بودجه بستن مجلسی‌ها از جیب مردم

60 روز از آغاز سال تازه می‌گذرد؛ سالی که مانند سال قبل بخاطر تأخیر دولت در ارائه لایحه بودجه به مجلس، بدون برنامه بودجه شروع شد و حالا 60 روز بعد از آغاز سال هنوز هم بررسی جزئیات آن در مجلس ادامه دارد؛ البته بررسی بخش درآمدی بودجه سال 92 با تمام پیشنهادهای عجیب و غریب نمایندگان در نشست عصر دیروز مجلس پایان یافت و تنها بررسی بخش هزینه‌ای آن باقیمانده است تا این برنامه در نهایت برای اجرا به دولت ابلاغ شود؛ دولتی که حدود دو ماه از عمر آن باقیمانده و درگیر انتخابات ریاست‌جمهوری است.

به گزارش خبرنگار جام جم آنلاین، نمایندگان مجلس شورای اسلامی در نشست عصر دیروز(یکشنبه 29 اردیبهشت)  مجلس که به ریاست علی لاریجانی برگزار شد؛ بررسی بخش درآمدی بودجه سال 92 را به پایان رساندند تا چانه‌زنی ها برای افزایش یا کاهش درآمدهای کشور در سال آینده تمام شود. در این میان تأخیر دولت در ارائه لایحه بودجه به مجلس، ناآشنایی برخی نمایندگان تازه‌کار به نحوه بودجه ریزی و برخی پیشنهادهای عجیب و غریب مجلسی‌ها باعث شد تا روند بررسی بخش درآمدی بودجه بیش از حد معمول به طول بینجامد و در نهایت بندهایی در لایحه بودجه گنجانده شود که تحقق آنها بعید به نظر می‌رسد.

لایحه بودجه چیست؟
برنامه بودجه سالیانه کشور سندی قانونی است که در یک فرآیند اداری از سوی دولت تهیه و برای بررسی و تصویب به مجلس ارائه می‌شود؛ این برنامه چون از سوی دولت به مجلس ارائه می‌شود به آن لایحه می‌گویند. لایحه‌ای که بر اساس آیین‌نامه داخلی مجلس بعد از ارائه آن از سوی دولت به کمیسیون‌های تخصصی مجلس ارجاع داده می‌شود تا در نهایت این کمیسیون‌ها پیشنهادهای خود را جمع‌بندی و به کمیسیون تلفیق بودجه که کمیسیونی تشکیل شده از نمایندگان همه کمیسیون‌هاست؛ ارجاع دهند و این کمیسیون نیز بعد از بررسی و اصلاح لایحه آن را به صحن علنی مجلس بفرستد.

لایحه بودجه‌ای که هر سال نمایندگان در مجلس بررسی می‌کنند به دو بخش درآمدی و هزینه‌ای تقسیم می‌شود. در بخش درآمدی لایحه بودجه جزئیات درآمدهای کشور از قبیل درآمدهای نفتی، درآمدهای مالیاتی، درآمدهای ناشی از عوارض و غیره مشخص می‌شود؛ به عبارت دیگر بخش درآمدی بودجه مشخص می‌کند که کشور در سال آینده چقدر باید درآمد داشته باشد و این درآمد از چه‌ راه‌هایی حاصل می‌شود. بخش هزینه‌ای بودجه‌ هم جاهایی که این درآمدها باید خرج شود مشخص می‌کند.

بالا بردن درآمد بودجه از جیب مردم

از پیشنهادهای شگفت انگیز برخی نمایندگان در افزایش درآمدهای کشور که بگذریم، بررسی بخش درآمدی بودجه سال 92 نکات قابل توجهی داشت که هم باعث طولانی‌تر شدن بررسی بودجه در مجلس شد و هم تبعات آن در ماه‌های اخیر دامن مردم را خواهد گرفت.

بالا بردن درآمد کشور از طریق افزایش تعرفه‌ صدور و تمدید گذرنامه، افزایش هزینه صدور و تعویض کارت پایان خدمت؛ افزایش هزینه ثبت و تعویض پلاک خودرو و افزایش قیمت آب از جمله مواردی بود که یا در لایحه بودجه دولت آمده بود یا به ذهن نمایندگان رسیده بود؛ مواردی که در نهایت با تصویب مجلس در بودجه 92 گنجانده شد تا مجلسی‌ها به‌جای تلاش برای عبور از مشکلات اقتصادی کشور از طریق صرفه‌جویی، این بار از جیب مردم بودجه بسته باشند.

بودجه‌‌ای که فشار بر مردم را بیشتر می‌کند

بهارستان نشینان در بررسی بودجه 92 بخش قابل توجهی از درآمدهای کشور را به درآمد از طریق گرفتن پول از مردم وابسته کردند؛ بودجه‌ای که بقول حقوقدان‌ها تحقق آن ناشی از معیشت مردم خواهد بود.

 افزایش 38 درصدی قیمت حامل‌های انرژی (یعنی بنزین و گاز و ...) افزایش 10 درصدی قیمت آب و افزایش قیمت تعرفه‌هایی که امور روزمره مردم با آنها گره خورده است به معنای واقعی کلمه افزایش فشار بر مردم برای جبران کسری بودجه است؛ بودجه‌ای که بدون شک به جای برخورد احساسی با آن و جایگزین کردن دانشمندان بودجه‌نویسی به‌جای افراد بی‌سابقه می‌تواند بدون تحمیل هزینه به مردم نوشته شود.

نکته جالب توجه اینجاست که تغییرات مجلس در بودجه حتی صدای دولتی ها را هم درآورده است تا آنجا که «بهروز مرادی» معاون برنامه ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهوری دیشب در گفت و گو با یکی از برنامه‌های تلویزیونی با انتقاد از تغییرات گسترده در لایحه بودجه 92 این تغییرات را تغییر ساختاری بودجه خواند و تصریح کرد که کار مجلس فشار بر مردم را در سال آینده بیشتر می‌کند.

افزایش بودجه عمومی کشور با چه استدلالی؟

تطبیق لایحه بودجه دولت و آنچه در مجلس تصویب شد نشان می‌دهد که مجلس درآمد عمومی کشور را 36 هزار و 400 میلیارد تومان بالاتر از لایحه بودجه دولت برده است و یعنی بودجه عمومی کشور از 167 هزار میلیارد تومان در لایحه پیشنهادی دولت به 203 هزار میلیارد تومان تبدیل شده است؛ افزایش بودجه‌ای که بسیاری از کارشناسان اقتصادی کشور از همین حالا به محقق نشدن آن و زیان‌هایی که خواهد داشت؛ ایمان دارند.

حال سوال اساسی اینجاست که آیا نمایندگان ملت که از گوشه و کنار ایران در بهارستان جمع شده‌اند از وضعیت معیشتی مردم بی‌اطلاع هستند که بجای تجدید نظر در موارد غیر ضروری بودجه و کاهش ناکارآمدی بخش هزینه‌ای به برداشتن پول از جیب مردم برای افزایش بودجه روی آورده‌اند و چیزی را تصویب کرده‌اند که هزینه زندگی برای مردم را افزایش می‌دهد؛ آیا نمایندگان مجلس به نتیجه تصمیماتی که با فشار دادن یک دکمه آن را به قانون بدل می‌کنند؛ آگاه هستند و می‌دانند افزایش هزینه‌ معیشت برای مردمی که اینروزها انواع فشارهای اقتصادی را تحمل می‌کنند چه نتیجه‌ای خواهد داشت.

مهدی جلیلی- خبرنگار جام جم آنلاین