آیا برای لاغر شدن جراحی مفید است؟

مثلا خانمی30 ساله را با قد متوسط فرض کنیم که از ابتدای نوجوانی به دلیل فعالیت کم و پرخوری، اکنون دارای 90 کیلوگرم وزن است. بدون شک این وزن زیاد که اندام فرد را نامتناسب کرده است تنها مشکل او نیست. حتما رگ‌های قلبی و مغزی او به دلیل رسوب چربی دچار تنگی شده‌اند.

متابولیسم نامناسب در این بیمار که خود را با چاقی مفرط نشان داده در بسیاری از اندام‌ها اثر گذاشته است. به‌عنوان مثال، پستان‌ها اندام‌هایی هستند که در همین شرایط به سرطان مبتلا می‌شوند. اکنون این بیمار به همکار جراح مراجعه می‌کند و تحت جراحی زیبایی یعنی برداشتن چربی‌های اضافه قرار می‌گیرد. چه اتفاقی برایش می‌افتد؟ آیا رگ‌های تنگ شده و اندام‌های در معرض سرطان او با برداشته شدن چربی‌های اضافی خوب می‌شوند؟

همه ماجرا به همین جا ختم نمی‌شود. این خانم اکنون با وزن 70 کیلوگرم اشتهای بیشتری دارد و از طرفی مثل قبل نیازی نمی‌بیند رژیم بگیرد. با کمال تاسف باید بگویم این جراحی نه‌تنها مشکلات متابولیسم بیمار را حل نکرده، بلکه او را در معرض خوردن زیاد و تخریب بیشتر اندام‌ها قرار داده است. به عبارت دیگر، چاقی ظاهری یک زنگ خطر برای افراد چاق است که باید نحوه خوراک و فعالیت خود را اصلاح کنند و با جراحی فقط این زنگ خاموش می‌شود.

مطالبی که گفته شد در مورد جراحی‌های زیبایی است که با برداشته شدن چربی دور شکم انجام می‌شود. جراحی‌های دیگری نیز وجود دارد که در آنها روده‌ها دستکاری می‌شود. این نوع جراحی‌ها البته در مورد افراد بسیار چاق که با رژیم و ورزش نمی‌توانند لاغر شوند، کاربرد دارد؛ اما نباید به عنوان راه‌حل اول چاقی مورد نظر قرار گیرد، بلکه آخرین راه‌حل محسوب می‌شود .

عمل جراحی «باریاتریک» به عملی گفته می‌شود که در آن دستگاه گوارش با هدف درمان چاقی تغییر داده می‌شود. این جراحی‌ها در گذشته به دلیل خطرات زیاد و نبودن امکانات مناسب خیلی معمول و مرسوم نبود؛ ولی در سال‌های اخیر به عنوان یکی از درمان‌های اصلی چاقی‌های خطرناک بخصوص در افراد دیابتی کاربرد تائید شده‌ای دارد.

بیماران دچار چاقی شدید باید رژیم غذایی، ورزش روزانه و تغییرات تغذیه‌ای را شروع کنند. اگر ظرف مدت زمان محدودی این روش‌ها موفقیت‌آمیز نبودند باید داروها شروع شود و در ادامه جراحی‌های باریاتریک، درمان چنین بیماری‌ای خواهد بود.

دکتر رضا کریمی - فوق تخصص بیماری‌های غدد