خروسک؛ آزاردهنده اما موقت

کروپ یا خروسک در اثر عفونت تنفسی ناشی از ویروس‌ها بویژه ویروس پارا آنفلوآنزا رخ می‌دهد و التهابی قابل توجه در حنجره، تراشه و حتی برونش‌ها ایجاد می‌کند.

کروپ اغلب بین سنین سه ماه تا پنج سال رخ می‌دهد و بیشترین بروز را در دو سالگی دارد.

نشانه‌های بیماری

بیشتر بیماران یک تا سه روز قبل از شروع علائم انسدادی دچار آبریزش بینی، فارنژیت، سرفه و تب خفیف می‌شوند، سپس دچار سرفه‌های خشن ـ که شبیه به پارس‌کردن سگ است ـ می‌شوند و گرفتگی صدا و استریدور دمی یا شنیده شدن صدای تنفس در هنگام دم نیز ظاهر می‌شود.

در مواردی که انسداد شدید در مسیر راه‌های هوایی رخ دهد، کبودی در اندام‌ها و لب قابل مشاهده است. تب خفیف ممکن است ادامه یابد، هرچند گاهی شدید نیز می‌شود. برخی کودکان نیز دچار تب می‌شوند.

به طور مشخص علائم در شب، بدتر شده و طی یک هفته به طور کامل بهبود می‌یابد. بی‌قراری و گریه کودک علائم را تشدید می‌کند. کودک ممکن است در وضع نشسته احساس بهتری داشته باشد.

تشخیص

در معاینه معمولا التهاب حلق و افزایش تعداد تنفس دیده می‌شود. برای تشخیص خروسک نیازی به گرفتن عکس گردن و مجاری هوایی نیست، ولی اگر هم عکسی گرفته شود معمولا تنگی مجرای زیر حنجره دیده می‌شود البته اگر علائم در این بیماری غیرطبیعی باشد، پس از پایدار کردن وضع تنفسی بیمار، می‌توان از عکس گردن اطلاعات بیشتری به دست آورد و موارد دیگر مانند وجود جسم خارجی در مجاری هوایی، عفونت باکتریایی تراشه و اپیگلوتیت حاد را می‌توان تشخیص داد.

عوارض همراه با خروسک

حدود 15 درصد از بیماران دچار عوارضی مانند عفونت گوش، عفونت باکتریال تراشه، انسداد شدید راه هوایی و عفونت ریه می‌شوند.

درمان

اساس درمان خروسک، مراقبت از راه هوایی و پیشگیری از انسداد مجرا و بهبود اکسیژن‌رسانی است. از اقداماتی که موجب بی‌قراری کودک می‌شود باید اجتناب کرد.

امروزه مانند گذشته از بخور سرد و مرطوب استفاده نمی‌شود زیرا در مطالعات جدید مشخص شده گاهی اثر تشدیدکننده بر بیماری داشته است، ولی بخور دارویی اپی‌نفرین بسیار کمک‌کننده است. استفاده از کورتون‌های خوراکی یا تزریقی از درمان‌های موثر دیگر است.

در مواردی که بیمار دچار تنگی نفس پیشرونده، کاهش هوشیاری و بی‌اشتهایی می‌شود، بهتر است در بیمارستان بستری شود تا از وی مراقبت بیشتری به عمل آید.

دکتر حمیدرضا‌ صادقی - ‌‌متخصص اطفال