تأثیر خواب بر اطلاعات مغز

در نظریه تامل‌انگیز جدیدی که در مورد هدف از خواب ارائه‌شده، گیولیو تونونی، دانشمند عصب‌شناس دانشگاه ویسکانسین، این ایده را مطرح کرده است که خوابیدن، علاوه بر تثبیت آنچه آموخته‌ایم، سبب کمرنگ‌شدن برخی اطلاعات در مغز می‌شود. نظریه جدید بیان می‌دارد، همین که ذهن بیدار وارد خواب می‌شود، پیوندهای عصبی در مغز که دانش ما را در خود جای می‌دهند، تا حدی از هم گسسته می‌شوند. با این‌که این گسست شبانه، شبیه یک خودزنی برای مغز به نظر می‌رسد، اما ممکن است سازوکاری برای افزایش رمزگذاری و ذخیره اطلاعات جدید مغز باشد.

از نظر دانشمندان، تاثیرات مثبت خواب بر یادگیری و حفظ خاطرات، امری بدیهی است. دیدگاه رایج بیان می‌دارد، خاطراتی که بتازگی شکل گرفته‌اند، هنگام خواب تکرار می‌شوند و در این فرآیند، بهتر در مغز ذخیره می‌شوند، اما تونونی احتمال می‌دهد که مدارهای عصبی که خاطرات را در خود جای می‌دهند، مدت‌ها قبل از این‌که به قدرت نهایی‌ برسند نیز می‌توانند تقویت شوند. او و همکارانش به شواهدی دست یافتند که نشان می‌دهد خواب همانند دگمه ریست در رایانه عمل می‌کند و اتصالات عصبی مغز را به طور یکنواخت شل می‌کند تا این عضو بتواند به حالت انعطاف‌پذیری که پذیرای یادگیری است، بازگردد.

این نظریه جدید بحث‌برانگیز شده است. برخی پژوهشگران حوزه خواب، شواهد ارائه‌شده این تیم پژوهشی را ناکافی می‌دانند و در مقابل، از عقیده رایج مبنی بر این‌که عملکرد خواب، صرفاً تثبیت و تقویت حافظه است، طرفداری می‌کنند. با این حال اگر حق با تونونی باشد، خواب فقط برای بهبود خاطراتی که تازه روی داده‌اند، نیست؛ بلکه قسمتی از حافظه را برای فعالیت‌هایی که هنوز انجام نداده، خالی می‌کند.