ضررهای انگلیس از قطع رابطه با ایران به روایت مجلس عوام

به گزارش مهر، در گزارش کمیته روابط خارجی مجلس عوام آمده است: ما از اقدام وزارت خارجه درخصوص بازگشایی سفارتخانه در تهران استقبال می‌کنیم. این نکته را درک می‌کنیم که چرا وزارت خارجه انگلیس نسبت به احیای روابط دیپلماتیک با تهران، با احتیاط حرکت می‌کند. اما سوال ما این است که چرا وزارت خارجه مدت زمانی طولانی را برای این کار با این امید که بتواند امنیت کامل در این رابطه داشته باشد، هدر داده است.

تعطیلی سفارت، مانعی برای جاسوسی؟!

این کمیته در مورد لطماتی که انگلیس از نداشتن روابط دیپلماتیک با ایران خورده نیز می‌نویسد: نداشتن روابط مناسب دیپلماتیک با تهران موجب شده تا توانایی انگلیس برای شکل دادن تحولات کاهش یافته و نتواند اقداماتی همچون جمع‌آوری اطلاعات را در ایران انجام بدهد. علاوه بر این موارد به دلیل نبود روابط دیپلماتیک، انگلیس نتوانسته ارتباطات انسانی خوبی با ایرانیان - که برای گسترش روابط دیپلماتیک ضروری است - داشته باشد.

به اعتقاد اعضای کمیته روابط خارجی مجلس عوام انگلیس، به دلیل حضور نداشتن در تهران و همچنین نبود روابط دیپلماتیک با ایران، انگلیس نتوانسته متحدان خود را در خاورمیانه در این رابطه مطمئن سازد که کاملا از دیدگاه‌های ایرانیان و عقاید آنها در موارد مختلف مطلع است و توانایی هدایت آنها را دارد. اعضای کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان در بخش دیگری از گزارش خود درخصوص زیان‌هایی که انگلیس از نداشتن روابط دیپلماتیک با ایران دیده، می‌نویسند: مطلع شده‌ایم که به‌واسطه دوره طولانی سکوت در روابط انگلیس با ایران اکنون بریتانیا کشور چندان بزرگی در ایران به حساب نمی‌آید و از دیدگاه ایرانیان کشورهای دیگر به عنوان شریکان بهتری در روابط بین‌الملل در مقایسه با انگلیس هستند.

توصیه مجلس عوام به همکاری با روحانی

این گزارش در حالی منتشر شده است که کمیته روابط خارجی مجلس عوام انگلیس، پیش از این نیز در گزارش مفصلی درباره روابط این کشور با ایران نوشت: بریتانیا باید آمادگی داشته باشد که گستردگی سختی‌هایی را که ایران در جنگ با عراق متحمل شد، به رسمیت بشناسد و به هرگونه نقش بریتانیا در براندازی دولت محمد مصدق در سال ۱۳۳۲ اذعان کند. این کمیته تاکید کرده بود که وزارت خارجه بریتانیا مرجع تصمیم‌گیری درباره موقعیت مناسب برای پذیرفتن رسمی نقش بریتانیا در کودتاست.

در این گزارش، وزارت خارجه به دلیل اهمال در برقراری روابط سازنده با ایران و عقب ماندن از رقبا مورد انتقاد قرار گرفته و توصیه شده بود دولت انگلیس به حسن روحانی اعتماد کند و با وی که خواستار حل بحران هسته‌ای است، همکاری جدی‌تری داشته باشد.

این همان توصیه‌ای است که در گزارش دیروز این کمیته بار دیگر تکرار شده و اهمیت آن وقتی مضاعف می‌شود که پس از تغییرات تازه در ترکیب تیم دیپلماتیک دولت بریتانیا منتشر شده است. به همین دلیل است که عبدالرضا فرجی‌راد، استاد ژئوپلتیک و کارشناس مسائل بین‌المللی در گفت‌وگو با دیپلماسی ایرانی تاکید کرده که انگلیس استراتژی تازه‌ای تعریف کرده که توسعه روابط با ایران یکی از مهم‌ترین بندهای آن است.

در واکنش به تاکیدات پیشین کمیته روابط خارجی مجلس عوام انگلستان، نادر فریدونی، عضو گروه دوستی پارلمانی ایران و انگلیس هم گفته بود که ایران از ارتقای روابط با انگلیس مبتنی بر رعایت حقوق دو ملت استقبال می‌کند و از آنجا که ایرانیان و دانشجویان بسیاری در انگلیس زندگی می‌کنند، این فضا وجود دارد که روابط گسترش یابد.

پشت پرده تلاش برای بهبود روابط تهران ـ لندن

هر چند بهبود مناسبات تهران و لندن در داخل کشورمان مخالفانی دارد، اما در لندن، لابی‌های قدرتمندی در تلاش برای تغییر وضع موجود در روابط دو کشور هستند. وال‌استریت ژورنال پیش از این در گزارشی، از سه چهره‌ای که در مجلس عوام انگلیس برای بهبود روابط پس از روی کار آمدن دولت روحانی تلاش می‌کنند یاد کرده و نوشته بود: یکی از آنها جک استراو، وزیر امور خارجه پیشین انگلیس در دولت تونی بلر است.دیگری بن والاس از نمایندگان محافظه‌کار مجلس انگلیس است که همراه هیات پارلمانی انگلیس به تهران سفر کرده بود و در نهایت لرد نورمن لامونت که او نیز از حزب محافظه‌کار است و در دولت جان میجر ریاست اتاق بازرگانی ایران و انگلیس را به عهده داشت.

اگرچه روشن نیست که فرجام این تلاش‌ها چه خواهد بود، اما به نظر می‌رسد که لندن اکنون بیش از هر زمان دیگری برای نقش‌آفرینی در خاورمیانه به تهران نیاز دارد، هر چند بخوبی می‌داند که ایران اجازه برخی تحرکات خارج از چارچوب‌های دیپلماتیک را نخواهد داد.