بدبینی پزشکان عمومی به طرح پزشک خانواده

مسعود جوزی افزود: به‌ دلیل فاصله‌ شدید درآمدی و تنزل غیر واقعی جایگاه پزشکان عمومی نسبت به همکاران متخصص، شاید به‌نظر برسد پزشکان عمومی باید برای ورود به برنامه پزشک خانواده سر و دست بشکنند اما در عمل این‌گونه نیست. خاطرات بد و تجربه ۱۰ سال بی‌برنامگی‌ها، غفلت از بسترسازی فرهنگی و اجتماعی، برخوردها و ادبیات دور از شان، کسری و تاخیر پرداخت‌ها، پایش‌های نامناسب، وفای به عهد نکردن‌‌ها و... همکاران ما را بی‌اعتماد و نام برنامه‌ پزشک خانواده را در ذهن آنان لکه‌دار کرده است.

دبیر انجمن پزشکان عمومی رشت با انتقاد از اجرای همزمان مدل‌های متفاوت برنامه پزشک خانواده در سطح کشور، افزود: در این شرایط، سخنان ضد و نقیض مسوولان که گاه از به‌کارگیری کارشناسان سلامت به‌جای پزشکان عمومی سخن می‌گویند و گاه کارشناسان سلامت را دستیار پزشک عمومی می‌خوانند، بر این بی‌اعتمادی می‌افزاید و ارایه و اجرای نسخه‌های متعدد و بسیار متفاوت از برنامه‌ پزشک خانواده در نقاط مختلف کشور و عدم ارزیابی جامع از دستاوردهای این برنامه‌، پزشکان عمومی را در برابر آن دچار بیم و تردید می‌کند.

وی با اشاره به این‌که از بدو تاسیس انجمن پزشکان عمومی در سال ۱۳۷۲، مطالبه اجرای سطح‌بندی خدمات درمانی و پزشک خانواده راهبردی‌ترین شعار این انجمن بوده است، گفت: در شرایط فعلی ما که بیشترین سابقه را در دفاع از برنامه‌ پزشک خانواده داریم و سال‌ها به پای آن نشسته‌ایم نیز نمی‌توانیم به‌راحتی از آن در برابر مخالفان دفاع کنیم چون خاطره خوبی از اجرای این برنامه‌ در روستاها و شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر نداریم و در حالی که به اصلاح طرح پزشک خانواده شهری مدل استان فارس امید بسته بودیم، اکنون نسخه‌ متفاوتی برای حاشیه شهرها مطرح شده است که نگرانی‌ها را دوچندان می‌کند.

او نداشتن نگاه جامع، شتاب‌زدگی‌های ادواری و رویکرد سیاسی به نظام سلامت را دلیل اصلی ارایه نشدن یک نسخه واحد کارشناسی شده و مورد اجماع در کشور و پایش مستمر آن خواند و گفت: متاسفانه سنگ‌بنای این شتاب‌زدگی از همان آغاز برنامه‌ گذاشته شد و از آن زمان تا کنون علی‌رغم گذشت ۱۰ سال و وجود فرصت کافی، بروز تغییرات مکرر در سیاست‌گذاری‌های وزارت بهداشت و تداوم شتاب‌زدگی‌های مقطعی ناشی از سیاسی‌کاری‌های رایج و نگاه ابزاری به سلامت در دولت‌های مختلف، مانع از پا گرفتن نسخه واحد و کم‌نقصی شده است که بتواند هر سه ضلع مثلث نظام سلامت یعنی مردم، دولت و پزشکان را راضی نگه دارد.

جوزی ضعف‌های اجرایی را یکی دیگر از عوامل اختلال در اجرای برنامه‌ پزشک خانواده دانست و گفت: ضعف‌های مدیریتی و اجرایی کمابیش در بسیاری از ادارات دیده می‌شود ولی به‌نظر می‌رسد این ضعف در وزارت بهداشت شدیدتر باشد چون در سطوح مختلف این وزارتخانه اصرار به تصدی مناصب مختلف توسط پزشکان است و جذب پزشکان مدیر و توانمند به بخش دولتی به انگیزه‌ها و جاذبه‌های بیشتری نیاز دارد. در سال‌های گذشته در بسیاری موارد مشکل چندانی در قوانین و آیین‌نامه‌ها وجود نداشت، بلکه این نواقص اجرایی و ضعف‌های شدید مدیریتی بود که باعث فرار پزشکان عمومی از برنامه‌ پزشک خانواده شد.

وی با تاکید بر این‌که جلب همکاری و نظرات کارشناسی پزشکان عمومی تنها راه خروج از بن‌بست برنامه‌ پزشک خانواده است، افزود: اگر از همان ابتدا مسوولان از نظرات کارشناسی و تجربیات عملی پزشکان عمومی استقبال می‌کردند، دچار سردرگمی فعلی نمی‌شدیم. باید بپذیریم بدون اعتماد، همدلی و همکاری پزشکان عمومی هیچ طرحی در نظام سلامت به نتیجه نمی‌رسد. اگر قرار است پزشکان عمومی طرح‌های سلامت را اجرا کنند، باید به دغدغه‌های به‌حق و واقعی آنان توجه کرد و این کار نه با تعارف یا شعار بلکه تنها با ارتباط دوسویه مثبت و موثر با سازمان صنفی آنان یعنی انجمن پزشکان عمومی میسر است.

دبیر انجمن پزشکان عمومی رشت گفت: انجمن پزشکان عمومی بارها برای همکاری در برنامه‌ریزی و اجرای طرح‌های نظام سلامت اعلام آمادگی کرده و گفته است منافع پزشکان عمومی را با آرمان‌های عالی نظام در ارتقای سلامت جامعه همسو می‌بیند، ولی به‌ویژه در ماه‌های اخیر به‌نظر می‌رسد افزایش بی‌سابقه بودجه وزارت بهداشت مسوولان وزارتخانه را به این اشتباه انداخته است که بدون نیاز به پزشکان عمومی و فقط با عرضه ارزان و بی‌رویه خدمات تخصصی و بستری، می‌توانند رضایت‌مندی مردم و نظام را به‌دست آورند و این متاسفانه معنایی جز تبدیل دوباره یک فرصت به یک تهدید جدید ندارد.

دومین همایش علمی جامع انجمن پزشکان عمومی ایران با رویکرد توانمند سازی علمی و حرفه ای طب عمومی یکم لغایت سوم بهمن ماه سالجاری در مرکز همایش های رازی تهران با حضور مسوولان نظام سلامت برگزار خواهد شد. (مهر)