تبعات سنگین جنگ غزه برای اسرائیل

در این میان تنها 12 نفر از نمایندگان مجلس با این طرح مخالفت کردند. این رای‌گیری گرچه بیشتر حالت نمادین داشت و طبیعتا پایان اشغالگری رژیم صهیونیستی بهترین گزینه است، اما به قول نوام چامسکی، منتقد سرشناس سیاست خارجی آمریکا، نشان‌دهنده این است که مردم در اروپا و حتی آمریکا می‌خواهند از اقدامات جنایتکارانه و وحشیانه اسرائیل فاصله بگیرند.

در نگاه نخست به نظر می‌رسد که این اقدام بیشتر یک پیام بی‌معنا باشد. در واقع این تصمیم یک قطعنامه غیر الزام‌آور است و پیش از این نیز دیوید کامرون، نخست‌وزیر انگلیس در اظهار نظری گفته بود نظر نمایندگان پارلمان، هیچ تاثیری روی سیاست کنونی دولت در زمینه مساله فلسطین نخواهد داشت. تاکنون مقامات دولتی انگلیس، هم‌راستا با دیگر کشورهای اروپای شرقی بر این موضوع تاکید داشتند که تشکیل دولت مستقل فلسطینی تنها از طریق راهکاری محقق خواهد شد که در آن طرفین پای میز مذاکرات به اصطلاح صلح بنشینند.​ حتی اگر رای انگلیسی‌ها به این موضوع الزام‌آور نیز بود، این سوال مطرح است که چرا این اقدام حرکتی فوق‌العاده به نفع فلسطینی‌هاست؟ این در حالی است که پس از آن‌که یاسر عرفات در سال 1998 دولت فلسطین را در مرزهای سال 1967 مطرح کرد، تاکنون 134 کشور موافقت خود را در این زمینه اعلام کرده‌‌اند.

به نظر می‌رسد کم‌اهمیت نشان دادن این موضوع، واکنشی تاکتیکی از سوی صهیونیست‌ها باشد. پس از اعلام نتایج این رای‌گیری، سفیر این رژیم در لندن حتی از اظهارنظر در این زمینه نیز صرف‌نظر کرده است. پیش از انجام رای‌گیری، رهبران اسرائیلی به روش‌های مختلف سعی کردند نظر نمایندگان انگلیسی را به نفع خود تغییر دهند. حتی بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی اعلام کرد چنین اقدامی باعث ضربه زدن به مذاکرات سازش می‌شود. پس از اعلام نتایج، رفتار صهیونیست‌ها تغییر کرد و آنها با تاکید بر غیر الزام‌آور بودن این تصمیم، آن را فاقد ارزش و اهمیت خواندند.

اقدامی ساختار‌شکن

در واقع اقدام انگلیسی‌ها را می‌توان یک موفقیت برای مقامات فلسطینی در نظر گرفت. تا همین اواخر که دولت سوئد از قصد و نیت خود برای به رسمیت شناختن دولت مستقل فلسطینی در آینده نزدیک خبر داد، هیچ دولت اروپای شرقی از راهکار مطرح شده در پیمان اسلو فراتر نرفته بود. این پیمان که تاکیدی ظاهری بر راهکارهای سیاسی داشت، می‌گفت هر گونه پیشرفتی در این زمینه باید از طریق مذاکراتی با میانجیگری آمریکایی‌ها انجام شود.

این اتفاقات نشان می‌دهد نه‌تنها تمایل کشورهای اروپایی برای به رسمیت شناخته شدن فلسطین در حال افزایش است، بلکه گذشت 20 سال از امضای این پیمان نشان می‌دهد اروپایی‌ها دیگر اعتقادی به مفاد این پیمان به عنوان راهکاری برای حل منازعه فلسطین و اسرائیلی‌ها ندارند. این اقدام انگلیسی‌ها را باید در کنار گام‌های سیاسی‌ای گذاشت که اخیرا توسط تشکیلات خودگردان فلسطین برداشته شده است؛ در ابتدا توافق‌نامه تشکیل دولت وحدت ملی میان فتح و حماس در ماه آوریل به امضای طرفین رسید. پس از آن نیز قطعنامه‌ای از سوی مقامات تشکیلات خودگردان تقدیم شورای امنیت و در آن از صهیونیست‌ها خواسته شد تا از مرزهای سال 1967 عقب‌نشینی کنند.

انتظار می‌رود اگر آمریکایی‌ها نتوانند 9 عضو دیگر شورای امنیت را با نظر خود همسو و هم‌راستا کنند، علیه این قطعنامه رای منفی بدهند. در واقع ارائه این پیشنهاد نشان می‌دهد تشکیلات خودگردان دیگر تمایلی به ادامه این روند (مذاکرات سازش) ندارد؛ به اعتقاد آنها ادامه این روند طی این سال‌ها تنها باعث شده رژیم صهیونیستی در کنار گسترش شهرک‌سازی‌های خود، پاکسازی قومی در بیت‌المقدس شرقی را نیز سرعت بخشد. ساخت این شهرک‌ها به حدی زیاد بوده که بنا به گزارش‌های رسمی، هم‌اکنون نزدیک به 350 هزار یهودی در کرانه باختری زندگی می‌کنند.

محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین در سخنرانی امسال خود در مجمع عمومی سازمان ملل بوضوح اعلام کرد تمایلی به پیگیری اقدامات سیاسی‌ای که در راستای پیمان اسلو باشد، ندارد. عباس با انتقاد غیرمستقیم از صهیونیست‌ها، گفت هیچ‌گاه در انجام مذاکرات تظاهر نکرده است. دردناک‌ترین بخش سخنان عباس برای صهیونیست‌ها زمانی بود که او از جنگ 50 روزه اسرائیلی‌ها علیه نوار غزه با عنوان «قتل‌عام گسترده» یاد کرد. عصبانیت این اظهارات را می‌شد در سخنان چند روز بعد نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی مشاهده کرد که نتانیاهو آن را مایه تاسف خواند.

بازگشت به اصلی بی‌معنا

البته در این زمینه ابهاماتی نیز وجود دارد. موافقان این رای در پارلمان انگلیس با اصلاحیه‌ای موافقت کردند که مفاد آن پیگیری مذاکرات برای تشکیل دو دولت مستقل است. در واقع بیان این موضوع، بازگشت به یک سیر قهقرایی است و بر این توهم و خیال تاکید دارد که اسرائیل موافق تشکیل دولت مستقل فلسطین در مرزهای سال 1967 است. جامعه بین‌الملل باید بخوبی بداند که رژیم صهیونیستی اکنون هیچ علاقه و تمایلی به این کار ندارد.

اقدام اخیر پارلمان انگلیس را می‌توان از سه جهت مورد بررسی قرار داد. اول این‌که اقدامات بین‌المللی در حال خروج از چارچوب پیمان اسلو است و پس از شکست مذاکرات سازش به رهبری جان کری، وزیر خارجه آمریکا در ماه آوریل، کشورهای اروپای غربی در حال پیگیری رویکردی جدید در این زمینه هستند. دوم این‌که جامعه مدنی و رهبریت سیاسی در راستای امیدها و آرزوهای فلسطینی‌ها گام برمی‌دارند. ممانعت از ورود و بارگیری دو کشتی اسرائیلی در اوکلاند ایالت کالیفرنیا به دنبال اعتراضات مردمی را می‌توان در همین بستر نتیجه‌گیری کرد. سوم این‌که تشکیلات خودگردان در حال تکمیل اقداماتش برای پیوستن به دادگاه جرایم بین‌المللی است تا به این ترتیب درخواست خود را برای بررسی جنایات جنگی اسرائیل مطرح کند.

واکنش‌ها به اعلام حمایت از دولت فلسطینی

پس از اعلام نتایج این رای‌گیری، موج متفاوتی از واکنش‌ها نسبت به این موضوع مطرح شد. در یک سو برخی از آن استقبال و در سوی دیگر همان‌طور که انتظار می‌رفت صهیونیست‌ها آن را تقبیح کردند. البته در این میان برخی از اسرائیلی‌ها این موضوع را شکستی سخت برای نتانیاهو اعلام کردند.

از جمله این واکنش‌ها، سخنان آیزاک هرتزوگ، رئیس حزب کارگر رژیم صهیونیستی بود. وی با بیان این‌که به رسمیت شناخته شدن دولت مستقل فلسطینی از سوی نمایندگان پارلمان انگلیس ناکامی دیگری برای کابینه رژیم صهیونیستی است، اظهار کرد: از هر سو در جهان باد سردی به سوی اسرائیل می‌وزد، اما نتانیاهو و لیبرمن از روبه‌رو شدن با واقعیت‌های سخت خودداری می‌کنند. وی افزود: نتانیاهو ترجیح می‌دهد با جهان، از باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا گرفته تا سایر دوستانمان‌ مقابله کند تا افکار عمومی را از ناکامی خود در کاستن هزینه‌های زندگی و مسکن منحرف کند.

ناچمن شای، یکی دیگر از اعضای این حزب اسرائیلی نیز تصمیم پارلمان انگلیس را سیلی سخت بر صورت اسرائیلی‌ها خواند. او همچنین به واقعیتی اشاره کرد که برای صهیونیست‌ها بسیار تلخ خواهد بود. وی گفت: با توجه به اتفاقات اخیر می‌توان اعلام کرد که جهان به سمت به رسمیت شناختن یکجانبه دولت فلسطینی پیش می‌رود.

خبرهای چند روز بعد نشان داد این سخن تا حدودی درست است. کانال یک تلویزیون رژیم صهیونیستی گزارش داد ایرلند، فرانسه و اسپانیا دولت مستقل فلسطین را بزودی به رسمیت خواهند شناخت. در همین زمینه، لوران فابیوس، وزیر خارجه فرانسه با اشاره به این موضوع گفت: در صورتی که گفت‌وگوها بین فلسطین و تل‌آویو شکست بخورد، پاریس از مسئولیت‌های خود شانه خالی نخواهد کرد و کشور فلسطینی را به رسمیت خواهد شناخت.

باید به فهرست این کشورهای اروپایی، نام روسیه را نیز اضافه کرد. مقامات مسکو گفته‌اند این کشور از تلاش مقامات تشکیلات خودگردان برای تصویب قطعنامه در شورای امنیت سازمان ملل برای اخراج صهیونیست‌ها از کرانه باختری و به رسمیت شناخته شدن دولت مستقل فلسطینی حمایت می‌کند. در همین راستا، چند روز پیش، میخائیل بوگدانوف، معاون وزیر خارجه روسیه که با خبرگزاری نووستی صحبت می‌کرد، گفت: «دلیلی نمی‌بینم که این متن یا خواسته مردم فلسطینی برای تجدید نظر در وضع فعلی در چارچوب سازمان ملل را رد کنیم.»

وی افزود: حرف ما به فلسطینی‌ها این است که اگر شما به نحوی گزینه مناسبی بیابید، ما به عنوان دوست، از شما حمایت می‌کنیم. به نظر ما درخواست فلسطینی‌ها یعنی این‌که مردم حق تعیین سرنوشت داشته باشند، تا جایی که دولت خود را تأسیس کنند، امری منصفانه است.

حسین خلیلی ‌/‌ گروه بین‌الملل