دردی ‌که بر ‌شانه ‌سنگینی‌ می‌کند

چنین علائمی معمولا بر اثر انجام مکرر کاری در حالت اشتباه بدنی ایجاد می‌شود و منجر به وارد آمدن فشار روی نواحی فوق می‌شود. متخصصان، بروز این علائم را نشانه ابتلا به سندرومی می‌دانند که در آن عروق خونی و اعصاب پشت کتف و ستون فقرات تحت فشار قرار می‌گیرد.

شانه‌های دردسرساز

آسیب‌دیدگی شبکه عصبی و عضلات ناحیه کتف، گردن و شانه می‌تواند عامل بروز دردهای شدید و ناتوان‌کننده، بخصوص در حرکات مربوط به دست‌ها بشود. اما سوال اصلی اینجاست که چه اتفاقاتی منجر به بروز چنین علائمی می‌شود؟

دکتر بهروز توانا، متخصص طب فیزیکی در گفت‌وگو با «جام‌جم» در پاسخ به این سوال می‌گوید: متاسفانه تفکیک دردهایی که از گردن به کتف و شانه انتشار پیدا می‌کند، مشکل است. این دردها ممکن است از مهره‌های گردن و به شانه‌ها در یک طرف یا دو طرف انتشار پیدا کند یا ممکن است پشت کتف و استخوان کتف را درگیر کند که از دردهای رایج و شایع شانه است که به دست‌ها نیز می‌رسد. در مواردی نیز بالای بازو در محل اتصال بازو به کتف درگیر می‌شود که معمولا با حرکت دست تولید درد می‌کند. البته درد شانه بیشتر به خاطر کشیدگی عضلات ناشی از ورزش‌های سنگین، بلند‌کردن اجسام سنگین، تکرار ضربه‌های مکرر کاری یا به خاطر بیماری‌های عضلانی و نقص ساختمان آناتومی بدن است.

سندرومی که باعث درد شانه‌ها، گردن و بی‌حسی انگشتان می‌شود نیز ممکن است ناشی از ورزش‌های سنگین چون وزنه‌‌برداری، جراحت‌ها یا وجود نقص‌های مادرزادی در ناحیه گردن باشد. از شایع‌ترین دلایل بروز این سندروم صدمه جسمی ناشی از حوادث رانندگی و آسیب‌های مکرر هنگام کار یا فعالیت‌های ورزشی است. حتی آسیبی در گذشته می‌تواند در زمان حال به بروز این سندروم منجر شود و گاهی حتی پزشکان قادر به تشخیص دلیل اصلی آن نیستند.

ورزش کنید، اما پس از گرم‌کردن بدن

شنیدن داستان بیمارشدن بر اثر نداشتن تحرک، پشت میزنشینی و قرار‌گرفتن در حالت اشتباه و به مدت طولانی همچون پشت رایانه نشستن و تایپ‌کردن طولانی شاید تکراری شده باشد، اما بسیاری از مردم نسبت به جدی بودن آن همچنان بی‌توجهند.

با این‌حال، دکتر توانا به قرار گرفتن در حالت‌های غلط در کنار انجام کار سنگین و واردشدن فشار غیرمعمول ناشی از آن به گردن چون ظرف‌شستن‌های طولانی و کشیدگی عضلات ناشی از ورزش‌های غلط به عنوان عوامل موثر در بروز درد شانه و کتف اشاره می‌کند.

این متخصص طب فیزیکی تاکید می‌کند: ورزش‌هایی چون بسکتبال و والیبال اگر پس از گرم‌کردن بدن انجام شود، مشکلی برای عضلات گردن و کتف ایجاد نمی‌کند، اما باید توجه داشت انجام هر کاری به دفعات پیاپی باعث فرسایش بافت بدن می‌شود و اگر کاری را بارها انجام دهیم ـ مانند تایپ‌کردن برای مدت طولانی یا بالا نگهداشتن اجسام بالای سر به طور مکرر ـ ممکن است باعث آسیب‌رسیدن به عضلات و اعصاب شانه و گردن می شود. همین‌طور شانه‌های افتاده و نگهداشتن دست‌ها جلوی بدن می‌تواند باعث فشردگی عضلات همین ناحیه شود.

شاید بسیاری تصور کنند کودکان دچار آسیب‌دیدگی عضلات ناحیه کتف و شانه نمی‌شوند، چون معمولا اجسام سنگین را جابه‌جا نمی‌کنند، اما دانش‌آموزانی که از کوله‌پشتی‌های سنگین و بخصوص تک‌‌بند استفاده می‌کنند، به طور جدی در معرض این آسیب‌ها قرار دارند.

تشخیص صحیح و درمان سریع

متاسفانه تشخیص درست و دقیق دردهای شانه و این‌که بیشتر کدام نواحی را درگیر کرده است در روند درمان و پاسخگویی به آن بسیار تاثیر دارد حتی ارائه‌نشدن راهکارهای درمانی سریع و بموقع می‌تواند در سالمندان به افزایش کم‌تحرکی و بروز خشکی مفاصل منجر بشود.

دکتر توانا با اشاره به این مطالب می‌افزاید: تشخیص این نوع آسیب‌ها با عکس، نوار عصب و ام.‌آر.‌آی ممکن است و درمان آن از درمان‌های ساده خانگی چون کم‌حرکت دادن عضو، گرم‌کردن و در موارد درد بسیار شدید، سرد‌کردن عضلات گردن و شانه سپس بهره‌گیری از فیزیوتراپی، ماساژدرمانی، طب سوزنی و داروهای خوراکی و تزریقی متغیر است.

اما نکته مهم آن است که درمان درد‌های شانه و گردن اگر به علت آسیب‌دیدگی عضلات پشت کتف باشد، طی مدت کوتاهی به درمان پاسخ می‌دهد، اما اگر مربوط به ضایعات تاندونی شانه باشد به مدت زمان بیشتری از چند هفته تا یک ماه نیاز دارد.

به شانه خود رحم کنید

شانه‌ها بیش از هر مفصل دیگری در بدن حرکت دارد بنابراین اگر شانه‌تان آسیب ببیند، حتی کار‌کردن با دست برایتان دشوار می‌شود. پس باید بشدت از این عضو پرکار بدن‌تان محافظت کنید.

راهکارهای مراقبتی از شانه و گردن نیز چندان مشکل نیست. تنها لازم است تا آنجا که ممکن است از برداشتن اجسام سنگین چون کیسه‌های میوه یا خریدهای خانه و کیف‌های دستی سنگین خودداری کنید. اگر احساس درد در شانه می‌کنید از ایستادن در وسایل نقلیه عمومی و گرفتن دستگیره در بالای سر خودداری کنید. از طرف دیگر، با ورزش‌کردن سبک و مرتب به تقویت عضلات گردن و شانه خود کمک کنید، اما قبل از ورزش حداقل یک‌ربع بدن‌تان را گرم کنید. شاید توجه‌دادن مادرانی که فرزند کوچک دارند به این نکته ضروری باشد که کودک‌شان را هنگام شست‌وشو نزدیک به بدن خود نگه دارند تا به گردن و شانه‌شان فشار مضاعفی وارد نشود.

پونه شیرازی ‌-‌ گروه سلامت