«مادرشوهر»؛ رقیبِ زن، یا مادرِ شوهر؟

جام جم سرا: درباره ارتباط بین زن و شوهر و حساسیت هایی که بعضی اوقات خانم ها به همسرشان دارند یکی از مسائلی که باید به آن توجه داشت بحث دلبستگی خانم هاست. یکی از علت هایی که باعث می شود خانم ها بعد از ازدواج وابستگی یا دلبستگی بیش از اندازه به همسرشان نشان دهند می تواند ریشه در کودکی آنان داشته باشد. این افراد در دوران کودکی از لحاظ عاطفی بسیار زود رنج و احساسی بوده اند و به اندازه کافی از طرف والدین یا اطرافیان محبت دریافت نکرده یا به هر دلیلی احساس کرده اند مورد توجه دیگران نیستند؛ به همین دلیل پس از ازدواج انحصار طلب می شوند و برای این که مطمئن شوند که همسرشان آن ها را دوست دارد یا نه وسواس بیش از حد پیدا می کنند.

روان شناسان دلبستگی های دوران بزرگسالی را به چهار قسمت تقسیم می کنند:

گروه اول افراد ایمن هستند. این افراد می گویند: «من خوبم و دیگران هم خوبند.»

گروه دوم افرادی هستند که می گویند:« من خوب نیستم و دیگران خوبند. » به این گروه افراد دل مشغول گفته می شود.

گروه سوم می گویند:« من خوبم و دیگران خوب نیستند. »

و گروه چهارم افرادی هستند که اعتقاد دارند نه ما خوبیم و نه دیگران.

موضوع بحث ما گروه دوم یا افراد دل مشغول است. این افراد از یک احساس حقارت و ناامنی رنج می برند و همیشه نگران این هستند که توسط دیگران مورد پذیرش واقع نشوند. طبیعتا چنین افرادی پس از ازدواج نیز می خواهند، هر طوری که هست دائما در کانون توجه همسرشان قرار بگیرند. وقتی توجه همسر به جای دیگری معطوف می شود به شدت به هم می ریزند و دل مشغولی و نشخوارهای فکری آنان شروع می شود و این سؤال که آیا شوهرم من را دوست دارد یا دوست ندارد به صورت ناهوشیار به سراغشان می آید. طبیعی است که این گونه افراد نسبت به روابط طبیعی همسرشان نیز حساس باشند و تحمل هیچ رقیبی که توجه همسر را به خود جلب کند نداشته باشند. در حالی که یکی از مهم ترین افرادی که توجه هر مرد را جلب می کند مادرش است. به همین دلیل بسیاری از خانم ها به خصوص در اوایل ازدواج نسبت به مادر شوهر خود حساسیت بالایی پیدا می کنند و او را رقیب خود می دانند؛ به خصوص زمانی که مرد به مادرش توجه می کند یا کارهای او را انجام می دهد و رفتار محبت آمیز نسبت به او دارد.

چنین رفتارهایی برای بسیاری از خانم های جوان قابل تحمل نیست. البته گاهی نیز پیش می آید که مادرها افراط می کنند و به خاطر اینکه به عروس نشان بدهند و بگویند: « تو تازه آمده ای، فکر نکن این فرزند مال توست، من هم سهمی دارم، این بچه در اصل مال من بوده و... » رفتارهایی از آنان سر می زند که حساسیت عروس خانم ها را تشدید می کند و احساس اضطراب و از دست دادن عشق را در آنان به وجود می آورد؛ بنابراین بسیاری از رفتارهای مادر شوهر را رفتارهای خصمانه یا آزاردهنده تلقی می کنند و واکنش شدید نسبت به آنها نشان می دهند.

مهم ترین و بهترین راهکار برای رفع مشکل شما مراجعه به روان شناس و مشاور است. با این حال در ادامه سه راهکار ارائه می کنیم که امیدواریم مورد استفاده شما و دیگر خانم هایی که این مشکل را دارند، قرار بگیرد.

1- تلاش کنید نسبت به خود نگرش مثبتی داشته باشید و از نگاه تحقیر آمیز به خودتان بپرهیزید: با روش های مختلف مانند توجه به توانمندی ها و صفات خوب خود، سعی کنید حس حرمت و اعتماد به نفس خودتان را افزایش بدهید زیرا علت اصلی دل مشغول بودن، ضعف اعتماد به نفس و خود کم بینی است.

2- از فضای خیالی زندگی خارج شوید و از ایده آلیست بودن دوری کنید: بپذیرید که هر فردی ارتباطاتی دارد؛ همانطور که خود شما با مادر و خواهر و دیگر بستگانتان ارتباط دارید طبیعتا شوهرتان نیز باید با مادر، خواهر و بقیه اقوام خود ارتباط داشته باشد؛ بنابراین ارتباطات طبیعی و عادی همسرتان را با دیگر اعضای خانواده اش بپذیرید و با آن کنار بیایید.

3- به تفاوت های روابط توجه داشته باشید: این نکته را فراموش نکنید که رابطه بین یک مرد و همسرش با رابطه بین آن مرد و مادرش کاملا متفاوت است. یک مرد در نقش شوهر احساسات و عواطفی دارد که در نقش یک فرزند برای مادر یا برادر چنین احساساتی را ندارد. هیچ کدام از این ها نمی توانند جای یکدیگر را بگیرند. رابطه مادر و فرزندی به هیچ وجه نمی تواند رقیب رابطه زن و شوهری باشد.

عواطف و دوست داشتن ها انواع گوناگونی دارند و بر اساس نقش هایی که فرد دارد شکل می گیرند. در رابطه مادر و فرزند فقط یک نقش عاطفی وجود دارد در حالی که در روابط زوجین هم مسائل عاطفی هم مسائل عاشقانه و هم مسائل زناشویی وجود دارد. دقت در این نکات تاثیر زیادی بر حفظ آرامش شما خواهد داشت.(حجت الاسلام دکتر رضا مهکام- روان شناس/خراسان)