آقایان! هوای خودتان را داشته باشید

این در حالی است که محور شعار اصلی امسال در حوزه تخصصی ارولوژی، متمرکز روی بیماری‌های پروستات است؛ مشکلی که در جوان‌ترها به صورت عفونت پروستات خود را نشان می‌دهد و در سنین بالاتر با خطر سرطان پروستات بروز می‌کند. البته در این بین عوامل دیگری نیز وجود دارند که سلامت آقایان را نشانه گرفته‌اند.

سرطان پروستات یکی از سرطان‌های شایع آقایان است به طوری که بعد از سرطان معده در جایگاه دوم شایع‌ترین سرطان‌های مردانه قرار دارد و با علائمی مثل سوزش و تکرر ادرار، جاری‌ شدن ضعیف و بی‌اختیاری ادرار، ناتوانی در ادرار کردن، جریان منقطع و ضعیف ادرار، گاهی وجود خون در ادرار، خروج مایع منی همراه با درد و... بروز می‌کند. البته متخصصان عوامل زیادی را در ایجاد این بیماری موثر می‌دانند که ازجمله آنها می‌توان به ژنتیک، اختلال در عوامل هورمونی مردانه و آنتی‌ژن‌ها، رژیم ‌غذایی نامناسب، عوامل محیطی مثل زندگی در شهرهای بزرگ صنعتی و... اشاره کرد. از طرفی سابقه خانوادگی یکی از فاکتورهای بسیار مهمی است که احتمال ابتلا به سرطان پروستات را افزایش می‌دهد. به‌عنوان مثال افرادی که پدر یا عموی آنها به سرطان پروستات مبتلا بوده‌اند، چهار برابر بیشتر از سایرین در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند، بنابراین بعد از چهل سالگی باید سالی یک‌بار برای چکاپ به ارولوژیست مراجعه کنند. دیگر آقایان باید از سنین چهل و پنج تا پنجاه سالگی سالی یک‌بار معاینه شوند.

چکاپ پروستات

دکتر محمدرضا رزاقی، متخصص بیماری‌های کلیه و مجاری ادرار و استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در گفت‌وگو با جام‌جم می‌گوید: ما در گذشته امکان غربالگری سرطان پروستات را نداشتیم یعنی زمانی متوجه بیماری می‌شدیم که فرد جراحی می‌کرد که آن وقت هم انجام اقدامات بعدی مشکل بود. اما سال‌هاست که امکان اندازه‌‌گیری (PSA پی.اس.ای) یا همان آنتی‌ژن اختصاصی پروستات، وجود دارد. خوشبختانه اگر سرطان پروستات بموقع تشخیص داده شود، درمان‌ آن قطعی است. اگر PSA از حد طبیعی پایین‌‌تر باشد باید هر شش ماه آزمایش انجام شود، اما اگر میزان آن در حداکثر نرمال بود و احتمال بالا رفتن آن وجود داشت سه ماه دیگر باید بررسی شود. باید بدانید با یک یک آزمایش خون ساده که نیازی به ناشتا بودن هم ندارد، می‌توان مشکل پروستات را تشخیص داد و نسبت به درمان به موقع اقدام کرد.

مقابله با شایع‌ترین سرطان مردانه

براساس آمارها سرطان معده در مردان ایرانی در رتبه اول قرار دارد که البته با چکاپ‌های بموقع می‌توان درمان امیدوار‌کننده‌ای را دنبال کرد.

به گفته دکتر سینا خداوردی، متخصص گوارش مهم‌ترین عامل برای سرطان معده عفونت ناشی از هلیکوباکتر پیلوری است. باید بدانید ابتلا به این بیماری می‌تواند ناشی از تغذیه ناسالم و حتی ژنتیکی باشد. متاسفانه به دلیل این‌که تومور در معده فضای رشد دارد و فرد متوجه آن نمی‌شود، این نوع سرطان بسیار دیر تشخیص داده می‌شود و بیمار زمانی می‌فهمد که متاسفانه کار از کار گذشته است. بنابراین همه آقایان بویژه بعد از چهل سالگی و با بروز علائمی مثل کاهش اشتها، کاهش وزن، درد معده، سوءهاضمه، احساس پری معده حتی پس از خوردن مقادیر کم غذا، تهوع و استفراغ و مدفوع سیاه باید به پزشک مراجعه کنند تا به کمک آزمایش مدفوع، اندوسکوپی و ام‌آر‌آی از وضعیت سلامتشان باخبر شوند. در صورتی هم که علائم گفته شده وجود ندارد، آقایان باید از چهل و پنج سالگی به بعد سالی یک‌بار با مراجعه به متخصص از سلامت دستگاه گوارش مطمئن شوند.

تست سرطان مثانه

آمارها نشان می‌دهند سرطان مثانه سومین سرطان شایع در بین آقایان ایرانی است. بد نیست بدانید سیگاری‌ها دو تا چهار برابر بیشتر از سایرین در معرض خطر ابتلا به سرطان مثانه قرار دارند. همچنین سابقه قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی مورد استفاده در صنایع رنگ، چرم و لاستیک نیز در بروز این سرطان موثر است.

بنابراین آقایان در معرض خطر پس از چهل سالگی و بقیه پس از پنجاه سالگی به‌طور دوره‌ای باید آزمایش ادرار بدهند تا از لحاظ ابتلا به سرطان مثانه مورد بررسی قرار بگیرند. همچنین در این نوع سرطان یکی از کلیدهای تشخیصی وجود خون در ادرار و تغییر رنگ ادرار (قهوه‌ای مایل به قرمز) است.

به همین دلیل مردان بالای 40 سال هر روز باید رنگ ادرار خود را کنترل و در صورت تغییر رنگ ماندگار ادرار باید به ارولوژیست مراجعه کنند. در شرایط عادی این سرطان علامت دیگری ندارد؛ مگر این‌که تومور دهانه حالب‌ها را بگیرد و باعث درد در ناحیه پهلوها شود.

هشدار بزرگ به سیگاری‌ها

هرچند در سال‌های اخیر تعداد خانم‌هایی که سیگار و قلیان می‌کشند بیشتر شده است، اما همچنان آقایان در زمینه استعمال دخانیات و عوارض ناشی از آن آمارهای بیشتری را به خود اختصاص داده‌اند. بد نیست بدانید مصرف سیگار چهارمین دلیل مرگ در میان مردان و عامل 80 تا 90 درصد موارد سرطان ریه است. افزایش میزان خلط سینه، خس‌خس کردن سینه، سرفه‌های طولانی مدت، مشاهده خون در خلط سینه، خستگی مفرط و از دست دادن اشتها می‌تواند نشانه بروز سرطان ریه باشد. پس اگر سیگاری هستید باید در مصرف آن تجدید نظر کنید و با بروز این علائم به پزشک مراجعه کنید. اگر هم عین خیالتان نیست و قصد ترک سیگار را ندارید بعد از چهل سالگی و سالی یک‌بار به وسیله یک متخصص ریه معاینه شوید و تست تنفسی انجام دهید. البته در صورت صلاحدید پزشک عکس سینه، سی‌‌تی‌اسکن و برونکوسکوپی برای تشخیص سرطان ریه تجویز خواهد شد.

بدون شک افزایش سن رابطه مستقیمی با بروز بسیاری از بیماری‌ها و مشکلات جسمی دارد. به همین دلیل به همه آقایان توصیه می‌شود هوای خودشان را داشته باشند و بعد از سن چهل و پنج تا پنجاه سالگی سالی یک‌بار آزمایش خون یا همان CBC انجام دهند. حتی به منظور تشخیص بسیاری از بیماری‌ها مثل انواع سرطان، کم‌خونی، مشکلات هورمونی، کمبود ویتامین و... انجام آزمایش جامع خون و البته ادرار برای همه افراد بالای 30 سال یک تا دو سال یک‌بار ضروری است.

پریسا اصولی ‌/ ‌جام‌جم