مرگ مشکوک خبرنگار پرس‌تی‌وی در ترکیه

سرنا شیم، گزارشگر آمریکایی ـ لبنانی پرس‌تی‌وی روز جمعه (بیست و پنجم مهر) اعلام کرد آنکارا وی را به جاسوسی متهم کرده است. او که برای پوشش خبری رویدادهای مربوط به کوبانی در ترکیه به سر می‌برد، در راه بازگشت از محل گزارش به هتلش، در شهر سوروچ در استان اورفا در تصادف خودرویش با یک کامیون میکسر سیمان کشته شد. روزنامه ملیت ترکیه گزارش داد که شیم بلافاصله در محل حادثه جان باخت و جودی آیریش، فیلمبردار وی، به بیمارستان دولتی سوروچ منتقل شد. جسد شیم برای کالبدشکافی به پزشکی قانونی تحویل داده شده و راننده این کامیون اکنون تحت بازداشت است. هرچند گفته شده که تحقیقات پلیس درباره این حادثه ادامه دارد، اما پایگاه اینترنتی حریت ترکیه مرگ این خبرنگار را از جمله «سه مرگ مشکوک» در سه روز گذشته در مرزهای ترکیه با سوریه خوانده است.

در روزهای گذشته «ابوعیسی» از فرماندهان نیروهای مخالف سوری در شهر «شانلی عرفا» هنگامی که تروریست‌های داعش قصد ربودن وی را داشتند، کشته شد و صالح تکین آلپ، شهردار سابق شهر سوروچ هم در یک حمله مسلحانه به قتل رسید. بنابراین قتل سرنا شیم که او نیز مانند دو فرد دیگر، مرتبط با بحران کوبانی بوده، «مشکوک» نامیده شده است.

نکته جالب توجه آنجاست که ایرنا به نقل از حریت نوشته «شیم پیش از تصادف، به پرس تی.وی گفته بود که سازمان اطلاعات و امنیت ترکیه (میت) وی را تهدید کرده، زیرا او تصاویری مبنی بر انتقال نیروهای شبه‌نظامی در کاروان‌های حامل کمک‌های انسانی به سوریه را در دست دارد.»

حمیدرضا عمادی، مدیر اتاق خبر شبکه پرس تی وی هم مرگ شیم را «مشکوک» دانسته و گفته که علت کشته شدن سرنا شیم، می‌تواند افشاگری‌های وی در خصوص همدستی مقامات ترکیه با تروریست‌های گروه داعش و نیز بی‌تاثیر بودن حملات هوایی نیروهای به اصطلاح ائتلاف علیه داعش باشد. خانواده شیم نیز گفته‌اند از طریق قانونی، درباره علت و چگونگی مرگ وی تحقیق می‌کنند.همزمان رادنی مارتین، رئیس انجمن ملی‌گرایان آمریکا و کارمند سابق کنگره آمریکا گفته «به نظر می‌رسد خانم شیم، قربانی عملیات سیاه سازمان سیا که به احتمال زیاد با همکاری ترکیه انجام شده، بوده است.» وی یادآور شده است: «از سال ۱۹۵۰، تصادف‌های مضحک و مرگبار، تخصص ویژه نیروهای سیا و موساد بوده است. سیا طی چنین عملیاتی، افرادی را که کارهای مخفیانه‌اش را برملا کنند، هدف می‌گیرد، داعش نیز یکی از همین امور محرمانه است.» مارتین از ترکیه درخواست کرد به مقامات ایرانی اجازه دهد درباره جزئیات و علل مرگ سرنا شیم به تحقیق و بررسی بپردازند.

انجمن صنفی خبرنگاران و روزنامه‌نگاران ایران نیز در بیانیه‌ای با ابراز تأسف از مرگ مشکوک خبرنگار پرس تی وی در ترکیه، خواستار پاسخگویی شفاف آنکارا در این زمینه شد. در این بیانیه آمده است: «این انجمن از نهادهای بین‌المللی و همچنین دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می‌خواهد با استفاده از تمام ظرفیت‌های خود، موضوع را تا حصول نتیجه مطلوب، پیگیری کنند.»

این اولین بار نیست که یک خبرنگار پرس‌ تی‌وی به‌طور مشکوک کشته می‌شود. سال 2012 نیز مایا ناصر دیگر خبرنگار پرس‌ تی‌وی در همان منطقه و در یک حادثه مشکوک از سوی یک تک‌تیرانداز هدف گلوله قرار گرفت و جان باخت. همین تجربه تاریخی است که باعث شده تا اکنون افکار عمومی در انتظار پاسخگویی ترکیه در قبال مرگ خبرنگاران منتقد باشد.

سرنا شیم خبرنگار جنگ شبکه پرس تی‌.وی، سابقه حضور در درگیری‌های دونتسک در اوکراین، بغداد و همچنین نوار مرزی ترکیه و سوریه را داشته و گزارش‌های اختصاصی و میدانی از مرز بین دو کشور برای شبکه پرس تی‌.وی تهیه و ارسال می‌کرده است. حداقل انتظار این است که دولت ترکیه توضیح دهد، چرا این خبرنگار را متهم به جاسوسی کرده، چرا به تفتیش محل زندگی وی پرداخته و چرا پس از تهدید این خبرنگار، در قبال مرگ مشکوک وی سکوت اختیار کرده است؟

هرچند حضور داعش در منطقه، ناگفته‌های بسیاری دارد که احتمالا باید برای اطلاع از آن سال‌ها صبر کرد، ولی مرگ مشکوک سرنا شیم، آن هم در شرایطی که آنکارا به سبب انفعال در قبال بحران کوبانی زیر شدیدترین انتقادات افکار عمومی است، قطعه‌ای از پازل بحران‌آفرینی‌های منطقه‌ای است که باید برای رمزگشایی از آن تلاش بیشتری صورت گیرد. به‌ نظر می‌رسد در چنین شرایطی، سکوت «میت» (سازمان اطلاعات و امنیت ترکیه) در قبال مرگ یک گزارشگر منتقد به نفع این سازمان نیست. روابطی که برخی دست‌های پشت‌پرده تلاش زیادی برای تخریب آن صورت داده و ممکن است مرگ «سرنا شیم»، برگ تازه‌ای از همین دفتر باشد.

مصطفی انتظاری هروی ‌/‌ گروه سیاسی