کتاب‌سواری در قطار شهری

عنوانی به نام معرفی کتاب با طرحی از کتاب‌های روی هم و عنوان چند کتاب با نام نویسنده و ناشر. تنها همین.

اکتفا به نام چند کتاب. البته گلایه نباشد، همین هم کافی است. همین که در کنار دعوا بر سر پفک خوشمزه و تبلیغ روغن و ... پرانتزی هم برای کتاب باز شده، نشانه خوبی است. خوبی فرهنگ همین است که آرام‌آرام وارد می‌شود و جای خودش را باز می‌کند.

همین که در انتخاب ناشر و کتاب هم سلیقه‌ای عمل نمی‌شود و از اسطوره و تاریخ و دین و ادبیات گرفته تا فلسفه و منطق و ...، نشانه خوب دیگری است که جای تشکر و تقدیر دارد.

چندی پیش پیشنهاد اجرای طرحی به شرکت‌های مسافربری و قطارها داده شد که در کنار اندک‌ خوردنی و نوشیدنی که به مسافران داده می‌شود تا اندکی از رنج سفر بکاهد، کتابی هم در همان بسته‌ها گنجانده شود تا هم اوقات فراغت مسافران پر شود و هم مطالعه گسترش یابد.

این پیشنهاد می‌توانست با دریافت نیمی از مبلغ کتاب از مسافران و نیم‌دیگر با همکاری وزارت ارشاد و شرکت‌های مسافربری و رجا به راحتی محقق شود. اما مثل این که بروکراسی و گستردگی دیوار کاغذ بازی و طی شدن مراحل دشوار انعقاد قرارداد و تفاهم‌نامه حتی تحقق این گونه پیشنهادها را به دشواری مبدل می‌کند. اما چند روز پیش در محل ایستگاه قطار تهران کتابفروشی دیدم که بدون انعقاد قرارداد و تفاهم‌نامه به تنهایی گام در راه تحقق این امر گذاشته است.

این کتابفروش با دریافت مبلغ کتاب رسیدی به خریدار می‌دهد که خریدار می‌تواند در ایستگاه مقصد با ارائه آن مبلغ پرداختی را دریافت و کتاب را به فروشنده ایستگاه مقصد تحویل دهد.

این اتفاق کوچک خود گام بزرگی است و اگر گسترده‌تر از آنچه هست دیده شود، می‌تواند منشاء تحول شود. البته کتاب‌های این کتابفروش آنچنان کم رمق و ناتوان در جذب مخاطب بودند که رغبت چندانی در کتابخوان و کتاب‌نخوان برنمی‌انگیزد. اما نفس عمل بسیار نیکو و مبارک است.

این اقدامات اندک و آرام متاسفانه در حد رفتاری فردی است و تاکنون به عرصه عمل اجتماعی نرسیده است. اما اقدامات شرکت مترو تهران با هزاران مخاطب که در سراسر ایستگاه‌ها آمد و شد می‌کنند اقدام در خوری است. امید که شاهد حرکت‌های بزرگ‌تر، سریع‌تر و گسترده‌تر در این حوزه مهم فرهنگی باشیم.

غلامرضا معصومی 
جام‌جم