در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
شاید یکی از دلایلی که در ایران مدلهای مختلفی از مدارس وجود دارد نیز همین تفاوت دیدگاهها باشد تا شرایطی ایجاد شود که هر فرد با هر سلیقهای ارضا شود.
مدارس موجود در ایران را میشود به شکلهای مختلف تقسیمبندی کرد، اما متداولترین شیوه، تقسیم مدارس از لحاظ هزینههای آن است که به این ترتیب مدارس را میشود به رایگان و شهریهای تقسیم کرد.
مدارس رایگان همان مدارس دولتی است که البته به علت تنگناهای مالی چند سال اخیرشان در بیشتر مواقع برای گذران امور خود از مردم پول میگیرد. ورود به مدارس دولتی ضوابط خاصی ندارد و شاید به همین علت است که هنوز هم از نظر تعداد دانشآموزانی که در آن درس میخوانند در صدر قرار دارند. ثبتنام در مدارس دولتی البته یک شرط مهم دارد و آن این که دانشآموز در همان منطقه جغرافیایی زندگی کند. این شرط به ظاهر ساده البته تا به حال خانوادههای زیادی را با کادر مدارس وارد چالش کرده چون بسیاری از والدین، مدرسه دولتی خاصی را نشان میکنند که در محدوده جغرافیایی محل زندگیشان واقع نشده و اصرارهایشان برای ثبتنام نیز راه به جایی نمیبرد. البته با وجود این برخی خانوادهها با برخی ترفندها و برخی قول و قرارها موفق میشوند دانشآموز خود را در مدرسه مورد نظر ثبتنام کنند. در کنار مدارس دولتی، مدارسی وجود دارد که لازمه ورود به آنها پرداخت شهریه است که این مدارس نیز انواع مختلفی دارد.
غیرانتفاعی، سمبل پرداخت هزینه
اسم مدارس پولی که به میان میآید مدارس غیرانتفاعی نخستین گزینهای است که به ذهن میرسد. ورود به مدارس غیرانتفاعی نیز مثل ورود به مدارس دولتی برای همگان آزاد است، البته برای آنهایی که میتوانند از پس هزینههای این مدارس برآیند. این هزینهها از مدرسهای به مدرسه دیگر متفاوت است و با توجه به خدمات آموزشی که ارائه میدهند یا کلاسهای فوقبرنامهای که دارند و حتی نسبت به فضای فیزیکی و میزان امکانات و تجهیزاتشان کم و زیاد میشود.
بازار برخی از این مدارس نیز بسیار گرم است بویژه در دوره دبیرستان که تعداد راه یافتگان به دانشگاه از مدرسهای خاص ملاک انتخاب برخی از خانوادهها قرار میگیرد و آنها نیز برای ثبتنام فرزند خود در این مدارس مشتاق میشوند.
درباره این که مدارس غیرانتفاعی از نظر آموزشی کیفیت دارد یا نه یا این که هزینههای دریافتی آنها بحق است یا خیر دیدگاههای متفاوتی وجود دارد. یک تفکر متعلق به موسسان این مدارس است که به هزینههای سنگین اداره مدارس، استیجاریبودن ساختمانها و دستمزدهای معلمان و کادر مدرسه اشاره میکنند که تا حد زیادی حق با آنهاست. یک تفکر هم از آن مشتریان این مدارس است که معتقدند درست است که هزینههای زیادی میپردازند، اما از این که دانشآموزشان پیشرفت تحصیلی دارد و موفق است، راضیاند. یک تفکر نیز متعلق به منتقدان است که میگویند این مدارس، چون پولی است محل تجمع عدهای پولدار است که اگر درس هم نخوانند با پول نمره میگیرند.
البته در هر یک از این دیدگاهها نقصهایی وجود دارد و رگههایی از افراط و تفریط در آن دیده میشود، چون واقعیت این است که در مدارس غیرانتفاعی نیز مثل مدارس دولتی هم دانشآموز موفق تربیت میشود و هم دانشآموز ناموفق.
توسعه آرام هیات امناییها
مدارس هیات امنایی نیز از دانشآموزان پول میگیرند و از این بابت از جنس مدارس غیرانتفاعی هستند. البته میزان شهریه آنها به اندازه غیرانتفاعیها نیست، اما به حال پرداخت شهریه لازمه ورود به این مدارس است.
مدارس هیات امنایی همان مدارس دولتی است که به درخواست شورای مدرسه و تائید شورای آموزش و پرورش شهرستان یا منطقه تغییر شکل میدهد و در قالب مدرسهای درمیآید که هدفش توسعه مشارکتهای مردمی است. منظور از توسعه مشارکتهای مردمی نیز دریافت شهریه از خانوادههاست که به دو شکل از دانشآموزان دریافت میشود، یکی به صورت وجوهی که بابت ارائه خدمات آموزشی و پرورشی فوقبرنامه دریافت میشود و دیگری هدایا و کمکهای مردمی داوطلبانه که در خارج از فصل ثبتنام دانشآموزان در اختیار مدیران قرار میگیرد.
البته بخشی از هزینههای مدارس هیات امنایی از محل اعتبارات دولتی تامین میشود که البته چون این اعتبارات بویژه در سالهای اخیر یا قطره چکانی بوده یا اصلا وجود نداشته، این مدارس برای تامین هزینههای خود روی کمکهای مردمی حساب میکنند.
خاص به اندازه مدارس شاهد
مدارس شاهد نیز از دانشآموزان شهریه میگیرند و در کنار آن گزینشهای ویژهای دارند که دست بسیاری از افراد را از رسیدن به آن کوتاه میکند.
شهریه این مدارس برای سال تحصیلی پیش رو، برای مقطع ابتدایی 220 تا 350 هزار تومان، در مقطع راهنمایی 250 تا 400 هزار تومان و در مقطع متوسطه و هنرستان نیز 300 تا 500 هزار تومان است یعنی شهریهها به روز شده است. این در حالی است که شرایط پذیرش دانشآموز در این مدارس تغییری نکرده و همچنان راه این مدارس برای خانواده شاهد و ایثارگر باز است، البته دانشآموزان غیرشاهد نیز در صورت دارا بودن شرایط عمومی و کسب امتیازات لازم میتوانند در این مدارس تحصیل کنند، اما با این حال همچنان اولویت با فرزندان جانباز با حداقل 20 درصد از کارافتادگی، فرزندان و جانبازان 25 تا 49 درصد متوفی، دانشآموز جانباز، فرزند جانباز 25 تا 49 درصد، فرزند جانباز تا 25 درصد، خواهر و برادر شهید و جانباز 70 درصد و بالاتر، نوه شهید و نوه جانباز 70 درصد و بالاتر، فرزند جهادگر و رزمنده بسیجی، فرزند رزمنده نظامی یا وظیفه، فرزند همسر شهید، خواهرزاده یا برادرزاده شهید و جانباز بالای 70 درصد، نوه آزاده و جانباز 50 تا 69 درصد است.
معدل حرف اول را میزند
از پول که بگذریم دو نوع مدرسه در کشور وجود دارد که به واسطه کیفیت ویژه آموزشیاش خواهان دارد؛ مدارس سمپاد و نمونه دولتی. این مدارس آزمونهای سختی دارد برای همین فقط عدهای خاص از دانشآموزان را در برمیگیرد. در این میان ورود به مدارس سمپاد سختتر است چون فقط دانشآموزان تیزهوش که به عنوان استعدادهای درخشان شناخته میشوند، میتوانند به این مدارس راه پیدا کنند که حداقل معدل آنها باید 19 باشد در حالی که در مدارس نمونه دولتی حداقل معدل 16 در نظر گرفته میشود و دانشآموزانی که در این مدارس تحصیل میکنند به اندازه مدارس سمپاد یکدست نیستند. در سالهای اخیر مدارس سمپاد در نقاط مختلف کشور تاسیس شده و آمارها از توسعه این مدارس حکایت دارد. این موضوع شاید برای خانوادههایی که فرزندان تیزهوش دارند خوشایند باشد، اما صاحبنظران حوزه آموزش و پرورش معتقدند این رشد باید کنترل شود. حتی علی اصغر فانی، سرپرست کنونی وزارت آموزش و پرورش نیز موافق این توسعه نیست، چون معتقد است بر اساس استانداردهای جهانی از بین ده هزار دانشآموز فقط یک نفر تیزهوش است در حالی که توسعه شتابان این مدارس با این اصل جهانی مغایرت دارد.
مدرسه بزرگسالان، فرصتی برای تجدید قوای علمی
ترک تحصیلکردهها، شاغلانی که برای ماندن در محل کار به مدرک تحصیلی نیاز دارند، پسرانی که بعد از خدمت سربازی به فکر ادامه تحصیل افتادهاند یا زنان و دختران متاهلی که نمیخواهند درس خواندن را کنار بگذارند از مخاطبان مدارس بزرگسالان هستند.
هدف از تاسیس مدارس بزرگسالان نیز حمایت از این گروهها بوده، یعنی ایجاد فرصتهای تحصیلی برای کسانی که برخی ضرورتها و شرایط زندگی یا موانع اقتصادی آنها را از تحصیل در مدارس عادی بازداشته است.
شرط سنی ورود به این مدارس حداقل 16 سال تمام است که رعایت این شرط سنی برای افرادی که تحصیل آنها در مدارس روزانه منع قانونی دارد (از جمله دانشآموزان متاهل) الزامی نیست. برنامههای درسی مدارس بزرگسالان همان برنامههای مصوب برای هر پایه تحصیلی در مدارس عادی است، اما تعداد ساعاتهای تدریس هر درس در هفته دو برابر و در دوره تابستانی چهار برابر ساعتهای هفتگی مدارس عادی است.
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
برای بررسی کتاب «خلبان صدیق» با محمد قبادی (نویسنده) و خلبان قادری (راوی) همکلام شدیم