سند نهایی هلسینکی

جام جم آنلاین: کنفرانس امنیت و همکاری اروپا (CSCE) در سال 1975 در شهر هلسینکی فنلاند برگزار شد.

کد خبر: ۳۹۷۹۳

این کنفرانس که در سال 1972 به وسیله شوروی سابق پیشنهاد شده بود ، در سال 1973 پی ریزی گردید و در سال 1975 ، با حضور نمایندگان 35 کشور تشکیل شد.
هدف کنفرانس هلسینکی ایجاد صلح و ثبات میان شرق و غرب اروپا بود.
در این نشست که با حضور اعضای پیمانهای «ناتو» و «ورشو» تشکیل شد سیزده کشور بی طرف اروپایی نیز حضور داشتند.
اهمیت کنفرانس هلسینکی در این بود که کاهش خصومتهای شرق و غرب را از طریق جلب توافق طرفهای اروپایی و امریکا در پذیرش اوضاع پس از جنگ دوم جهانی ترغیب می کرد.
هدف دیگر کنفرانس ارتقای برنامه های همکاری میان دولتهای اروپایی بود.
در این کنفرانس نهایتا سندی در اول اوت 1975 به امضا رسید که به «توافق هلسینکی» معروف شد.
درباره سند نهایی کنفرانس 1975 امنیت و همکاری اروپا باید گفت که اگر چه این سند صرفا یک توافق دیپلماتیک بود و به پیمان تبدیل نشد - و در نتیجه از لحاظ حقوق بین المللی الزام آور نیست - اما توقعات خاص خود را ایجاد کرد.
این سیاستهای ارتباطی که بخشی از سند نهایی هلسینکی را تشکیل می دهد کماکان سنگ پایه سیاستهای کنونی اروپا است.

سند نهایی کنفرانس امنیت و همکاری اروپا - هلسینکی
(اول اوت 1975)

همکاری در زمینه انسانی و قلمروهای مربوط به آن.ما ، دولتهای شرکت کننده در این کنفرانس ، با آرزوی مساعدت در امر تحکیم صلح و تفاهم میان ملتها و غنای معنوی شخصیت انسانی صرف نظر از نژاد ، جنس ، زبان یا مذهب ، و بااطلاع از اینکه تبادل فزاینده فرهنگی و آموزشی ، نشر گسترده تر اطلاعات ، تماسهای مردم با یکدیگر و حل مشکلات انسانی ، به نیل به این اهداف کمک می کند.
مصمم هستیم که صرف نظر از نظامهای اجتماعی و اقتصادی و سیاسی با همکاریهای فیمابین در زمینه های مذکور در فوق شرایط بهتری ایجاد کنیم تا نحوه همکاریهای موجود را توسعه و تحکیم بخشیم و شیوه های نوین و ابزارهای مقتضی نیل به این اهداف را بیابیم.
ما معتقدیم که این همکاری باید با احترام کامل به اصول راهنمای مناسبات دولتهای عضو که در بند مربوط مطرح شده است ، توام باشد بنابراین موارد ذیل را تصویب کرده ایم:
اطلاعات با اطلاع از ضرورت دانش و درک گسترده تر جنبه های گوناگون زندگی در قلمرو سایر دولتهای عضو با تصریح نقش این فرایند در رشد اعتماد مردم با آرزوی توسعه درک متقابل میان دولتهای عضو و آرزوی بهبود هرچه بیشتر مناسبات آنها و تداوم تلاشهای بیشتر در زمینه پیشرفت در این عرصه ، و با به رسمیت شناختن اهمیت نشر اطلاعات از سوی سایر دولتهای عضو و آشنایی بیشتر با چنین اطلاعاتی ، تاکید می کنیم برنقش اساسی و پرنفوذ مطبوعات ، رادیو ، تلویزیون ، سینما و خبرگزاریها و روزنامه نگارانی که در این زمینه ها فعالیت می کنند.
روزنامه نگارانی که هدف خود را تسهیل اشاعه آزادتر و گسترده تر همه نوع اطلاعات قرار داده اند تا همکاری در زمینه اطلاعات و تبادل آن را با سایر کشورها ترغیب کنند و شرایطی را که تحت آنها روزنامه نگاران کشورهای عضو در کشورهای یکدیگر به فعالیت می پردازند ، بهبود بخشند و نیت خود را مشخصا چنین بیان داشته اند:

الف ) بهبود روند گردش اطلاعات
دسترسی به اطلاعات و تبادل آن

1- اطلاعات شفاهی: تسهیل امر اشاعه اطلاعات شفاهی از طریق ترغیب به سخنرانی و تورهای خطابه ای به وسیله مقامات و متخصصان کشورهای عضو ، و همچنین تبادل آرا در میزگردها ، سمینارها ، سمپوزیومها ، مدارس تابستانی ، کنگره ها و سایر نشستهای دوجانبه و چندجانبه.
2- اطلاعات نوشتاری : تسهیل بهبود روال پخش روزنامه ها و انتشارات ، نشریات ادواری و غیر ادواری کشورهای عضو در قلمرو خود و دیگران به این منظور که: به تشویق شرکتها و سازمانهای صلاحیتدار خود بپردازند تا توافق نامه ها و قراردادهایی را تنظیم کنند که هدف آنها افزایش تدریجی میزان و تعداد عناوین روزنامه ها و انتشارات وارداتی از سایر کشورهای عضو است.
این توافق نامه ها و قراردادها باید به طور مشخص سریعترین شرایط تحویل و کاربرد مجاری عادی موجود در هرکشور را برای توزیع انتشارات و روزنامه ها و همچنین نحوه پرداخت و راههای آن را میان طرفین مشخص سازد و به این ترتیب ، دستیابی به اهداف مطرح شده در قراردادها و توافقها را امکان پذیر سازند.
آنان در هرجا که ضرورت ایجاب کند ، در راه نیل به این اهداف و اجرای پیش بینیهای مطرح شده در توافقها و قراردادها ، اقدامات مقتضی را انجام خواهند داد.
کمک به بهبود امر دسترسی عامه به نشریات ادواری ، غیرادواری و انتشارات وارداتی برمبنای موارد مصرحه فوق و به ویژه اینکه : آنان افزایش تعداد اماکنی را که نشریات در آنها به فروش می رسند ، تشویق خواهند کرد ; دسترسی به نشریات ادواری را حین برپایی کنگره ها ، کنفرانسها و دیدارهای رسمی و در خلال سایر رویدادهای بین المللی و همچنین دسترسی جهانگردان را به این نشریات تسهیل خواهند کرد ; امکانات اشتراک را برحسب هنجارهای هر کشور در این زمینه توسعه خواهند داد ; فرصتهای مطالعه و مطالبه این نشریات را در کتابخانه های عمومی ، تالارهای مطالعه و همچنین در کتابخانه های دانشگاهی گسترش خواهند داد ; امکانات آشنایی با بولتنهای رسمی اطلاع رسان را که به وسیله هیاتهای دیپلماتیک منتشر می شود و به وسیله ایشان برمبنای ترتیبات مقبول برای علاقه مندان توزیع می شود ، فراهم خواهند ساخت.
3 - اطلاعات در قالب فیلم و سخن پراکنی ارتقای وضعیت اشاعه اطلاعات در قالب تدوین فیلم و انجام سخنرانی با این هدف که : امکانات نمایش و پخش اطلاعاتی را که در قالب فیلم و یا صدا ضبط شده اند ، در کشورهای عضو گسترده تر خواهند ساخت و جنبه های گوناگون زندگی در کشورهای خود را به تصویر خواهند کشید و برمبنای توافقات و ترتیبات ضروری میان سازمانها و شرکتهای ذینفع دریافت خواهند کرد ; واردات نوارهای پرشده دیداری - شنیداری را از کشورهای عضو ، به وسیله سازمانهای ذیربط تسهیل خواهند کرد ; دولتهای عضو بر گسترش اشاعه اطلاعات از طریق رادیو تاکید می ورزند و ابراز امیدواری می کنند که این فرایند استمرار داشته باشد تا علایق و درک متقابل مردم که از اهداف کنفرانس است ، افزایش یابد.

ب: همکاری در زمینه اطلاعات

ترغیب همکاری در زمینه اطلاعات
بر مبنای توافقهای کوتاه مدت و بلند مدت به ویژه اینکه این کشورها:
برای همکاری فزاینده میان سازمانهای وسایل ارتباط جمعی مشتمل بر خبرگزاریها و همچنین میان موسسات انتشاراتی و سازمانها اهمیت قایل خواهند شد ; به همکاری میان سازمانهای رادیویی و تلویزیونی اعم از ملی یا بین المللی و یا خصوصی یا دولتی کمک خواهند کرد به ویژه از طریق تبادل برنامه های زنده و یا ضبط شده رادیویی و تلویزیونی و یا از طریق تولید مشترک پخش و توزیع این گونه برنامه ها ; برقراری تماسها و یا برپایی نشستها میان سازمانهای روزنامه نگاری و روزنامه نگاران کشورهای عضو را ترغیب خواهند کرد ; به منظور تبادل مقاله و یا انتشار مقاله به امر تقویت ترتیبات مربوط به نشریات ادواری و همچنین به ایجاد ارتباط میان روزنامه های کشورهای عضو با دیده مثبت می نگرند ; تبادل اطلاعات فنی و همچنین سازماندهی پژوهشها و نشستهای مشترک را که در چارچوب تبادل تجارب و دیدگاههای کارشناسان تلویزیون ، رادیو و مطبوعات انجام می گیرد ، تشویق خواهند کرد.

پ: بهبود شرایط کاری روزنامه نگاران

کشورهای عضو مایلند که شرایط کاری روزنامه نگاران را در کشورهای یکدیگر برای انجام امور محوله به روزنامه نگاران بهبود بخشند.
آنها مصمم هستند که به ویژه : با روحیه مناسب و در زمان منطقی و مقتضی به درخواستهای روزنامه نگاران برای ویزا ، پاسخ مثبت دهند ; برای مدتهای معین برای روزنامه نگاران اکردیته کشورهای عضو ، برپایه ترتیبات موجود ، روادید ورودها و خروجهای متعدد صادر کنند ; صدور اجازه اقامت موقت برای روزنامه نگاران اکردیته کشورهای عضو را در کشورهای خودشان و همچنین در صورت ضرورت ، صدور مجوز مشابه برای روزنامه نگاران روزنامه های رسمی را که نیاز به چنین اقامتهایی دارند ، تسهیل نمایند ; به طور دوجانبه ، رویه های لازم برای مسافرت روزنامه نگاران کشورهای عضو را به کشورهایی که باید در آنجاها به فعالیت بپردازند ، تسهیل کنند و به طور فزاینده ای موقعیتهای لازم برای این سفرها را بادرنظر گرفتن مقررات مربوط به مناطق ممنوعه از نظر امنیتی ، فراهم سازند ; این اطمینان را بدهند که به این گونه درخواستهای روزنامه نگاران برای تحقق چنین سفرهایی ، تا حدامکان در اسرع وقت پاسخ می دهند و زمان درخواست را در نظر می گیرند ; فرصتهای روزنامه نگاران کشورهای عضو را برای ارتباط شخصی با منابع (خبری) خود ، مشتمل بر سازمانها و نهادهای رسمی ، افزایش دهند ; به روزنامه نگاران کشورهای عضو حق واردکردن تجهیزات فنی (شامل امکانات عکسبرداری ، فیلمبرداری ، ضبط صوت و رادیو وتلویزیون) را که برای انجام وظیفه ضروری است ، بدهند ، مشروط بر اینکه دوباره این تجهیزات فنی را بازگردانند این امکان را برای روزنامه نگاران کشورهای عضو فراهم سازند تا روزنامه نگاران ثابت و یا اعزامی کشورها با وسایلی که برای کشورهای عضو شناخته شده هستند ، به طور عادی و با سرعت بتوانند حاصل فعالیت حرفه ای خود را در قالب نوار کاست و یا فیلم خام به منظور نشر یا پخش رادیویی و تلویزیونی برای سازمانهای اطلاع رسان خود ارسال کنند.
دولتهای عضو براین نکته تاکید می ورزند که پیگیری مشروع فعالیتهای حرفه ای روزنامه نگاران ، آنان را در معرض خطر اخراج و یا مجازات قرار نخواهد داد.
اگر یک روزنامه نگار اکردیته اخراج شود ، دلایل اخراج به وی اعلام می شود و اعلامیه تجدیدنظر درباره موضوع نیز به او داده خواهد شد.

-این گزارش از منبع زیر برگرفته شده است: