خانۀ خود را به بوستانی زیبا تبدیل کنید

تقسیمات گلکاری

گیاهان را برحسب نوع استفاده به چند دسته و گروه می‌توان تقسیم کرد:

▪ گیاهان زینتی هوای آزاد
این گیاهان باید دورهٔ گل‌دهی طولانی داشته و با حداقل هزینه امکان تکثیر و تولید وسیع آنها وجود داشته باشد مانند اطلسی، جعفری

▪ گل‌های شاخه بریده
گل‌های شاخه بریده باید پس از جدا شدن از پایه مادری بتوانند مدت زیادی در شرایط مصنوعی به سر برده و شادابی و طراوت خود را حفظ کنند. ضمناً دارای دم‌گل قوی و نسبتاً بلندی باشند مانند آماریلیس و دم‌گل آنها منفرد بوده و هر جام بر روی یک دم‌گل منفرد قرار داشته باشد. هم‌چنین دارای گل آذین منفرد بوده و در هر گل آذین فقط یک گل وجود داشته باشد، در صورتی‌که دارای گل آذین منفرد نباشد باید بتوان آن را به وسیلهٔ غنچه‌گیری به‌صورت گل آذین منفرد در آورد مانند داوودی. هم‌چنین این گل‌ها باید دارای تنوع رنگ و فرم باشند.

● گیاهان آپارتمانی
این گیاهان ابتدا در داخل گلخانه پرورش می‌یابند و سپس در منزل مورد استفاده قرار می‌گیرند. این گیاهان در هر سیکل رویشی فقط یک‌بار گل داده و از نظر شکل ظاهری و رنگ فرم گل‌ها زیبا و عامه‌پسند هستند مانند سیکلامن، نگونسار، سینرر، گوشی (کیفی) لاله، سنبل، کلوکسینیا برخی از گیاهان آپارتمانی به خاطر زینتی بودن برگ‌هایشان قابل توجه هستند و گل‌های چندانی ندارند. برگ‌های زینتی این گیاهان زیبائی خاصی به آنها می‌دهند. مثل دیفن‌باخیا، انواع سرخس‌ها، انواع فیکوس‌ها، کروتن (کرچک هندی)، سانسوریا

● حمامی زیبا با گیاهان آپارتمانی
حدود ۱۲ درصد از گیاهان آپارتمانی در حمام نگهداری می‌شوند. عامل مهم نگهداری در حمام وجود رطوبت بالا است. اصولاً سرخس‌ها، برگ انجیری و پتوس‌ها برای نگهداری در حمام مناسب‌ترین هستند. اما قطرات شامپو برای برگ‌ها مضر است. همیشه پس از حمام کردن، برگ‌ها را بشوئید. در هر صورت اگر حمام نسبتاً بزرگی دارید برای تزئین آن می‌توانید از گیاهان آپارتمانی استفاده کنید. دقت کنید که گیاه مورد نظر به رطوبت بالا نیاز داشته باشد تا طراوت و شادابی خود را در حمام حفظ کند. هم‌چنین حمام شما باید پنجره‌ مناسبی داشته باشد تا نور کافی به گیاه برسد و در غیر این صورت باید از نور مصنوعی استفاده نمائید.

گلدان

گلدان‌ها انواع مختلفی دارند که آنها را از نظر جنس و اندازه می‌توان بررسی نمود. از نظر جنس گلدان‌ها به انواع سفالی، پلاستیکی، فیبری، پیتی، فلزی و پلاستیک کاشت تقسیم می‌گردند. از نظر اندازه می‌توان به استکانی ۵ الی ۷ سانتی‌متری، نشائی ۱۰ الی ۱۲ سانتی‌متری، فرنگی ۱۴ الی ۱۵ سانتی‌متری، خیاری ۱۷ الی ۲۰ سانتی‌متری، لب‌شتری ۲۲ الی ۳۰ سانتی‌متری اشاره کرد.

▪ گلدان سفالی
این گلدان، ارزان‌قیمت و رایج است. گلدان سفالی از خاک رس تهیه می‌شود و تهویه در آن به خوبی صورت می‌گیرد. اما در گلدان‌های سفالی لعاب‌دار تهویه به خوبی انجام نمی‌پذیرد. این گلدان‌های سفالی وزن زیادی داشته و شکننده می‌باشند. اگر شما این نوع گلدان را انتخاب نمودید توجه کنید که بعد از مدتی آبیاری خلل و فرج آن مسدود شده و تجمع مواد سمی در دیوارهٔ آن زیاد می‌شود که برای ریشه گیاه مضر است. برای رفع این مشکل گلدان را به مدت یک روز در آب قرار دهید.

▪ گلدان پلاستیکی
گلدان‌های پلاستیکی فاقد خلل و فرج هستند بنابراین حتماً زهکش ته آنها را بررسی کنید. این گلدان‌ها وزن کمی دارند و نمی‌شکنند. رطوبت در آنها زیاد حفظ می‌شود و برای گیاهان رطوبت دوست انتخاب مناسبی هستند.

▪ گلدان‌های پیتی یا توربی
جنس این گلدان‌ها از مواد آلی است. یعنی این گلدان‌ها از خاک پیت یا تورب ساخته شده‌اند و هنگام انتقال گیاه به محل اصلی احتیاج به تعویض گلدان نمی‌باشد و گلدان خود منبع غذائی کمکی برای گیاه بوده و در واقع پس از مدتی گلدان جذب خاک خواهد شد.

▪ گلدان‌های فلزی
به دلیل تجمع مواد مضر درون این گلدان‌ها، گیاه در آنها می‌پوسد. بعضی افراد به دلیل زیبائی ظاهری این گلدان‌ها به آنها علاقمند هستند اما اگر به سلامت گیاه خود اهمیت می‌دهید از این گلدان‌ها استفاده نکنید یا حتی‌المقدور یک گلدان سفالی کوچک درون آنها قرار داده و گیاه را در آن بکارید.

▪ پلاستیک کاشت
کیسه‌های پلاستیکی برای انتقال نشا و قلمه‌های ریشه‌دار به بازار استفاده می‌شوند. در هنگام استفاده، زهکش کیسه‌ها را بررسی کنید. در زمان کاشت گیاه، کیسه را خارج نموده و یا در اطراف پلاستیک چند شکاف ایجاد نمائید.

خرید گیاه

قبل از این‌که برای خرید گیاه به گل فروشی و یا گلخانه بروید بودجه خود را تخمین زده و نور، درجه حرارت و رطوبت محل زندگی خود را بررسی نمائید. کلیه شرایط محیطی را به فروشنده بگوئید تا گلدان مناسبی به شما معرفی نماید. نام علمی گیاه را یادداشت نموده تا در صورت نیاز بتوانید اطلاعاتی را از اینترنت یا کتب مختلف کسب نمائید. قبل از خرید، برگ‌ها، ساقه، گل‌ها و خاک گیاه را به دقت بازدید نمائید و اگر کوچک‌ترین اثری از آثار و بقایای آفات و علوفه هرز مشاهده نمودید از خرید گلدان خودداری نمائید. اگر تصمیم گرفتید یک گیاه گلدار مانند آزالیا خریداری نمائید گیاهی را انتخاب کنید که پر غنچه بوده غنچه‌های آن هنوز باز نشده و یا تعداد کمی از آنها شکفته شده باشند. در هنگام خرید گیاه موادغذائی مصنوعی مایع یا جامد محلول در آب، مخصوص گیاهان زینتی را خریداری نموده و نحوه استفاده از آن را خواستار شوید. حمل و نقل گلدان خصوصاً در زمستان به دقت زیادی نیاز دارد. از گل‌ فروش بخواهید که گلدان را در دو لفافهٔ کاغذی پیچیده تا تغییرات شدید در رطوبت و حرارت به گیاه لطمه‌ای نزند.

نور

به جرأت می‌توان گفت که بسیاری از گیاهان خانگی از لحاظ نور در محل مناسب خود قرار نگرفته‌اند. البته گیاهانی که موطن اصلی آنها جنگل‌های انبوه و تاریک است به نور زیادی نیاز ندارند اما گیاهانی که موطن آنها حاشیه جنگل‌ها است یا گیاهان گل‌داری که موطن آنها فضای باز جنگل‌ است به نور متوسط یا نور غیرمستقیم آفتاب نیاز دارند. در نتیجه گیاهان خانگی با منشأ سه‌گانه بالا احتیاجات نوری متفاوتی از خود نشان داده و شرایط خاصی را طالبند.

● علائم کمبود نور
▪ برگ‌های گیاه رنگ‌پریده شده و برگ‌های جدید بی‌رنگ هستند.
▪ گیاه خسته به‌نظر می‌رسد.
▪ ساقه‌های علفی و ترد و شکننده، طول دمبرگ‌ها درازتر از معمول، غنچه‌ها کوچک، گل‌ها کم‌رنگ و کم‌پشت
▪ ساقه‌ها دراز شده و فاصله بین دو برگ زیاد است.

● علائم زیاد بودن نور
▪ لکه‌های سوخته روی برگ‌ها علامت تابش نور زیاد است
▪ لکه‌های سوختهٔ زنگ مانند، علامت عبور نور از شیشه و برخورد آن با برگ‌ها است.
ـ توجه: قطرات آب هم مانند شیشه، نور را از خود عبور می‌دهند پس گیاه را در آفتاب غبارپاشی نکنید چون قطرات آب مانند ذره‌بین عمل کرده و باعث ایجاد لکه‌های سوخته روی گیاه می‌شوند.

● بهترین محل برای نگهداری گیاه از لحاظ نور کم
نزدیک پنجره با شیشه‌های تمیز بهترین مکان برای نگهداری اکثر گیاهان است. از پرده‌ها می‌توان به‌عنوان عامل زیاد و کم کننده شدت نور استفاده کرد. برگ‌ها و ساقه‌ها تمایل به نور داشته و خود را به طرف آن متمایل می‌نمایند. لگدان را هر ۱۵ روز یک‌بار ۹۰درجه بچرخانید تا کلیه اندام گیاه از نور با شدت یکسان بهره‌مند گردد. با ابری شدن هوا گلدان‌ها را به شیشه نزدیک‌تر نمائید اما دقت کنید که در شب‌های سرد زمستان برگ‌ها با شیشه‌ تماسی نداشته باشند. انتقال گیاه از محل پر نور به سایه به یک‌باره می‌تواند صورت بگیرد اما انتقال از سایه به آفتاب باید تدریجی باشد. گیاهان گلدار به نور بیشتری نیاز دارند. گیاهانی که برگ‌های رنگی دارند نیز به نور بیشتری نیازمندند. اما تابش مستقیم آفتاب خصوصاً از پشت شیشه برگ‌ها را می‌سوزاند بنابراین از یک پرده نازک برای تنظیم نور استفاده نمائید. در صورت نیاز به نور مصنوعی لامپ فلورسنت پیشنهاد می‌گردد. گیاهان زینتی را از لحاظ نور می‌توان به چهار دسته تقسیم نمود:
▪ گیاهان سایه‌دوست: این گیاهان به نور کمتری نیاز دارند و باید دور از نور مستقیم خورشیدی قرار گیرند مثل فیلودندرون، پتوس، عشقه یا پاپیتال، برگ عبائی، مارانتا، سانسوریا، نوعی از سرخس‌ها و ...
▪ گل‌های آفتاب‌دوست: این گل‌ها به نور زیادی احتیاج دارند و باید آنها را در مکان‌های آفتاب‌گیر کشت و نگهداری کرد. البته این نور نباید خیلی شدید باشد. این گیاهان برای نگهداری در کنار پنجره جنوبی مناسبند مانند گل سرخ، داوودی، گلایول، میخک، شمعدانی، کاکتوس‌ها، بنت‌القنسول و ...
▪ گل‌های سایه، آفتاب‌دوست: این گیاهان نیاز نوری متوسطی دارند، گیاهانی که برگ‌های ابلق و رنگی دارند جزو این دسته هستند مانند بنفشه، کروتون، بگونیا، دراسنا، حسن‌یوسف، پتوس‌ابلق، فیکوس، بنجامین‌ابلق و ...
▪ گل‌های غیرحساس: این گیاهان می‌توانند شدت نورهای متفاوتی را تحمل نموده و به رشد خود ادامه دهند مانند یاس زرد، زرشک و ...

● مدت تابش نور
مدت تابش نور در فصول مختلف متفاوت است. طول روز در شد و گل‌دهی بسیاری از گیاهان اثرات متفاوتی دارد. گل‌های مختلف برای گل‌دهی به طول روزهای مختلفی احتیاج دارند. از این‌ لحاظ گل‌های زینتی را به سه گروه می‌توان تقسیم کرد:
▪ گیاهان روز بلند: این قبیل گیاهان برای گل‌دهی به روز بلند و شب کوتاه احتیاج دارند. طول روز معمولاً ۱۴ الی ۱۶ ساعت متغیر است مانند شب‌بو، میمون، اطلسی، ختمی، ناز و کاهو
▪ گیاهان روز کوتاه: این گیاهان به شب‌های بلند و روزهای کوتاه برای گل‌دهی نیاز دارند. طول مدت روشنائی ممکن است بر حسب انواع مختلف از ۸ الی ۱۱ ساعت متغیر باشد و زمان تاریکی بین ۱۳ الی ۱۶ ساعت می‌باشد. مانند بگونیا، گل کاغذی، داوودی، بنت‌القنسول، جعفری، کاکتوس، کالانکوئه، کراسولا
▪ گیاهان بی‌تفاوت: این قبیل گیاهان برای گل‌دهی احتیاج به طول روز ندارند مانند گل سرخ، بگونیای پیازی، کوکب، بنفشه آفریقائی، میخک و ...

پرورش گیاهان زینتی در خانه

پرورش گل در منزل یکی از بهترین و لذت‌بخش‌ترین سرگرمی‌هاست. گیاهان زینتی می‌توانند قسمت عمده تزئینات داخل منزل را تشکیل دهند. خصوصاً کسانی که به گل‌کاری علاقمندند و باغی در اختیار ندارند می‌توانند با گل‌کاری در منزل به خواستهٔ خود برسند. برای پرورش گیاهان زینتی در منزل ابتدا باید گیاهانی را که از نظر برگ یا گل زینتی قابل نگهداری در منزل هستند شناسائی و انتخاب کنید، سعی کنید مجموعه‌ای از گیاهان را جمع‌آوری کنید که شرایط رشد آنها در منزل با شرایط طبیعی زندگیشان تفاوت زیادی نداشته باشد در این‌صورت شانس سازگاری آنها با محیط منزل بیشتر خواهد بود. پس از انتخاب باید با شیوه نگهداری و احتیاجات آنها آشنا شوید. به‌عنوان مثال دسته‌ای از گیاهان در تطبیق با بعضی شرایط محیطی مانند خاک، رطوبت، نور و خشکی هوا سازگارتر و کم توقع‌ترند و در قبال تغییرات غالباً عکس‌العمل مناسب‌تری دارند در صورتی‌که ارقام دیگر حساس‌ترند و در صورت تغییرات زیاد شرایط زیستی از بین می‌روند.
اگر گیاه انتخابی شما جنگلی است (مانند سیلامن، بنفشه آفریقائی، سرخس‌ها، آفلاندرا و گیاهان خانواده آناناس) برای نگهداری از آن به محیط مرطوب نیاز دارید. اما کاکتوس و سایر گیاهان گوشتی که بافتی ضخیم داشته و بیابانی هستند و در مناطق خشک و گرم و در روشنائی شدید به عمل آمده‌اند نیاز به نگهداری در پشت پنجره و آبیاری به میزان کم دارند. بافت گیاهان گوشتی در محیط مرطوب نرم شده و این گیاهان سلامت خود را از دست می‌دهند.
به‌طور کلی سازگاری با محیط بسیار مهم است و عدم توجه به آن باعث از بین رفتن گیاه می‌شود.

● رنگ پائیزه
رنگ پائیزه فقط مختص به برگ‌ها نیست بلکه بعضی گل‌ها نیز رنگ پائیزه دارند همین‌طور می‌توان از پیازهائی مانند کلشیکوم که در پائیز گل می‌دهند استفاده کرد.
گل‌های یک‌ساله نیز معمولاً تا اواخرپائیز گل می‌دهند.
گل کلم دارای برگ‌های توری شکل است که شبیه گلبرگ‌های یک شکوفه بزرگ به رنگ سفید یا بنفش روشن است و می‌توان آن را تناول نمود.
وقتی گل‌های تابستانه پژمرده شدند و شاخ و برگ پائیزه ظاهر شد میوه‌ها به باغ شما رنگ می‌بخشد برخی از آنها تا پائیز و زمستان دوام خواهند داشت.
>> باغبان باشی