شاید مهمترین دلیل آن این باشد که برنامههای ترکیبی ازجمله برنامههایی هستند که با مختصات و مولفههای مدیوم تلویزیون ساخته میشود.
واقعیت این است که مکان اصلی تماشای فیلم سالن سینما و محل اصلی تماشای مسابقات ورزشی ورزشگاهها هستند، اما برنامههای ترکیبی برنامههایی کاملا تلویزیونی هستند.
این برنامهها معمولا مجلات مصوری هستند که وابسته به موتیف رسانه تلویزیون ازجمله دکور و صحنهآرایی، مونتاژ تلویزیونی، موسیقی متن و اجرا هستند.
از دیگر خصوصیات برنامههای ترکیبی که تبدیل به یکی از اصول جذابیت اینگونه از برنامهها میشود به پخش زنده و حضور چهرههای سرشناس و ستارهها در اینگونه برنامههاست.
ضمن این که برنامهها همانطور که گفته شد مجلات مصوری هستند که باوجود وحدت موضوعی دارای تنوع نیز هستند و همه اینها باعث شدهاند تا برنامههای ترکیبی همواره مخاطبان زیادی را پای گیرندههای تلویزیونی بنشانند.
در رسانه ملی یا سیمای جمهوری اسلامی ایران در برههای از زمان همین عامل جذابیت و پرمخاطب بودن برنامههای ترکیبی موجب شد تا همزمان شاهد تولید و پخش برنامههای ترکیبی مختلف باشیم هرچند براساس یک قانون نانوشته همانقدر که کمیت بالا میرود معمولا کیفیت به دلایل بسیار ازجمله سرعت در تولید و تکرار سوژهها و ساختارها پایین میآید این اتفاق رخ داد.
با این حال در یکی دوسال اخیر از تعداد برنامههای ترکیبی تلویزیون کم شدند اما از نظر کیفی برنامههایی هنوز تولید و پخش میشوند که با توجه به ساختار و سبک و موضوعشان توانستهاند مخاطبان مورد نظرشان را پای گیرندههای تلویزیونی بنشانند.
پایش
برنامه پایش یکی از برنامههای ترکیبی پرطرفدار تلویزیون و یکی از بهترین برنامههای ترکیبی شبکه یک بهشمار میآید.
این برنامه ساختاری اجتماعی، سیاسی و اقتصادی داشته و بیشتر با محوریت حمایت از کار و سرمایه ایرانی تولید میشود.
پایش محصول گروه دانش و اقتصاد شبکه است و مانند بسیاری دیگر از برنامههای ترکیبی موفق به صورت زنده روی آنتن میرود.
صراحت موجود در ساختار برنامه و البته بخشهای مختلف و جذابی که در هر قسمت در کنداکتور این برنامه وجود دارد نیز بر جذابیت آن میافزاید ضمن این که برنامه همواره موضوعاتی را دستمایه قرار میدهد که مربوط به مسائل اصلی زندگی مردم بهشمار میآید.
پایش در زمان 120 دقیقهای یکشنبه شبها بعد از اخبار سراسری ساعت 21 روی آنتن میرود و از این نظر میتوان گفت که در یکی از بهترین زمانهای ممکن پخش میشود.
نکته جالب دیگر درباره پایش این که نحوه پخش این برنامه بهگونهای است که به دوبخش تقسیم میشود.
یک بخش از آن پیش از سریال شبانه شبکه یک و بخش دوم بعد از پخش سریال اجرا میشود. پایش همانطور که گفته شد تلاش دارد تا از طریق نقد و مورد سوال قراردادن به حمایت از کار و سرمایه ایرانی دست یابد و از این رو شاید محوریت و ظاهر این برنامه بیش از هرچیزی حکایت از یک برنامه اقتصادی داشته باشد.
در هرقسمت از این برنامه هم یک کارشناس، مسئول اقتصادی یا کارآفرین نمونه به عنوان مهمان پاسخگوی سوالاتی است که اکثر آنها دغدغههای اصلی زندگی مخاطبان و شهروندان ایرانی بهشمار میآیند.
پایش سعی دارد با شفافسازی اخبار اقتصادی و تحلیل آخرین تحولات در اقتصاد ایران و جهان و انعکاس «حرف مردم» در موضوعات اقتصادی روز به راهکارهای تازهای در اقتصاد امروز دست یابد. در این برنامه نظرسنجی و سوالهای مردمی از جمله بخشهای اصلی به شمار میآیند و این از عوامل جذابیت این برنامه بهشمار میآید.
زندهباد زندگی
یکی دیگر از پرطرفدارترین برنامههای تلویزیونی در حال حاضر برنامهای ترکیبی به نام «زندهباد زندگی» است.
برنامهای اجتماعی که موضوعات روز جامعه را هدف قرار داده و با حضور چهرههای سرشناس اتکا به سوژههای جالب توانسته مخاطبان خاص خودش را جمع کند.
این برنامه درصدد است تا بانمایش و نقد به الگوسازی در سبک زندگی اسلامی بپردازد و از آن جایی که صراحت نیز از جمله خصیصههای این برنامه است موفق شده تا به هدفش نزدیک شود.
حضور چهرههای سرشناس و فضای متفاوتی که این برنامه برای آنها تدارک میبیند نیز باعث شده تا مخاطبان زیادی نهتنها پخش زنده برنامه را تماشا کنند که به دنبال دانلود قسمتهای مختلف آن در فضای مجازی باشند.
نود
پرمخاطبترین برنامه دو دهه اخیر تلویزیون بیتردید برنامه نود است. برنامهای با مخاطبان میلیونی در سراسر جهان و حتی کشورهای فارسی زبان همسایه که با نقد بیمحابا به دنبال ساختن فوتبالی پاک و ایدهآل است.
برنامهای که بیش از هفده سال سابقه پخش مداومش از تلویزیون آن را به برنامهای معتبر تبدیل کرده است.
تاثیر برنامه نود نه فقط در فوتبال که در جامعه به حدی است که نمیتوان دوشنبهای را بدون این برنامه تصور کرد. نود برنامهای است هرسال و هرفصل خودش را کامل و کاملتر میکند و همانطور که گفته شد اکنون در سراسر جهان مخاطب دارد.
این مخاطبان امروز فقط مخاطبان ایرانی نیستند چرا که فارسی زبانان در کشورهای همسایه بخصوص افغانستان نیز از طرفداران پروپاقرص نود هستند.
نود بیتردید تاثیرگذارترین برنامه ترکیبی تلویزیون در دو دهه اخیر است به طوری که تبدیل به ماخذ و منبع بسیاری از حوادث و رویدادهای فوتبالی شده است.
همانطور که فوتبال امروز ابعادی فراتر از یک ورزش یافته نود نیز همپای این ورزش نهفقط رسالتی ورزشی که رسالتی اجتماعی را به دوش میکشد.
نود با اتکا به مخاطبان میلیونیاش ترس و تردید را نسبت به هر موضوعی در فوتبال کنار گذاشته و تنها با هدف جلب نظر مخاطبان تهیه و پخش میشود.
حضور عوامل تحصیلکرده و هوشمند و مستعد در کادر تولید این برنامه و افزایش برنامههای تازه اجازه نداده است که نود طی این هفده سال بوی کهنگی بگیرد.
نود همیشه تازه و سرزنده است و البته که بخشی از این جذابیت و تازگی را مدیون ذات فوتبال است که مملو از جذابیت است. امروز نود نهتنها طلایهدار برنامههای ترکیبی که پیشرو در تولید برنامههای تلویزیونی است.
مجله تئاتر
مجله تئاتر برنامهای است که نیاز آن سالها در شبکههای تلویزیونی احساس میشد و عاقبت شبکه چهار به رسالتش که همان تولید برنامه برای قشر فرهیخته است عمل کرده و این برنامه را ساخت.
مجله تئاتر برنامهای متین و آرام است که بخوبی فضای تئاتر را فارغ از حواشی به تصویر میکشد. در این برنامه که توانسته مخاطبان جدی هنر نمایش را جذب کند علاوه بر معرفی و نقد نمایشهای گوناگون به نوعی آموزش زبان و مولفههای این هنر ارزشمند نیز رخ میدهد.
از آن جایی که مجله تئاتر به هنر نمایش میپردازد از نظر طراحی دکور صحنهپردازی و اجرا میتوان آن را از بهترین برنامههای تلویزیونی به حساب آورد هرچند مخاطبان تئاتر و هنر نمایش مخاطبان خاص و نسبت به پدیدهای مانند فوتبال اندک باشند.
به خانه برمیگردیم
وقتی برنامهای سالها بدون توقف پیش میرود و مخاطبانش روزبهروز اضافه میشوند یعنی عملکرد مناسبی داشته است.
در میان برنامههای ترکیبی سبک زندگی برنامه «به خانه برمیگردیم» که از شبکه تهران پخش میشود دارای ویژگیهایی است که باعث شده مخاطب به آن اعتماد کرده و حرفهایش را بپذیرد.
این برنامه سعی دارد با ایجاد فضایی مفرح مسائل مهم زندگی را به نمایش گذاشته و به ارتقای سطح آن اهتمام ورزد.
بخشهایی چون آشپزی، هنرهای دستی و حضور کارشناسانی که درباره سلامت و بهداشت و مسائل اجتماعی مسائل مهمی را با مخاطبان در میان میگذارند باعث میشود که مخاطب این برنامه بعد از دیدن آن مجموعهای از اطلاعات کاربردی در زندگی روزمره را به دست آورد.
خندوانه
رامبد جوان با خندوانه توانسته گوی رقابت را از تمام رقیبانش در شبکههای داخلی و خارجی برباید. خندوانه امروز بیشترین مخاطب را در میان تمام برنامههای ترکیبی دارد آن هم در حالی که این برنامه روی گیرندههای دیجیتال پخش میشود و نه از شبکههای سراسری مانند شبکههای یک ودو و سه.
با این حال این برنامه ثابت کرد که مخاطبان برنامه خوب را به هرشکلی که هست پیدا کرده و تماشا میکنند.
خندوانه یک اتفاق تازه و مهم در حیات تلویزیون و روند برنامهسازی به حساب میآید و هرچه میگذرد با نوآوریهایی که صورت میگیرد برجذابیت و مخاطب آن افزوده میشود.
رسالت خندوانه شادی و خنده است و جالب است که مخاطبانش از هر قشر و طبقه فکری و فرهنگی هستند.
خندوانه به همین دلیل که مخاطبان وسیع و گوناگونی را پای تلویزیون مینشاند به اثرگذارترین برنامه بدل شده است. امروز خندوانه مسئولیت بزرگی را برای خودش به وجود آورده و آن شاد کردن فضای اجتماعی است و به جرات میتوان گفت که در اجرای این مسئولیت فوقالعاده عمل کرده است.
امید ذاکرینیا - قاب کوچک
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد