مهم‌ترین توصیه‌های مراقبتی برای شادابی پوست

اولین توصیه‌های مراقبتی پوست

۱- مراقبت از آفتاب
۲- مراقبت از خشکی پوست
۳- عدم مصرف سیگار
۴- عدم اسکراب پوستی در پوست دارای ضایعه
۵- استفاده از محصولهای غیرکومدوژن در بیماران مبتلا به آکنه.

محصولات مراقبت از پوست

۱- صابون‌ها و پاک کننده‌ها
۲- تونر‌ها، قابض‌ها، شفاف‌کننده‌ها
۳- مرطوب‌کننده‌ها
۴- کرمهای دور چشم
۵- ضدآفتاب
۶- لایه‌بردار‌ها
۷- ماسک‌ها

صابون‌ها و پاک‌کننده‌ها

هدف استفاده از این ترکیبات پاک کردن آرایش، چربی و کثیفی از سطح پوست است که برای سرعت بخشیدن به تمیزکردن پوست از این فرآورده استفاده می‌شود.
صابون مدت‌ها به عنوان پاک کننده اصلی به کار می‌رفت ولی امروزه پاک کننده‌های جایگزین صابون استفاده می‌شوند چرا که رطوبت پوست را بهتر حفظ می‌کنند. پاک کردن پوست اساس حفظ سلامت پوست است. این ترکیبات در مورد پوست خشک باید ملایم بوده و صابون همراه با مرطوب کننده باشد. بهتر است علاوه بر شستن صورت از مالش آرام پوست هم استفاده شود و اسکراب هم انجام شود.
پس از خشک کردن پوست، مالش و اصطکاک شدید آن را تحریک می‌کند و نباید این کار انجام شود و خشک کردن توسط یک حوله نرم انجام می‌شود.
آب مورد استفاده جهت شست‌وشوی صورت باید ولرم باشد و از مصرف آب خیلی سرد یا خیلی گرم جلوگیری شود.
در بعضی از موارد صابون‌های مخصوص پوست‌های جوشدار استفاده می‌شود که حاوی ترکیب آنتی باکتریال و یا بنزوئیل پروکسید است.
بعضی پاک کننده‌ها به شکل کرم یا امولسیون هستند که منفعت بیشتری نسبت به صابون و آب ندارند ولی نباید به عنوان مرطوب کننده استفاده شود. این ترکیبات برای پاک کردن آرایش چرب که مقاوم به آب است توصیه می‌شود. این ترکیب برای افراد با پوست ظریف توصیه می‌شود. اگرچه این مواد باید با آب شسته شوند.

تونر‌ها و شاداب کننده‌ها

هدف استفاده از این ترکیبات برطرف کردن چربی و یا باقیمانده صابون است ولی علاوه بر آن اثر نرم کننده نیز بر پوست دارند. در مواردی که شوینده‌های قلیایی استفاده می‌شود شاید مصرف این ترکیبات ضروری به نظر برسد.
در صورتی که رتینوئید مصرف می‌کنید، مصرف این ترکیبات پوست را قرمز، ملتهب و دچار خارش می‌کند. در این صورت استفاده از ترکیبات فاقد الکل مفید است.
این ترکیبات پوست را خنک و شاداب به نظر می‌رساند و بصورت موقت منافذ پوستی را می‌بندد و چربی لایه خارجی پوست را می‌برد.
شاداب کننده‌ها غالبا شامل آلومینیوم یا نمک‌های روی هستند که منافذ پوستی را می‌بندند ولی این اثر جنبه علمی ندارد. از طرفی این ترکیبات منتول یا کامفور دارند که پوست را خنک و شاداب می‌کند.
امروزه که استفاده از صابون‌های مدرن رایج شده است، شستشوی صورت با آب برای پاک کردن کامل صابون کافی است و مصرف این ترکیبات غیرضروری است. فآورده‌های بعد از اصلاح غالبا شامل این ترکیبات هستند و این محصولات دارای آب و الکل است.
در صورتی که بیمار از ترکیبات آنتی اکسیدان موضعی استفاده می‌کند بهتر است فرم ژل یا اسپری استفاده شود.

مرطوب کننده‌ها

این ترکیبات برای حفظ سد پوستی لازم است و بعلاوه اثرات ضدپیری نیز دارد. بعضی از بیماران دچار آکنه عنوان می‌کنند که چون پوست ما دارای ضایعه است مجبوریم پوست را خیلی خشک نگه داریم. در حالی که در این افراد استفاده از فرم محلول یا شکل کرم بدون چربی مناسب است و این ترکیبات باید در این افراد دارای خاصیت غیرکومدوژن باشند. در صورتی که بدن خشک نباشد استفاده از مرطوب کننده لازم نیست ولی در بعضی افراد مرطوب کردن بدن نیز لازم است.

مهم‌ترین فاکتور در انتخاب نوع مرطوب کننده تعیین نوع پوست است:
– پوست خشک:
فاقد درخشندگی است. منافذ به سختی قابل تشخیص است و این افراد معمولا پوست‌های روشنتری دارند. در افراد با پوست بسیار خشک گاهی پوسته پوسته شدن و ترک پوستی قابل شهود است.

– پوست چرب:
این پوست براق به نظر می‌رسد خصوصا در ناحیه پیشانی، بینی، چانه، در لمس چرب است. منافذ پوستی بزرگ قابل مشاهده است. این افراد مستعد آکنه در بلوغ هستند.

– پوست طبیعی یا نرمال:
حالتی بین خشک و چرب است. نه براق و نه چرب در لمس هستند. به نظر مربوط می‌رسد. منافذ پوستی بزرگ نیستند.

– پوست ترکیبی:
این پوست‌ها که شامل پیشانی، پل بینی، مرکز چانه است فعالیت غدد سبابه شدید‌تر است. در این نواحی چرب می‌باشد.

در پوستهای خشک استفاده از مرطوب کننده چرب لازم است.
در پوستهای چرب یا متمایل به چرب نیاز به مرطوب کننده نیست. به جز مواقعی که پوست خشک‌تر می‌شود مثلا در معرض هوای سرد و خصوصا در افراد با پوست مستعد آکنه نباید از مرطوب کننده معمولی استفاده شود.
در پوستهای نرمال یا نزدیک به نرمال باید از مرطوب کننده‌هایی که حداقل چربی را دارند استفاده کرد. در پوستهای ترکیبی نباید از مرطوب کننده در نواحی T-Zone استفاده کرد و باید از ترکیبات فاقد چربی استفاده کرد.
تیپ پوستی همچنین در تعیین تکرار استفاده از مرطوب کننده نیز موثر است. در پوستهای خشک‌تر، دفعات تکرار باید بیشتر شود. مرطوب کننده‌ها بایستی بصورت کامل بر روی پوست مالیده و بعد با آب شسته شود.

کرمهای دور چشم

هدف در واقع شبیه کاربرد مرطوب کننده‌ها است. البته این ترکیبات بسیار گران‌تر هستند، به دلیل اینکه ماده فعال مرطوب کننده‌ها برای دور چشم می‌تواند تحریک کننده باشند. این ترکیبات باید برای پوست نازک اطراف چشم قابل تحمل باشند و میزان رطوبت مورد نیاز نیز در استفاده از این ترکیبات یک ملاک است.

ضد آفتاب‌ها

جزء موارد ضروری برای مراقبت پوستی هستند. بیماران باید مراقبت کامل از اشعه UVA و UVB داشته باشند هرچقدر پوست فرد روشن‌تر باشد احتمال آسیب بیشتر است.

نکات ضروری با آفتاب

۱- در ساعات اوج گرما بیرون از منزل نباشد (ساعت ۹ صبح تا ۴ بعدازظهر)
۲- در طی ساعات فعالیت خارج از منزل از کلاه یا نقاب یا لباس مناسب استفاده کنید چراکه امواج خورشید از سطح آب شن و برف ساتع می‌شود. امواج خورشید از هر سطح قابل رفلکس، بازتاب می‌شود.
۳- روزهای ابری که به نظر خنک‌تر می‌رسد، نیز مانند سایر روز‌ها است و حفاظت از آفتاب کاملا ضروری است.
۴- در روزهای برفی، احتمال سوختگی بسیار شدید است پس حفاظت از صورت و گوش‌ها ضروری است.
۵- SPF لباسهای پوشش حدود ۴ یا بیشتر است که بسته به نوع لباس متفاوت است. افرادی که لباسهای نازک یا تی‌شرت سفید می‌پوشند حدود ۲۰ درصد از امواج خورشید را جذب می‌کنند و بقیه را عبور می‌دهند. پوشیدن لباس خیس حفاظت آن را در برابر نور آفتاب ۳۰-۴۰ درصد کاهش می‌دهد.
۶- استفاه از ضدآفتاب‌ها با SPF حداقل ۱۵

انواع ضدآفتاب

ضد آفتاب‌ها ۲ نوع فیزیکی و شیمیایی دارند:
ضدآفتاب فیزیکی:
با ایجاد نور خورشید عمل می‌کنند و این کار را با کاربرد موادی مشابه تالک مثل تیتانیوم دی اکساید عمل می‌کند.
ضدآفتاب شیمیایی:
امواج خورشید را جذب می‌کنند.

میزان جذب به مواد اختصاصی موجود در محصول و غلظت این مواد بستگی دارد. موارد اصلی موجود در این ضدآفتاب‌ها شامل اکسی بنزون، بنزوفنون و پاراآمینوبنزوئیک اسید (PABA) هستند.
بیشتر ضدآفتابهای شیمیایی ۹۵ درصد اشعه UVB را جذب می‌کنند ولی اغلب آن‌ها UVA را جذب نمی‌کنند. ضدآفتابهای شیمیایی از گروه بنزوفنون که مثل ضدآفتابهای فیزیکی امواج ماوراءبنفش را تقریبا بطور کامل بلوک می‌کنند، SPF معادل ۱۵ دارند. بطور کلی ضدآفتاب ایده آل هر دو فاکتور شیمیایی و فیزیکی را بطور ترکیبی دارا است.

– Spf: براساس FDA درجه حفاظت از امواج نورماوراءبنفش که توسط پوست با ضدآفتاب در مقایسه با پوست بدون ضدآفتاب را نشان می‌دهد. میزان اثربخشی که در SPF تعریف می‌شود با بروز قرمزی که در پوست در معرض آفتاب مشخص می‌شود که به اریتم معروف است. بروز حداقل دوز ایجادکننده اریتم یعنی حداقل میزان تابشی که باعث بروز قرمزی پوست می‌شود و این میزان تابش از فردی تا فرد دیگر متفاوت است. به عنوان مثال اگر فرد بدون هیچ ضدآفتابی ۱۰ دقیقه طول بکشد تا دچار اریتم شود، تماس با‌‌ همان تابش با ضدآفتاب با SPF ۱۵، ۱۵۰ دقیقه طول می‌کشد (۱۵×۱۰).
– محصولات مقاوم به آب (Water- resistant): محافظت از پوست را تا ۴۰ دقیقه پس از تماس با آب تازه انجام می‌دهد.
– محصولات ضدآب (Water proof): محافظت از پوست را تا ۸۰ دقیقه پس از تماس با آب تازه انجام می‌دهد.
– محصولی که بیش از ۲۵ درصد اثربخشی خود را پس از ۴۰ دقیقه شناکردن از دست ندهد به عنوان Water resistant است.
– محصولی که بیش از ۲۵ درصد اثربخشی خود را پس از ۴۰ دقیقه شناکردن از دست بدهند، مقاوم به آب نیستند و باید بطور مکرر از آن‌ها حین شناکردن استفاده کرد.
– حساسیت پوستی: این مشکل بیشتر در برخورد با ضدآفتابهای شیمیایی دیده می‌شود.
در گذشته PABA که در بیشتر ضدآفتاب‌ها وجود داشت، ایجاد حساسیت می‌کرد ولی در سالهای اخیر اکسی بنزون و گروه بنزوفنون تحریک پوستی کمتری ایجاد می‌کند و جایگزین PABA شده‌اند.
ضدآفتابهای فیزیکی باعث واکنش پوستی نمی‌شود. در بیشتر موارد علت حساسیت پوستی به ضدآفتاب به دلیل سایر مشتقات آن‌ها مثل عطر یا نگهدارنده هاست و نه به دلیل خود ضدآفتاب.
– بهترین SPF باید ۱۵ و بالا‌تر باشد. برای افراد با تیپ پوستی ۱ یا ۲ و افراد high risk مثل افردی که در ریسک خطر تومور پوستی هستند SPF ۳۰ یا بیشتر لازم است.
توصیه شده نه تنها به تیپ پوستی فرد بلکه به میزان زمان تابش نور آفتاب نیز بستگی دارد.

نکاتی درباره ضدآفتاب‌ها

- بینی بیشترین تماس با نور خورشید را دارد و در ریسک بالاتری از آسیب ناشی از نور افتاب است. به علاوه بیشتر تومورهای سرطانی پوست بر روی بینی دیده می‌شود. بنابراین استفاده مکرر از ضد آفتاب روی بینی لازم است.

– استفاده از ضدآفتاب باید به صورت دائمی باشد.
– استفاده از عینک آفتابی همانگونه که از چشم محافظ می‌کند، از پوست نیز محافظت می‌کند و باید بگونه‌ای باشد که ۱۰۰ درصد امواج ماوراء بنفش را جذب کند. چرا که تماس با نور خورشید چین‌های پوستی اطراف چشم را مشخص‌تر می‌کند. بهتر است عینک آفتابی فرم چشم را داشته باشد (فرم Elliptical) و یا لبه‌های وسیع تری داشته باشد که از امواج رسیده به چشم جلوگیری کند.
– استفاده از کلاه نیز می‌تواند SPF حدود ۳ داشته باشد. البته در صورتی که لبه‌های پهنی داشته باشد. البته به تنهایی کفایت نمی‌کند و ضدآفتاب با SPF مناسب نیز لازم است.
– حفاظت از لب‌ها: ضدآفتاب باید روی لب هم زده شود. دیده شده که تومورهای لب در مردان شایع‌تر است زیرا خانم‌ها غالبا از LipStick استفاده می‌کنند که به عنوان فیلتری اشعه خورشید را بلوکه می‌کند. درست مثل ضدآفتابهای فیزیکی و از نفوذ اشعه خورشید و بروز تومور پوستی جلوگیری می‌کند.
– سایه‌بان یا نورگیر شیشه ماشین نیز از موارد ضروری است چرا که بیشتر امواج مضر خورشید از شیشه عبور می‌کند و می‌تواند اثرات تخریبی تجمعی داشه باشد.

لایه بردار‌ها

این ترکیبات لایه استراتوم کورنئوم (لایه شاخی) را تخریب می‌کند. Scrub یا مالش بر اساس عمل فیزیکی لایه بردار‌ها پایه گذاری شده است.
البته مصرف این ترکیبات امروزه خیلی زیاد شده است و در بعضی از موارد باعث بروز مشکلاتی شده است. مثلا Acne excoriate در افرادی که از Scrub زیاد و نادرست استفاده می‌کنند، دیده می‌شود. شایع‌ترین ترکیباتی که به عنوان لایه بردار به کار می‌روند، آلفاهیدروکسی اسید (AHA)، بوتیلتید هیدروکسی آنیزول (BHA) و رتینوئید‌ها هستند. با استفاده از این ترکیبات بازسازی پوست انجام می‌شود و پوست نرم‌تر و شفاف‌تر به نظر می‌رسد.
استفاده از میکرودرم ابریژن به این روند کمک بیشتری می‌کند. از جمله در بیماران که Acne excoriate دارند، انجام میکرودرم ابریژن با جلسات کنترل شده می‌تواند احساس رضایت در بیماران ایجاد کند.

ماسک‌ها (Masks):

ماسک‌ها یک سیستم انتقالی هستند و بیماران معمولا این فرآورده‌ها را برای سفت کردن پوست، پاک کردن عمقی منافذ پوستی و مرطوب کردن پوست استفاده می‌کنند. بیشتر افراد برای کاربرد این فرآورده‌ها رغبت نشان می‌دهند چرا که در مدت زمان کوتاهی انواع متفاوتی از محصولات را بر روی صورت می‌گذارند و حس ماسک گذاشتن را دوست دارند ولی باید به بیماران توضیح داد که منافع این فرآورده‌ها فقط تا زمانی است که بر روی پوست قرار دارند. بهتر است این محصولات هفته‌ای یک بار بر روی پوست به کار روند. بعضی از این محصولات با اثرات درمانی به عنوان ماسک مشابه به کار می‌روند.

مراقبت‌های پوستی

به سن، جنس، تیپ پوستی بیمار، حساس بودن، چرب بودن و… یا روش زندگی (کار در خارج از منزل یا خانه داری) و سیل کار در روز یا شب بستگی دارد. فاکتور دیگر‌نژاد است. به عنوان مثال استفاده از ترکیبات ضدآفتاب روی میکرونیزه یا تیتانیوم در افراد با پوست سبزه یا سایه ظاهر ماسکه‌ای ایجاد می‌کند.
به طور کلی چند اصل در مراقبت از پوست مهمند:

۱- تمیز کردن
۲- درمان کردن
۳- حفاظت کردن

اقدامات بهداشت و مراقبت پوست باعث موارد زیر می‌شود:
۱- محدودکردن آسیب‌های ناشی از تماس با نور آفتاب
۲- آبرسانی را تقویت می‌کند.
۳- حفاظت سد لیپیدی را باعث می‌شود.

از طرفی شیوه زندگی هم به اندازه مراقبت روزانه مهم است. حفاظت از تابش اشعه آفتاب با استفاده از ضد آفتاب، کلاه و… سیگار نکشیدن هم اهمیتی به اندازه مراقبت روزانه دارد. (آرایشیک)

*انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی در «جام جم سرا» لزوماً به معنای تایید یا رد محتوای آن نیست و صرفاً به قصد اطلاع کاربران بازنشر می‌شود.