سرقت؛ شایع‌ترین جرم کشور

این آماری است که سردار اسماعیل احمدی‌مقدم بتازگی اعلام و اضافه کرده است: براساس آمار 9 ماه امسال نسبت به سال گذشته، 26 درصد افزایش سرقت ثبت شده است. این مقام انتظامی عامل اصلی سرقت‌های خرد را مولفه‌های اقتصادی می‌داند و آن‌گونه که توضیح داده، مبارزه با سرقت، به‌عنوان شایع‌ترین جرم در کشور، در سال 93 در اولویت کار پلیس قرار خواهد گرفت.

سرقت همان‌طور که فرمانده نیروی انتظامی توضیح می‌دهد، به یکی از دغدغه‌ها و نگرانی‌های مردم تبدیل شده است. دزدی از خانه‌ها، زورگیری، سرقت خودرو و لوازم جانبی آن و انواع دیگر این جرم، بر احساس ناامنی در جامعه دامن زده است. عباس ـ ر مردی سی و پنج ساله است که برای طرح شکایت از سارقان خانه‌اش، به پایگاه دوم پلیس آاگاهی مراجعه کرده است.

او می‌گوید: شب وقتی همراه همسرم از محل کار به خانه برگشتیم، دیدیم دزد به خانه‌مان زده است. سارق از طریق پنجره بالکن وارد شده و طلاهای ما را دزدیده بود. این سرقت دو هفته بعد از جشن عروسی‌مان اتفاق افتاد و آن طلاها، سرمایه زندگی‌مان بود.

سرقت از خانه‌ها با شگردهای مختلف انجام می‌شود. برخی دزدان برای این کار به خشونت متوسل می‌شوند و برخی دیگر از بی‌احتیاطی مالباختگان نهایت سوء‌استفاده را می‌کنند. حمید ـ ب و ایرج ـ س دو سارق حرفه‌ای منازل هستند که بتازگی بازداشت شده و به جزئیات جرایم خود اعتراف کرده‌اند. حمید می‌گوید: ما خانه‌هایی را برای دزدی انتخاب می‌کردیم که ساکنانش حضور نداشتند، از چراغ‌های خاموش متوجه این موضوع می‌شدیم. البته وارد هر خانه‌ای نمی‌شدیم، خانه‌هایی که حفاظ نداشت، برای ما مناسب بود و خیلی راحت می‌توانستیم از طریق در یا پنجره وارد شویم. فقط هم وسایل کم‌حجم اما باارزش را می‌دزدیدیم.

او که مجرمی سابقه‌دار است، ادامه می‌دهد: قبلا هم دو بار به همین اتهام دستگیر شدم اما چون به مواد مخدر اعتیاد دارم و هیچ منبع درآمدی نداشتم، چاره‌ای نداشتم جز این‌که سرقت‌هایم را از سر بگیرم. ما دو مالخر سراغ داشتیم که تمام اموال مسروقه را به آنها می‌فروختیم. البته آنها اجناس را به قیمتی کمتر از مبلغ واقعی‌شان می‌خریدند اما ما چاره‌ای نداشتیم. من تقریبا تمام پولی را که از این راه به دست آورده‌ام، خرج اعتیاد کرده‌ام.

سرقت از خودروها یکی دیگر از دزدی‌های رایج است که تقریبا هر روز رسانه‌ها از وقوع آن یا دستگیری مجرمانی که در این زمینه فعالیت می‌کنند، خبر می‌دهند. حسام ـ الف یکی از این مجرمان است که ماموران پلیس استان خراسان رضوی او را بازداشت کرده​اند. او می‌گوید: در ساعات خلوت روز در خیابان‌های فرعی و کوچه‌ها پرسه می‌زدم و خودروهایی را که تجهیزات ایمنی مثل دزدگیر نداشتند، شناسایی می‌کردم. بعد با وسیله‌ای که همیشه همراهم بود، در خودروها را باز می‌کردم و هر چیز باارزشی که داخلش بود، سرقت می‌کردم. معمولا رادیو پخش را برمی‌داشتم اما در مواردی هم می‌دیدم صاحب ماشین کیف پول یا دسته‌چک خود را آنجا گذاشته که آنها را هم برمی‌داشتم.

این سارق نیز مانند حمید به مواد مخدر اعتیاد دارد. او می‌گوید: همیشه برای خرید مواد مشکل داشتم. به همین دلیل سرقت می‌کردم و از پولی که از این راه به دست آوردم، هیچ چیزی برایم نمانده است.

برخی سارقان نیز در خیابان راه را بر مردم می‌بندند و با توسل به زور یا تهدید، دست به سرقت می‌زنند.

مجید ـ ع یکی از آنهاست که پلیس استان گیلان او را دستگیر کرده است. او در اعترافاتش گفته است: همراه دوستم در خیابان‌ها پرسه می‌زدیم و وقتی فردی را تنها می‌دیدیم، سراغش می‌رفتیم و با تهدید چاقو او را وادار می‌کردیم هر چه پول دارد، بدهد. بعد هم با موتورسیکلتی که مسروقه بود، بسرعت فرار می‌کردیم. مردم از ترس این‌که آنها را با چاقو بزنیم مقاومتی نمی‌کردند و ما در سرقت‌ها با مشکلی مواجه نمی‌شدیم.

پلیس همیشه به شهروندان توصیه می‌کند دربرابر سارقان مقاومت نکنند، زیرا خسارت مالی قابل جبران است اما اگر دزدان دست به کاری خشن بزنند، ممکن است حادثه‌ای جبران‌ناپذیر و حتی قتل به وقوع بپیوندد.

مریم ـ م که طعمه دو سارق کیف‌قاپ شده است، می‌گوید: کنار خیابان راه می‌رفتم که موتورسیکلتی از پشت به من نزدیک شد و کسی که ترک موتور ایستاده بود، دست انداخت تا کیفم را بقاپد اما من مقاومت کردم. او هم مرا همراه کیف چند متری روی زمین کشید و بشدت مجروح شدم. بعد هم بناچار کیف را رها کردم و آن دو بسرعت فرار کردند.

تهمینه ـ ب زن دیگری است که طعمه کیف‌قاپان شده و در پلیس آگاهی تهران طرح شکایت کرده است. او درباره شگرد سارقان می‌گوید: پشت فرمان نشسته و کیف را روی صندلی کناری گذاشته بودم. پنجره ماشین پایین بود و وقتی پشت چراغ قرمز ایستاده بودم. یک موتورسوار جلو آمد و کیفم را برداشت. او آنقدر سریع این کار را انجام داد که نتوانستم هیچ واکنشی نشان بدهم. بعد هم خیلی زود از لابه‌لای ماشین‌ها فرار کرد.

آگاهی از شگردهای مختلف سارقان، می‌تواند شهروندان را برای مقابله با آنها آماده کند اما هر چه درباره این شیوه‌ها اطلاع‌رسانی بیشتری صورت می‌گیرد و آگاهی عمومی بالاتر می‌رود، دزدان نیز به سمت تغییر ترفندها تمایل بیشتری نشان می‌دهند. به همین سبب همیشه نمی‌توان با هوشیاری کامل مراقب دزدان بود و باید همواره توصیه‌های اولیه را جدی گرفت.

همراه نداشتن پول زیاد، استفاده از نرده و حفاظ در خانه‌ها، مجهز کردن خودروها به سیستم‌های بازدارنده و قرار ندادن اموال باارزش در معرض دید از جمله اصول پیشگیرانه است که رعایت آنها می‌تواند احتمال وقوع سرقت را کاهش دهد.

علاوه بر این اقدامات، افزایش گشت‌های انتظامی نیز گامی موثر در جهت مقابله با سارقان است اما یکی از نکاتی که در برخورد با دزدان مغفول می‌ماند، نقش مالخران است. تا زمانی که افرادی برای خرید اموال مسروقه وجود دارند، انگیزه برای سارقان بالا می‌رود. به گفته کارشناسان جرم، سرقت مثلثی است که از سه ضلع مالباخته، سارق و مالخر تشکیل شده و رعایت نکات احتیاطی توسط ضلع اول و برخورد قضایی و پلیسی با ضلع دوم، فقط بخشی از مشکل را حل می‌کند و در این میان باید با خریداران اموال مسروقه نیز با قاطعیت برخورد شود.

احمد ـ ب سارق حرفه‌ای منازل است. او می‌گوید: برای هر چیزی که می‌دزدیدم، مالخر وجود نداشت. معمولا دو یا سه روز بعد از هر سرقت، اموال مسروقه را به پول تبدیل می‌کردم و مشکلی در این زمینه نداشتم.

این را بسیاری از سارقان دیگر نیز می‌گویند. بنابراین برخورد با ضلع سوم مثلث سرقت باید بیش از پیش مورد توجه قرار بگیرد./ ضمیمه تپش