تجاوز آل‌سعود به یمن باید متوقف شود

تهاجم هوایی ریاض به یمن گرچه تاکنون به دلایل حاکمیتی صورت گرفته و بعضا با حمایت کشورهای عربی همراه بوده، ولی گذشت زمان و مقاومت مردم یمن در برابر تجاوزات عربستان نیز سبب آغاز برخی واکنش‌های منفی علیه ریاض از سوی کشورهای مسلمان و دیگر کشورها و سازمان‌ها و نهادهای بین‌المللی شده است.

به منظور بررسی بیشتر، دلیل پافشاری برخی از کشورها به آتش‌بس، شرایط حوثی‌ها و سعودی‌ها برای مذاکرات، نقش علی عبدالله صالح در بحران کنونی یمن با دکتر پیروز مجتهدزاده، استاد دانشگاه و کارشناس مسائل بین‌الملل و خاورمیانه گفت‌وگو شده است که متن آن را می‌خوانید:

برخی کشورها حرف از آتش‌بس می‌زنند، دلیل آن چیست و تاچه حد ممکن است آتش‌بس برقرار شود؟

حصول توافق ایران و 1+5 بویژه ایالات متحده آمریکا بن‌بست‌های موجود در زندگی سیاسی، اقتصادی و ژئوپلتیکی ایران را شکست و این سرآغاز تحولات مطلوبی در نقش‌آفرینی منطقه‌ای ایران نیز خواهد بود. از طرف دیگر در ماه‌های اخیر شاهد شکست جنگ تبلیغاتی بزرگ اسرائیل علیه ایران در منطقه و به سود خودسری‌های استراتژیکی آل‌سعود بوده‌ایم و این ماه‌های اخیر در حقیقت ماه‌های بروز تردید در واشنگتن نسبت به آنچه در یمن، سوریه و عراق می‌گذرد، بوده است.

حوثی‌ها و سعودی‌ها برای مذاکرات شرایطی را مطرح کرده‌اند. این شرایط را بررسی کرده و بگویید تا چه حد امکان پیدا شدن یک راه دیپلماتیک برای بحران یمن وجود دارد؟

ظاهرا حوثی‌ها یک روز پس از انتشار پیش‌نویس قطعنامه تهیه شده از سوی روسیه، شرایط مورد بحث برای مذاکرات را مطرح کردند. براساس پیش‌نویس قطعنامه یاد شده برای بحث در سازمان ملل متحد آن سازمان خواستار آن خواهد شد که حملات هوایی متحدین سعودی علیه مواضع حوثی‌ها متوقف شود تا دو طرف درگیر جنگ بتوانند مسائل خود را از طریق مذاکره حل کنند. در حالی که آل‌سعود با طرح مطالبی همچون دست زدن به رفرم در شیوه حکومت دیکتاتوری خود برای قانع کردن ایالات متحده آمریکا جهت بازگشتش به دوران حمایت‌های بی‌چون و چرا از سیاست‌های آل‌سعود تلاش می‌کند، حوثی‌ها پیشنهاد می‌کنند که حملات هوایی متحدین سعودی باید متوقف و مذاکرات مستقیم دو طرف زیر نظر کشور یا قدرتی پیگیری شود که در جنگ کنونی درگیر نباشد.

نقش علی عبدالله صالح در بحران کنونی یمن چگونه است؟

علی عبدالله صالح مسلما نقش اصلی را در جنبش‌های ضداستعمار سعودی ـ اسرائیلی دارد، ولی به نظر نمی‌رسد وی بتواند در مذاکرات آینده برای صلح نقش مهمی ایفا کند. سعودی‌ها در طرح شرایط مذاکرات صلح قاطعانه با شرکت علی عبدالله صالح مخالفت کردند. در عین حال ریاض برای جلوگیری از بروز هرگونه بن‌بست در مذاکرات احتمالی صلح در نتیجه این پافشاری اعلام می‌کند که احتمالا شرکت دادن احمد، پسر علی عبدالله صالح راه را برای مشارکت وی در مذاکرات هموار می‌کند.

سرانجام حملات سعودی‌ها و مقاومت حوثی‌ها چه خواهد بود؟

من گمان می‌کنم برای دو طرف تردیدی وجود ندارد که وضع کنونی قابل دوام نبوده و باید به طریق صلح‌آمیز حداقل بن‌بست کنونی را شکست. با توجه به بروز ضعف در حمایت‌های بی‌چون و چرای متحدین آل‌سعود، بویژه حمایت‌های ایالات متحده که از اوان دور اخیر مذاکرات هسته‌ای با ایران نشان داده شد، این شرایط برای آل‌سعود حساس‌تر شده و آنان را به گونه‌ای جدی به فکر یافتن راه‌های صلح‌آمیز برای حل مساله انداخته است، اما در درازمدت هیچ یک از تمهیدات مورد نظر آل‌سعود و اسرائیل در یمن کارساز نخواهد بود، چون اختلافات موجود بسیار گسترده است. دو کشور علاوه بر اختلافات مذهبی و ایدئولوژیک، کوله‌بار سنگینی از اختلافات شدید سیاسی، استراتژیک، جغرافیایی و هویتی را نیز برای سال‌ها به دوش گرفته و حمل کرده‌اند، بویژه یمنی‌ها که بارها در طول تاریخ حتی هستی خود را در قبال این گونه اختلافات به آزمایش گذاشتند. از دید من، حل واقعی و دائم این اختلافات با توجه به طبیعت واقعی آن فقط می‌تواند در فردای سقوط آل‌سعود واقعیت پیدا کند.

معصومه زارع / جام‌جم