بهروز شعیبی: طاهر را تحلیل نکردم؛ درک کردم

بهروز شعیبی فعالیت در سینما را با بازیگری شروع کرد. خیلی جوان بود که ابراهیم حاتمی‌کیا در فیلم آژانس شیشه‌ای نقش پسر بزرگ حاج‌کاظم را به او داد. در ادامه در چند فیلم سینمایی به عنوان دستیار کارگردان حضور یافت و زمانی که احساس کرد اصول کارگردانی را آموخته، شروع به فیلمسازی برای تلویزیون کرد و فیلم‌هایی مانند میان ماندن و رفتن، جامانده و بال‌های خوشبختی را مقابل دوربین برد. شعیبی سال گذشته فیلم سینمایی دهلیز را کارگردانی کرد که در جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد و توانست چند جایزه این جشنواره را از آن خود کند، اما در کنار کارگردانی شعیبی گاهی در برخی از فیلم‌ها و سریال‌های سینمایی و تلویزیونی بازی هم می‌کند که از معروف‌ترین آنها می‌توان به نقش سید در فیلم طلا و مس و فیلم بال‌های خیس اشاره کرد. او در سریال مهرآباد هم که در حال پخش از شبکه تهران است، نقش مردی به نام طاهر را بازی کرده است. با او درباره این نقش و سریال مهرآباد به گفت‌وگو نشستیم.

داستان سریال تلویزیونی «مهرآباد» جدی است و زندگی چند شخصیت از قشرهای مختلف جامعه را به تصویر می‌کشد که هر کدام مشکل خاص خود را دارند، اما برای بیننده که نظاره‌گر این سریال است، موقعیت‌های به وجود آمده برای شخصیت‌ها بیشتر کمدی است تا جدی؛ چگونه این دوگانگی را در زمان بازی به تصویر کشیدید؟

نوع قصه و شخصیت‌های سریال مهر‌آباد از جنسی بود که تا به حال آن را تجربه نکرده بودم. بنابراین تلاشم را کردم تا نقش را درست و همان‌طور که نویسنده در فیلمنامه به نگارش درآورده بود، اجرا کنم. با توجه به این‌که تجربه چنین نقشی را نداشتم، سعی کردم با شخصیت طاهر و روحیات او جلو بروم. طبیعی است وقتی بازیگر نقشی را بازی کند که قبلا آن را تجربه نکرده، برایش جذابیت بیشتری دارد و شخصیت طاهر هم این ویژگی را در سریال تلویزیونی مهرآباد برایم داشت.

یعنی نقش طاهر را در سریال مهرآباد تحلیلی بازی کردید و با این شخصیت عجین شدید؟

نمی‌توانم بگویم عجین شدم، چون من با تحلیل بازی نمی‌کنم و این جنس بازیگری را بلد نیستم. به جای این‌که به سمت تحلیل بروم، سعی می‌کنم روحیات شخصیتی که برای بازی به من سپرده شده را درک کرده و آن را اجرا کنم. منظورم از پرهیز از تحلیل این است که از اتفاقات حسی شخصیت را درک کنم و آنها را به نمایش بگذارم. این اتفاق در سریال مهرآباد هم افتاد. روحیات شخصیت طاهر را درک کردم و بعد براساس آن در موقعیت‌های مختلف همراه با اتفاقات زندگی طاهر جلو رفتم تا بتوانم این شخصیت را نزدیک به آنچه در فیلمنامه نوشته شده بود، دربیاورم.

وقتی فیلمنامه‌ای را می‌خوانم و با آن ارتباط برقرار می‌کنم، سعی می‌کنم تابع فیلمنامه باشم. این اتفاق هم در سریال تلویزیونی مهرآباد افتاد و فیلمنامه و نقش طاهر را خیلی دوست داشتم. زمانی که نقشی را می‌پذیرم، سعی می‌کنم متناسب با فیلمنامه به شخصیت رنگ و لعاب بدهم.

نوع روایت سریال مهرآباد به‌گونه‌ای است که شخصیت‌ها به سمت تیپ نرفته‌اند. آیا در زمان تصویربرداری، کارگردان از شما هم می‌خواست که به این نکته توجه داشته باشید؟

بله، فیلمنامه این‌طور نوشته شده بود و خواست کارگردان بود که شخصیت‌ها به تیپ‌های تکراری و کلیشه‌ای تبدیل نشوند. در واقع جنس کمدی و روایت سریال مهرآباد به شکلی است که طنز آن در ظاهر قصه دیده نمی‌شود و بیشتر موقعیت‌های به‌وجود آمده برای شخصیت‌هاست که بیننده را به خنده‌ وادار می‌کند. حال ممکن است همه اتفاقات خوب نباشد و ماجراهای بد هم در این میان رخ دهد.

به نظرم بیننده با اتفاقاتی که برای بازیگران این سریال رخ می‌دهد همذات‌پنداری می‌کند و در برخی لحظات به آنها می‌خندد. البته همه اینها در فیلمنامه پیش‌بینی شده بود و ما طبق فیلمنامه نقشمان را بازی می‌کردیم.

فکر می‌کنید این جنس کمدی بهتر است یا کمدی‌هایی که قصه را براساس تیپ پیش می‌برند؟

طبیعی است که من به عنوان بازیگر سریال مهرآباد از دیدن این سریال لذت می‌برم و آن را دوست دارم. بنابراین منتقدان و مردم باید قضاوت کنند که این نوع کمدی چه تفاوت‌هایی با دیگر کمدی‌ها دارد؛ آیا بهتر است یا نه. من نمی‌توانم در این باره نظر بدهم، فقط امیدوارم مردم این سریال را دوست داشته و آن را پیگیری کنند.

شما اشاره کردید وقتی فیلمنامه سریال مهرآباد را خواندید آن را دوست داشتید. آیا جنس متفاوت کمدی فیلمنامه برایتان جذاب بود یا دلایل دیگری برای بازی در این سریال داشتید؟

وقتی از من برای بازی در این سریال دعوت شد، اکثر دوستان را می‌شناختم و نسبت به آنها اعتماد داشتم؛ بنابراین از این پیشنهاد استقبال کردم. ضمن این‌که فیلمنامه این سریال را امید سهرابی نوشته بود که می‌دانستم فیلمنامه‌های خوبی می‌نویسد. او با دقت و ظرافت زیادی سریال مهرآباد را نوشته و متن، انسجام لازم را دارد؛ به همین دلیل وقتی بخش‌هایی از فیلمنامه را خواندم، از آن لذت بردم و کار را دوست داشتم.

حضور آقای سجادی در مقام کارگردان این سریال که از قبل او را می‌شناختم و فیلمنامه خوب، دیگر جای تردید برایم نگذاشت.

طاهر از طبقه کارگر جامعه بوده که زندگی‌اش با فراز و نشیب‌های زیادی روبه‌روست و همین مساله باعث شده تا شخصیت او تک‌بُعدی نباشد و او را در موقعیت‌های مختلف ببینیم. شما چقدر تلاش کردید شخصیت طاهر تخت نباشد؟

طبیعی است وقتی فیلمنامه‌ای خوب نوشته شود، بازیگر هم سعی می‌کند انرژی بیشتری برای نقشی که به‌عهده‌اش گذاشته‌اند، بگذارد. نقش طاهر هم متفاوت با دیگر نقش‌هایی است که تا به حال بازی کرده‌ام. بنابراین تلاش کردم آن را بدرستی اجرا کنم. خوشبختانه من این شانس را در زندگی‌ام داشته‌ام که نقش‌های متفاوتی بازی کنم. امیدوارم این روند ادامه پیدا کند و نقش‌های متفاوت به من سپرده شود. در هر اثری که بازی کردم، جنس کار متفاوت بوده است. شاید یکی از دلایل این اتفاق به کم کاری من برمی‌گردد. از سوی دیگر چون کارگردانی هم می‌‌کنم، در هر اثری درگیر قصه و شخصیت‌های مختلف می‌شوم و آنها را درک می‌کنم.

طاهری که الان بینندگان می‌بینند، ماحصل فیلمنامه، نظر و هدایت کارگردان و بازی من است؛ ضمن این‌که ما قبل از شروع تصویربرداری جلسات دورخوانی داشتیم و آقای سجادی هم براحتی از هیچ مساله‌ای نمی‌گذشت. این جلسات به این دلیل بود که بازی‌ها جلوی دوربین منسجم باشد. در مجموع برای این سریال زحمت زیادی کشیده شد.

علاوه بر بازی، نوع گریم و لباس‌های شخصیت طاهر توجه مخاطبان را جلب می‌کند. گریم و لباس چقدر مکمل بازی شما بود؟

بله، همان‌طور که اشاره کردید گریم و لباس‌های طاهر متفاوت است. طراح گریم و طراح لباس در این کار زحمت زیادی کشیدند. مسلما گریم و لباس کمک زیادی به باورپذیری نقش می‌کند و این اتفاق هم برای شخصیت طاهر افتاده است. امیر اسکندری سعی کرد گریم طاهر با شخصیت و نوع زندگی‌اش هماهنگ باشد. طبیعی است همه این موارد به من به عنوان بازیگر کمک می‌کند.

با توجه به این که شما سال‌ها سابقه تجربه دستیار کارگردانی دارید و در سال‌های اخیر در کنار بازی، کارگردانی هم می‌کنید، آیا پیشنهادهای خود را درباره نقش طاهر به کارگردان و دیگر عوامل سازنده مثل طراح گریم می‌دادید؟

خوشبختانه تعامل حرف اول را در این سریال می‌زد و اختلاف سلیقه میان عوامل وجود نداشت. من هم در هر بخشی اگر ایده‌ای داشتم آن را مطرح می‌کردم. طراحی لباس بابک کریمی هم خیلی خوب بود و جای حرف برایم نگذاشت. در مجموع ترکیب لباس و گریم خیلی خوب بود، حتی نوع لباس شخصیت طاهر با دیگر شخصیت‌ها فرق دارد. هرکدام از شخصیت‌های قصه متناسب با روحیاتشان، لباس و گریم خاص خودشان را دارند. البته همه این موارد با هدایت کارگردان انجام می‌شد.

بخشی از بازی شما در این سریال در کنار مهران احمدی است و آنچه جلب توجه می‌کند برونگرایی او و درونگرایی شما در زمان بازی است. چگونه بازی خود را با مهران احمدی هماهنگ کردید؟

یکی از ویژگی‌های سریال مهرآباد ارتباط خوب میان بازیگران و دیگر عوامل بود. در میان بازیگران من با شقایق دهقان، علی سرابی و مهران احمدی بیشترین بازی را داشتم. اکثر این دوستان را از قبل می‌شناختم و این مساله کمک زیادی کرد تا در بازی هماهنگ باشیم. از سوی دیگر وقتی بازیگر مقابل، هم اندازه خودمان یا یک سر و گردن از ما بالاتر باشد، مسلما کمک زیادی به اجرای نقش می‌کند. از سوی دیگر تمرین‌های قبل از تصویربرداری هم به ما خیلی کمک کرد.

گرچه برخی کارگردانان در این باره وقت لازم را نمی‌گذارند، اما آقای سجادی همیشه وقت می‌گذاشت تا ارتباط بین شخصیت‌های قصه درست دربیاید. هیچ چیز بداهه، مقابل دوربین شکل نمی‌گرفت و اگر پیشنهادی هم داشتیم از قبل می‌گفتیم و بعد از تائید کارگردان و تمرین آن را اجرا می‌کردیم. صحنه‌ای به شکل لحظه‌ای در این سریال نداشتیم. این سریال ماحصل زحمات همه عوامل است و دراین باره کارگردان تلاش کرد تا شخصیت‌های قصه برای مخاطبان دلنشین و باورپذیر شود.

فاطمه عودباشی / گروه رادیو و تلویزیون