انفعال در برابر حرکت مردمی

جالب است که این کشورها نه‌تنها به اقدامات رژیم پهلوی در به خاک و خون کشیدن مردم واکنشی نشان نمی‌دهند، بلکه سعی دارند مردم و روحانیت را مقصر این ماجرا معرفی کنند به طوری که انبوه مردم حاضر در قیام 15 خرداد را عده‌ای تحریک شده و متعصب جلوه می‌دهند.

آن طور که مرکز اسناد انقلاب اسلامی در ماهنامه دوران منتشر کرده، مجله تایم در سرمقاله 14ژوئن 1963 (24 خرداد 1342) نوشت: «تهران در هفته گذشته 3 روز تمام میدان نبرد بود: مردم شیون می‌کشیدند، مسلسل‌ها می‌غریدند و دودی که از آشغال‌های سوخته به هوا می‌رفت با ابرهایی از گاز اشک‌آور درآمیخته بود، طعنه روزگار را ببین که این نبردی بود بر ضد پیشرفت.» تایم در همین سرمقاله شاه را «آن پادشاه فوق‌‌العاده و اصلاح‌اندیش» لقب داده بود و از مبارزه طولانی او در راه تبدیل ملتی فئودال به کشوری مدرن سخن به میان آورده و مدعی شده بود که «مخالفان نیرومند» او متشکل‌اند از «دیوانسالاران فاسد» و «زمینداران بزرگ» و ملاهایی که «برنامه او را برای اعطای حق رأی به زنان» و اجاره‌دادن روستاهای موقوفه به دهقانان «کفر‌آمیز» می‌دانند.

یونایتدپرس اینترنشنال نیز راهپیمایان را «هزاران مسلمان متعصب» خوانده بود که «به قلب تهران یورش بردند» و در گزارش دیگری مدعی شد «تظاهرات به تحریک شخصیت‌های دینی صورت گرفته است؛ کسانی که با اصلاحات شاه مخالفند، زیرا اصلاحات او به درآمد ایشان از زمین‌هایی که اکنون به روستاییان اعطا شد لطمه زده است.»

جالب این که رادیو و مطبوعات شوروی که بازگوکننده نظرات آن دولت هستند، از موضع چپ و انقلابی عینا همان تعبیر و تفسیر رسانه‌های آمریکایی و اروپایی را از قیام مردمی 15 خرداد ارائه دادند. رادیو مسکو در برنامه فارسی شب 16 خرداد خود، این قیام را چنین ارزیابی کرد: «عناصر ارتجاعی ایران که از اصلاحات این کشور مخصوصا اصلاحات ارضی ناراضی هستند و افزایش حقوق اجتماعی و توسعه آزادی زنان ایران را باب میل خود نمی‌بینند، امروز در تهران، قم و مشهد تظاهراتی خیابانی برپا کردند... رهبران بلوا و محرکین اصلی آن برخی از رهبران مذهبی بودند. عناصر ارتجاعی، بازار را به آتش کشیدند، چند مغازه را مورد حمله قرار داده و غارت کردند، اتومبیل‌ها و اتوبوس‌ها را درهم شکستند و به چند اداره دولتی نیزحمله‌ور شدند.» روزنامه «ایزوستیا» ارگان دولت شوروی درتاریخ 17 خرداد 42 از قیام چنین یاد کرد: «در تهران، مشهد و قم به تحریک عده‌ای از روحانیون مرتجع مسلمان، آشوب و بلوایی برپا شد. آشوب‌طلبان برای مبارزه علیه اصلاحات ارضی دولت از ایام سوگواری استفاده نموده و عده‌ای از جوانان متعصب عقب‌افتاده به چند مغازه حمله کرده و چند اتومبیل را واژگون کردند.»

مجله روسی «عصر جدید» نیز در همین روز نوشت: «خمینی و دستیارانش مومنین را علیه دولت برانگیخته، حقوق متساوی زن‌ها را بهانه کرده و در اثر تبلیغات آنان اشخاصی که از تعصب کور شده‌اند به خیابان‌ها ریختند و به ‌آشوب و بلوا دست زدند.» این مواضع از سوی رسانه‌های غرب و شرق در حالی است که حرکت مردمی شکل گرفته در همان سال‌ها به رهبری امام خمینی(ره) ادامه یافت و 15 سال بعد به انقلابی منجر شد که تمام کشورهای عضو بلوک شرق و غرب از آن متاثر شدند. انقلاب ما نتیجه همان حرکتی بود که این کشورها ابتدا تلاش داشتند آن را به حرکتی گروهی و فردی از سوی عده‌ای اندک تقلیل دهند.