ماهی‌ها می‌شنوند!

به طور کلی در آبزیان هر گوش متشکل از یک حفره بسیار کوچک و میان‌تهی است که مجموعه‌ای از عصب‌های مویی‌شکل داخل آن قرار گرفته‌اند. در هر یک از این حفره‌های میان‌تهی و روی عصب‌های مویی‌شکل گوش، سه سلول کوچک دانه‌ای شکل وجود دارد که در حفظ تعادل ماهی‌ها هنگام شنا در آب نقش بسیار مهمی ایفا می‌کنند. علاوه بر این، به ماهی‌ها کمک می‌کنند تا صداها را بشنوند.

صوت در آب به صورت مجموعه‌ای از امواج پرفشار منتقل می‌شود و انتقال این امواج در آب موجب لرزش بدن ماهی می‌شود. اعصاب مویی‌شکل گوش‌ها که در اصطلاح به آنها اتولیت گفته می‌شود در مقایسه با دیگر سلول‌های تشکیل‌هنده بدن ماهی‌ها، چگالی بیشتری دارند، بنابراین با ارتعاش حفره گوش این سلول‌ها که ساختار کروی‌شکل دارند، با سرعت کمتری در مقایسه با دیگر سلول‌ها به حرکت درمی‌آیند و دچار نوسانات اندکی می‌شوند. بر اثر نوسانات این سلول‌ها، ضربه‌هایی به عصب‌های مویی‌شکل که در حفره گوش قرار گرفته‌اند وارد می‌شود که همین موضوع موجب تحریک این عصب‌ها می‌شود. با تحریک عصب‌ها، علائمی از حفره گوش به مغز ارسال می‌شود و به این ترتیب به مغز اطلاع داده می‌شود که هیاهویی در راه است.

با رشد ماهی‌ها، گوش سنگ‌ها هم بزرگ‌تر می‌شوند و بتدریج لایه‌ای از کربنات کلسیم روی سطح اتولیت‌ها قرار می‌گیرد که موجب بزرگ شدن ابعاد آنها می‌شود. جالب است بدانید که یکی از راه‌ها برای تخمین سن ماهی‌ها بررسی ابعاد اتولیت‌ها در گوش ماهی‌هاست. براساس نتایج به دست آمده از مطالعات اخیر دانشمندان، ماهی‌ها از طریق زبان شگفت‌انگیزی با همدیگر صحبت می‌کنند. اگرچه ممکن است همه ماهی‌ها نتوانند از طریق ارتعاش باله‌هایشان صداهای ظریف و جیرجیرمانندی ایجاد کنند اما همه آنها می‌توانند به کمک گوش‌هایشان این صداها را بشنوند. نتایج انجام شده نشان داده است ماهی‌های خالدار پرچانه‌ترین ماهی‌ها هستند که با ایجاد صداهایی شبیه به خرخر کردن با هم صحبت می‌کنند. آنها در تمام طول روز در حال صحبت با دیگر ماهی‌ها هستند اما در نقطه مقابل آنها برخی از ماهی‌ها تنها در فصل تخم‌ریزی صحبت می‌کنند و اغلب مواقع ساکت هستند. البته بهتر است بدانید اگر در خانه ماهی آکواریومی دارید با حبس کردن نفس در سینه هم موفق به شنیدن صدایش نخواهید شد چرا که این ماهی‌ها قدرت شنوایی بالایی دارند و در صورتی‌که کوچک‌ترین صدایی را نزدیکی خود احساس کنند اصلا صحبت نخواهند کرد.

فرگل غفاری

منبع: wired