راهنمای خرید و افزایش عمر تایر و لاستیک

تشخیص انواع تایر و لاستیک
لاستیک ها بر اساس ساختارشان دو نوعند؛ بایاس پلای و رادیال. مزیت لاستیک رادیال بیش از بایاس است زیرا استحکام بیشتری دارد، چسبندگی بیشتری با جاده برقرار می کند، شرایط دشوار بیشتری را تاب می آورد و...
از نظر نوع هم به سه دسته تابستانی، زمستانی و تمام فصل تقسیم بندی می شود. تایر تابستانی مناسب برای رانندگی در هوای خشک و گرم است و روی سطح داغ جاده از اصطکاک و فنریت خوبی برخوردار است، اما این لاستیک برای حرکت روی برف و سطوح لغزنده بویژه در هوای سرد زمستانی مناسب نیست. لاستیک های زمستانی برعکس نوع تابستانی قابلیت مهار بیشتری در سطوح برفی دارد و آجشان به گونه ای طراحی شده که در برف همچون چنگک درگیر شده و اصطکاک را بیشتر کند. برای تشخیص این لاستیک ها معمولا بهترین نشانه، علامت برفدانه است که در کنار علائم اختصاری دیگر، روی لایه جانبی آن مشخص شده. با این حال اقتصادی ترین نوع لاستیک، نوع تمام فصل آن است که اغلب خصوصیات هر دو نوع لاستیک پیشین را دارد. این لاستیک ها را نیز از علامت M+S که بر لایه بیرونی لاستیک، کنار علائم دیگر روی جداره حک شده می توان از انواع دیگر تشخیص داد. البته انواع دیگری از تایر نیز وجود دارد که صحبت درباره آنها باعث طولانی شدن بی دلیل مطلب می شود؛ مثل تایرهایی با عرض زیاد و آج بزرگ که بیشتر برای حرکت در مناطق باتلاقی مناسبند، تایرهای مسابقه، لاستیک های مخصوص سفر و سیاحت، بافت فولادی و...

راهنمای خرید
برای خرید تایر مناسب ابتدا دفترچه راهنمای خودرو را بخوانید. این کار به شما کمک می کند بدون سردرگمی از نوع و اندازه مناسب تایر مورد نیاز مطلع شوید. آن گاه راهنمایی را که در پی آمده بدقت در نظر بگیرید و برای خرید به بازار رفته، لاستیک مناسب را تهیه کنید. اگر قصد دارید سایز رینگ و تایر خود را تغییر دهید نیز حتما در نظر داشته باشید که پیش از تعویض لاستیک ها با سایز جدید، در خودروهای مجهز به سیستم ضد قفل Abs، ابتدا باید برنامه کامپیوتری مرکزی خودرو یا Ecu را متناسب با تایر تغییر داد.
از جمله مشکلاتی که دامن اغلب خریداران لاستیک را بخصوص در کشور ما می گیرد، خرید لاستیک انباری است. لاستیک انباری، لاستیکی است که مدت زیادی در انبار مانده و اگرچه ظاهری نو، با آجهای مناسب دارد، اما از مقاومت و عمر مفیدش کاسته شده است. فروشندگانی هستند که با سوءاستفاده از ناآگاهی خریدار این لاستیک ها را حتی به قیمتی ارزان تر از همکاران خود خریده، با قیمتی برابر یا گاه ارزان تر از بازار به مشتری می دهند و مشتری هم خیلی راحت و بدون آن که خود خبر داشته باشد این لاستیک های تاریخ گذشته را زیر ماشین خود می اندازد و خطرات ترک برداشتن، ترکیدن، زحمات پنچری و... را متحمل می شود و نمی داند دلیل اصلی آن چیست. بنابراین بهتر است پیش از خرید و پس از دانستن نوع و اندازه لاستیک توصیه شده از سوی کارخانه سازنده خودرو چند نکته را در نظر بگیرید:
طبق قانونی که چند سال است به صورت استاندارد درآمده، روی هر لاستیک علاوه بر برند و عنوان تولید کننده، باید اعداد و اختصاراتی حک شود تا نشانگر تاریخ ساخت، اندازه و دیگر مشخصات لاستیک باشد. در حاشیه قابل دید لاستیک معمولا عددی سه یا چهار رقمی حک می شود که سال تولید آن همراه با تعداد هفته های گذشته از آن سال را نشان می دهد. اگر عدد چهار رقمی باشد حاکی از تولید لاستیک پس از سال 2000 و در صورت سه رقمی بودن، نشانه تولید آن در سال های ماقبل 2000 میلادی است. به عنوان مثال در عدد 1211 دو رقم ابتدایی بیانگر هفته دوازدهم از سال میلادی (یعنی سه ماه بعد از آغاز سال) و دو رقم انتهایی بیانگر سال 2011 میلادی است که اگر همین امروز به قصد خرید لاستیک به بازار بروید و چنین تایری بخرید، یعنی که حدود یک سال و هفت، هشت ماه از تولید آن لاستیک گذشته و این مدت در انبار نگهداری می شده است.

نگهداری
برای افزایش عمر و کارایی بهتر لاستیک بهتر است به این نکات توجه کنید:
* فشار هوای درون لاستیک را همواره در حالت تنظیم نگه دارید. هم مصرف سوختتان کاهش می یابد، هم عمر مفید لاستیک افزایش پیدا می کند. فشار زیادی هم به موتور برای حرکت تحمیل نمی شود.
* هیچ گاه در حالتی که لاستیک گرم است ، فشار هوای آنها را تنظیم نکنید.
* لاستیک های تیوبلس ایمنی بیشتر و خطر کمتری دارد. هیچ گاه درون آنها تیوب نیندازید؛ حتی اگر لاستیک تان هنوز نو و آجدار است، بخصوص زمانی که فقط درون یک یا دو لاستیک تیوب انداخته اید و بقیه تیوبلس هستند. یکی از مهم ترین ایرادهای چنین کاری تشدید حرارت در لاستیک دارای تیوب و افزایش بسیار خطرناک احتمال ترکیدگی آن است.
* به طور همزمان از مارک ها، اندازه ها و انواع یگانه و مشابهی در لاستیک ها استفاده کنید. ساختار، اندازه و نوع متفاوت باعث افزایش خطر و ریسک رانندگی می شود.
* بهتر است با جابه جایی لاستیک های کار کرده کاری کنید که هر چهار چرخ به یک میزان مستهلک شود. در این صورت بسیار خوب است که هنگام خرید و تعویض تایرها، لاستیک هر چهار چرخ به طور همزمان نو و تعویض شود.
* فشار PSI بالا یا پایین، اثرات مخربی بر لاستیک خودرو می گذارد. به عنوان مثال، یکی از دلایل خوردگی و کاهش کیفیت آج لاستیک در کناره های تایر و سالم ماندن قسمت وسطی آن، تنظیم نبودن فشار هواست. فشار کم نیز سبب مستهلک شدن تایر به این شکل می شود. از سوی دیگر، فشار زیاد، آج و گوشت بخش وسطی تایر را زودتر از بقیه جاها از بین می برد. نامساوی بودن هوای درون تایر نیز سبب سفتی فرمان و هدایت سخت خودرو در پیچ ها و همچنین لرزش چرخ ها می شود.
* تا حد امکان وسایل درون صندوق عقب خودرو را کاهش دهید. هر چه بار و ظرفیت وزنی خودرو بیشتر باشد، عمر لاستیک هم کمتر می شود.
* هیچ وقت برای خنک کردن لاستیک ها پس از مسافت زیاد، روی آنها آب نگیرید. در حین رانندگی و طی مسافت زیاد نیز اگر به جای خیسی رسیدید سعی کنید با تغییر محتاطانه مسیر از قسمت خشک برانید.
* اگر آج لاستیک به یک و نیم سانتی متری رسیده، برای پیشگیری از خطر و جلوگیری از اتلاف وقت و هزینه، هر چه زودتر لاستیک خودرو را عوض کنید.
* وجود ترک و شیار در تایر، کاهش زیاد سطح آج و همچنین صافی و ساییدگی، بیش از حد خطرآفرین است. قبل از به خطر انداختن جانتان، این لاستیک ها را تعویض کنید.

>> جام جم/ رشید حسام