شاید صعود نکنیم اما زنگ تفریح نمی‌شویم

تصور می‌کنید تیم ملی ایران توانایی عبور از مرحله مقدماتی جام جهانی را دارد؟

اگر بخواهیم براساس واقعیت‌ها صحبت کنیم، شانس ما ‌خیلی کم است، اما در فوتبال همیشه شانس در اتفاق‌ها دخیل است.

یعنی تیم ملی با معجزه می‌تواند به دور بعد صعود کند؟

به نظرم معجزه در فوتبال معنا دارد، اما بهتر است از واژه شگفتی استفاده کنیم. من بارها گفته‌ام اگر تیم ملی از سه مسابقه مرحله مقدماتی جام جهانی در برابر آرژانتین، نیجریه و بوسنی دو امتیاز هم بگیرد، یک دستاورد و کارنامه قابل‌قبول خواهد بود.

اما عده‌ای معتقدند شکست دادن تیم ملی بوسنی دور از دسترس نیست.

اگر بخواهیم یک روز به مرحله یک‌هشتم نهایی جام‌جهانی و به جمع 16 تیم برتر دنیا صعود کنیم، باید از ده یا 12 سال قبل برنامه‌ریزی کنیم. چنان که تیم‌های ژاپن و کره جنوبی بیش از یک دهه پیش برای رسیدن به چنین سطحی استارت زده‌اند و الان صعود از مرحله مقدماتی جام‌جهانی برای آنها یک آرمان و آرزو نیست. اگر ما از امروز برای رسیدن به چنین هدفی کار را شروع کنیم، مطمئنا در جام جهانی 2026 می‌توانیم از مرحله مقدماتی صعود کنیم. خیلی ساده‌انگارانه است که تصور کنیم با شش ماه کار کردن می‌توانیم به جمع تیم‌های برتر دنیا راه پیدا کنیم. برای رسیدن به چنین سطحی لازم است شیوه فوتبال‌مان را تغییر بدهیم و مثل تیم‌های بزرگ دنیا مدرن بازی کنیم. به گذشته خیلی دور هم نمی‌رویم. اگر بازی‌های تیم ملی ایران در مسابقات مقدماتی جام جهانی 2014 را زیر ذره‌بین ببریم و نگاه واقع‌بینانه‌ای به سطح فعلی تیم ملی داشته باشیم، متوجه می‌شویم که نباید انتظار شکست دادن بوسنی را داشته باشیم. تنها کاری که در برهه فعلی می‌شود برای تیم ملی انجام داد، این است که بازیکنان را از نظر بدنی آماده کنیم و با برگزاری چند دیدار تدارکاتی، تجربه آنها برای رویارویی با تیم‌های مطرح را بالا ببریم. اگر الان به جامعه القا کنیم که می‌توانیم از مرحله مقدماتی عبور کنیم و بعد نتوانیم به این مهم برسیم، جامعه دچار التهاب و سرخوردگی خواهد شد. اگر صادقانه واقعیات را به مردم بگوییم، آنها هم صاحب بینش می‌شوند و متناسب با وضع فعلی از تیم ملی انتظار خواهند داشت.

اما تیم ملی ایران در سه بازی آخر مسابقات مقدماتی جام جهانی کیفیت تیم‌های بزرگ را بروز داد و در رده‌بندی جدید فیفا هم به عنوان بهترین تیم آسیا معرفی شده است. به نظر شما از بهترین تیم آسیا انتظار نمی‌رود که از گروه خودش در جام جهانی صعود کند؟

به نظرم سبکی که تیم ملی برای رویارویی با قطر و کره‌جنوبی بازی کرد، صرفا برای نتیجه‌گیری مناسب بود و طبعا چنین سبک و سیاقی در جام جهانی برای تیم ملی کشورمان بازدهی نخواهد داشت. این سبک و سیاق بازی فعلا تا حدی در آسیا جواب می‌دهد، اما مطمئنا در مصاف با تیم‌هایی که با تاکتیک‌های روز دنیا بازی می‌کنند و فضاها را می‌شناسند جوابگو نیست. البته عموم مردم و اهالی فوتبال باید به این اتفاق‌نظر برسند که تیم ملی ما در جام جهانی برزیل زنگ تفریح نیست و حریف از پیش‌باخته‌ای نخواهد بود. به شما قول می‌دهم که تیم ملی در جام جهانی کیفیت آبرومندانه‌ای را بروز خواهد داد. اگر بخواهم نگاه منطقی و واقع‌بینانه‌ای به شرایط فعلی تیم ملی و قرعه این تیم داشته باشم، باید بگویم که تیم ملی ما ممکن است با رقم خوردن یک شگفتی بزرگ راهی دور بعد شود، اما اگر هم نشد قطعا خداحافظی آبرومندانه‌ای با جام خواهد داشت.

قرعه تیم ملی در جام جهانی، خیلی زود تحت‌الشعاع حمله کاربران ایرانی به صفحه اجتماعی مسی قرار گرفت. شما چه تحلیلی از این ماجرای عجیب دارید؟

من بارها گفته‌ام که متولیان فوتبال هیچ وقت مشکلات فرهنگی و ناهنجاری‌های فوتبال را جدی نگرفته‌اند و بسادگی از کنار اتفاقات نگران‌کننده‌ای که در استادیوم‌ها رخ می‌دهد، عبور کرده‌اند. این مشکلات تا زمانی که داخلی بود با آن کنار آمده‌ایم، اما وقتی صحبت از حضور تیم‌های ایرانی در میادین بین المللی به میان آمده، بروز این اتفاق‌ها به یک آبروریزی و رسوایی تبدیل شده است. سال‌های سال است که فوتبال و اساسا ورزش ایران با مشکلات فرهنگی دست و پنجه نرم می‌کند، اما مدیران بالادستی توجه چندانی به این مشکلات نشان نداده‌اند. متاسفانه عده‌ای تصور می‌کنند می‌شود فضای استادیوم‌ها را صرفا با اعمال جریمه‌های میلیونی یا برگزاری بازی‌های بدون تماشاگر تطهیر کرد اما این روش‌های تنبیهی به یک قرن قبل تعلق دارد و امروز جوابگو نیست. شما می‌دانید که حدود 15 سال است کمیته انضباطی برای آرام کردن فضای استادیوم‌ها به‌جریمه‌های مالی متوسل شده و تازگی هم به قانون کسر امتیاز پناه برده‌اند، اما این روش‌ها کمترین تاثیری در بهبود شرایط استادیوم‌ها نداشته و ما به هر استادیومی که می‌رویم با یکسری از ناهنجارها مواجه می‌شویم؛ از شعارهای تند و تیز علیه مربیان و بازیکنان گرفته تا هتک‌حرمت به داور مسابقه.

برای به حداقل رسیدن ناهنجاری‌های فوتبال چه پیشنهادی دارید؟

باید نیروهای فوتبال اعم از تماشاگر، بازیکن و مربی را تربیت کنیم. ماجرای حمله به مسی مایه سرافکندگی فوتبال ایران شده و همه می‌دانند که متاسفانه چه بازتابی در رسانه‌های دنیا داشته است. اگر در تمام این سال‌ها اندکی به مقوله تربیت نیروهای فوتبالی توجه می‌شد، الان شاهد این آبروریزی نبودیم. امیدوارم واقعیت نداشته باشد، اما شنیده‌ام که یک تیم برزیلی برای تهیه گزارش از ماجرای حمله ایرانیان به مسی می‌خواهد به ایران بیاید و گزارش تهیه کند. آیا الان هم می‌شود با تنبیه تماشاگر و کسر امتیاز از تیم‌ها با این جریان مقابله کرد؟ به نظرم حالا وقتش رسیده که نگاه عمیق‌تری به مشکلات فرهنگی فوتبال‌مان داشته باشیم و قبول کنیم که مشکل تربیتی داریم. مشکل تربیتی را هم صرفا از طریق تنبیه نمی‌توان برطرف کرد.

البته گفته می‌شود عده‌ای برای تفریح به صفحه اجتماعی مسی هجوم برده‌اند و بعضی‌ها فریاد می‌زنند که این ماجرا را نباید به فرهنگ عمومی جامعه تعمیم داد.

البته ماجرا به این سادگی هم نیست که عده‌ای صرفا برای تفریح کردن به سرشناس‌ترین بازیکن جهان حمله کرده باشند. به هر حال ما باید یکسری اقدامات فرهنگی و تربیتی را از سال‌ها قبل شروع می‌کردیم و چنین اتفاقی به دلیل کم‌کاری‌های فرهنگی در سال‌های قبل رخ داده است و ما نباید بسادگی از کنار این ماجرا عبور کنیم و بگوییم عده‌ای به قصد تفریح این رسوایی را به بار آورده‌اند. در همه جای دنیا به تنبیه متوسل می‌شوند، اما تشویق در اولویت است و این گونه نیست که برخوردهای قهری همیشه کارساز باشد. به نظرم باید از روش‌های تربیتی جدید استفاده کنیم و روش‌های منسوخ شده را کنار بگذاریم. باید بپذیریم ‌ روش‌هایی مثل کسر امتیاز و محروم‌کردن تماشاگر جوابگو نیست.

حمیدرضا رسولی / جام جم