سقوط حکومت طرفدار غرب در تونس

اگرچه مشکلات معیشتی و بیکاری علت اصلی این اعتراض‌ها اعلام شده بود، اما تحلیلگران معتقدند مردم تونس از شیوه حکومت داری بن‌علی و خانواده‌اش به ستوه آمده بودند.

روز پنجشنبه رئیس‌جمهور سابق تونس در آخرین نطق تلویزیونی خود در کشور، تا حدود زیادی تن به خواسته‌های معترضان داد و تعهد کرد وعده‌های فراوانی را در آینده محقق خواهد کرد. اما مردم معتقد بودند این سخنان نیز تکرار گفته‌های بن‌علی طی 23 سال گذشته است و از اوایل صبح جمعه در نزدیکی وزارت کشور تونس جمع شدند. آنها یک صدا خواستار برکناری بن‌علی و سرنگونی حکومتی شدند که بشدت به غرب وابسته بود. در آخرین ساعات روز جمعه بن‌علی دولت را برکنار، پارلمان را منحل و دستور برگزاری انتخابات طی 6 ماه آینده را داد، اما باز هم این حرکت‌ها خشم برافروخته مردم را خاموش نکرد و آنها کف خواسته‌هایشان را برکناری نظام حاکم عنوان داشتند.

در نهایت تشدید اعتراض‌ها باعث شد بن‌علی 74 ساله در ساعات اولیه صبح دیروز کشورش را ترک کرده و برای مدتی نامشخص عربستان را برای اقامت خود انتخاب کند. دفتر پادشاهی عربستان با انتشار بیانیه‌ای ضمن استقبال از سفر بن‌علی و خانواده‌اش، اعلام کرد: عربستان شرایط استثنایی مردم تونس را درک کرده و آنها رامورد تقدیر قرار می‌دهد. البته ورود بن‌علی به عربستان براحتی انجام نشد. وی در ابتدا قصد داشت وارد فرانسه شود اما با مخالفت نیکولا سارکوزی، رئیس‌جمهور فرانسه روبه‌رو شد. محمد صخر الماطری، داماد زین العابدین بن‌علی، رئیس جمهور مخلوع تونس نیز دستگیر شده است.

پس از فرار بن‌علی تلویزیون رسمی تونس اعلام کرد در این کشور حالت فوق‌العاده برقرار شده است. علاوه بر این ارتش تونس حریم هوایی این کشور را بست و یگان‌های ارتش به همراه تانک‌های خود در اطراف مقر ریاست جمهوری مستقر شدند. ساکنان مناطق پایتخت تونس نیز اعلام کردند که دزدها و افراد مسلح در پایتخت تونس آزادانه در حال رفت و آمد هستند و اقدام به آتش زدن ساختمان‌ها کرده و به مردم و اموال آنها حمله می‌کنند. بعضا صدای تیراندازی در پایتخت تونس و نیز صدای شلیک گاز اشک آور به گوش می‌رسد.

همچنین ساعات اولیه دیروز محمد الغنوشی، نخست وزیر تونس اعلام کرد طبق قانون اساسی رئیس‌جمهور موقت این کشور خواهد بود. این خبر بار دیگر خشم گسترده مردم را در پی داشت زیرا آنها معتقد بودند الغنوشی نیز یکی از مهره‌های بن‌علی است و باید کنار برود. در نهایت این اعتراض‌ها و مخالفت مردم و گروه‌های معترض نتیجه داد و فواد المبزع رئیس پارلمان مسوولیت ریاست جمهوری این کشور را به طور موقت برعهده گرفت و این وضعیت تا زمان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ادامه خواهد یافت. رئیس پارلمان حداقل 45 و حداکثر 60 روز عهده‌دار پست ریاست جمهوری خواهد بود و این بدان معنا است که انتخابات جدید ریاست جمهوری باید طی دو ماه آینده برگزار شود.

سقوط حکومت تونس موجی از واکنش‌های بین‌المللی را به همراه داشته که تقریبا همگی خواستار حفظ آرامش شده‌اند. باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا، ضمن تقدیر از شجاعت مردم تونس، خواستار برگزاری انتخابات آزاد و شفاف در تونس شد. اتحادیه اروپا نیز دستیابی به راه‌حل دموکراتیک دائم در تونس را خواستار شد. باری مارستون، سخنگوی وزارت خارجه انگلیس نیز اعلام کرد که تونس در لحظه تاریخی بسر می‌برد و تونسی‌ها از چند هفته گذشته اهداف خود را مطرح کردند. بان کی مون، دبیرکل سازمان ملل نیز نسبت به وقایع کنونی در تونس ابراز نگرانی کرد ، نسبت به کشته‌های حوادث اخیر در تونس ابراز تاسف نمود و خواستار احترام کامل به آزادی بیان شد. آلمان نیز از تمامی طرف‌های ذی‌ربط خواست که تمامی تلاش خود را برای انجام مذاکرات و حل مشکلات به طور مسالمت‌آمیز به منظور ممانعت از خشونت‌های بیشتر به کار بگیرند.

روزنامه نیویورک تایمز پس از حوادث روز گذشته و برکناری بن‌علی به بررسی یک نامه دیپلماتیک در مورد ثروت‌های رئیس‌جمهور مخلوع تونس که توسط ویکی لیکس منتشر شد، پرداخته است. به نوشته این روزنامه، فساد مالی نزدیکان بن‌علی و همسرش و رفتار توهین آمیز آنها دلیل اصلی قیام ملت تونس است. در این نامه آمده است: ملت تونس از لیلا طرابلسی‌، همسر بن‌علی و خاندان طرابلسی به ستوه آمده‌اند. لیلا طرابلسی قبل از ازدواج با بن‌علی در سال 1992 میلادی‌، فرزند خانواده فقیر و سطح پایینی بوده که به عنوان آرایشگر مشغول کار بود، اما بعد از ازدواج با بن‌علی افراد خانواده‌اش و خانواده بن‌علی به ثروت‌های کلانی دست یافتند و در حال حاضر در اکثر شرکت‌های بزرگ تونس دارای سهام هستند.

در این روزنامه آمده است: به گفته سفیر آمریکا در تونس‌، ملت تونس از رفتار خانواده طرابلسی و سوء‌استفاده آنها از قدرت بیزار هستند و بن‌علی را شخصی نیکوکار می‌دانند که تحت‌تاثیر طمع همسر دوم و خانواده وی که به گفته آنها خانواده مافیایی هستند‌، قرار گرفته است.