خداحافظی با چاقی به کمک کپسول‌های جادویی

آسترکشی معده، راهی برای فرار از چاقی

تاکنون جراحی معده آخرین راه برای کسانی بود که از چاقی خطرناک رنج می‌بردند اما جدیدا روشی بهتر برای این افراد ابداع شده است. در این روش دستگاهی به نام اندوبریر‌(EndoBarrier )که به معنی سد داخلی است، از طریق دهان وارد روده می‌شود. این وسیله توسط محققان دانشگاه ماساچوست ساخته شده است و به صورت آستر آستین مانندی است که چیزی نمی‌تواند از آن به بیرون نشت کند. این آستر در 60 سانتی‌متری ابتدای روده کوچک قرار می‌گیرد.

برای اطمینان از تاثیر این روش، در آزمایش‌هایی که روی حیوانات صورت گرفته است و همچنین آزمایش‌های اولیه روی انسان، کاهش وزن اتفاق افتاده است و به علاوه دیابت نوع‌‌2 در این افراد به گونه بهتری تحت کنترل قرار گرفت. از آنجا که در کشورهای پیشرفته آمار چاقی روبه فزونی است، استفاده از روش‌های درمانی جدید لازم به نظر می‌رسد. تنها در ایالات متحده بیش از 15 میلیون بزرگسال به دلیل شاخص توده بدن‌()BMI بالای 35 و ابتلا به بیماری‌هایی نظیر دیابت در حال رسیدن به معیارهای جراحی معده هستند.

اگرچه عمل‌های جراحی موجب کاهش قابل قبولی در وزن می‌شوند، اما هزینه بالا و ترس از مرگ در اثر جراحی موجب شک در افراد برای تن دادن به این عمل‌ها می‌شود. در ایالات متحده در سال 2008 نزدیک به 220 هزار نفر جراحی معده را برای کاهش وزن انجام دادند.

بدون درد، بدون جراحی

GI Dynamicsتنها شرکتی نیست که مشغول کار روی راه‌های فرعی دیگر برای کاهش وزن است. اما روش آن به این علت خوشایند است که آسان و کم‌هزینه است. این وسیله درون کپسولی قرار دارد که از راه دهان وارد می‌شود و به آن یک اندوسکوپ نیز متصل است. در انتهای معده کپسول توپ کوچکی را آزاد می‌کند و سپس آستر منعطفی که از جنس یک پلیمر لغزنده است، به داخل روده آزاد می‌شود. آستر توسط اتصال‌دهنده‌های میخ مانندی که از آلیاژ نیتینول ساخته شده‌اند، در جای خود محکم می‌شود. کل فرآیند کمتر از نیم ساعت طول می‌کشد و اندوبریر را نیز می‌توان در کمتر از 10 دقیقه خارج کرد.

در بیمارستان جنرال ماساچوست بوستون تیمی به سرپرستی یک متخصص گوارش به نام لی کاپلان نشان دادند که مدل کوچک این آستر که در موش‌ها قرار داده شده است، باعث کاهش وزن می‌شود. این روش معادل روش جراحی معده در انسان است که در آن در بالای معده یک باند تنظیم‌پذیر قرار می‌دهند تا مصرف غذا محدود شود.

استوارت راندل، رئیس شرکت GI Dynamics می‌گوید: ما با معده بیمار کاری نداریم. بنابراین بیمار می‌تواند به طور طبیعی غذای خود را بخورد. همچنین تیم کاپلان دریافت که این وسیله روی بهبودی دیابت نوع 2 نیز موثر است که علت آن می‌تواند تغییرات حاصله در پیام‌های عصبی و هورمونی فرستاده شده از روده باشد. این اتفاقات حتی قبل از این که کاهش وزن رخ دهد، واقع می‌شوند. این اتفاق در افرادی که بای‌پس معده شده‌اند نیز رخ می‌دهد.

در واقع در این روش آستر حدود 60 سانتی‌متر ابتدایی روده را از داخل می‌پوشاند و از آنجایی که این آستر نفوذناپذیر است، مواد غذایی نمی‌توانند در این قسمت از روده جذب شوند و به قسمت‌های پایین‌تر رانده می‌شود. بنابراین با محدود کردن جذب بدون آن که تغییری در آناتومی دستگاه گوارش داده شود، کاهش وزن حاصل می‌شود.

راندل می‌گوید: هزینه استفاده از اندوبریر شامل هزینه نصب و برداشتن آن نزدیک به 7500 دلار است. این در حالی است که هزینه گذاشتن باند معده 15 هزار دلار و حتی بیشتر و هزینه‌ بای‌پس معده 20 هزار دلار است.

آزمایش‌های دیگری به طور گسترده در حال انجام است که اطمینان لازم برای موثر بودن این وسیله و این که آیا می‌توان آن را برای مدت طولانی در روده جای داد را به دست می‌دهد. در صورتی که پژوهش‌ها به طور موفقیت‌آمیزی پیشرفت کند، بسیاری از افراد چاق امید بیشتری برای درمان افزایش وزن خود پیدا خواهند کرد.

روشی عجیب برای کاهش وزن

قبل از این که پزشکان دریابند که زخم معده به علت عفونت باکتریایی است و می‌توان آن را به وسیله آنتی‌بیوتیک درمان کرد؛ یکی از روش‌هایی که برای درمان استفاده می‌شد، قطع کردن عصب واگ برای کم کردن ترشح اسید معده بود. این درمان یک اثر جانبی عمده داشت؛ بیماران دچار کاهش وزن می‌شدند.

امروز متخصصان گوارش دانشگاه ست‌پل در مینسوتا، چاقی را از طریق یک وسیله الکترونیکی که باعث قطع پیام‌های عصب واگ که به روده می‌رود، می‌شود، ‌درمان می‌کنند.

به نظر می‌رسد که این کار باعث کم شدن اشتها شده و همچنین جلوی افزایش حجم و خالی شدن معده گرفته می‌شود و ترشح آنزیم‌های گوارشی کاهش می‌یابد.

رئیس گروه پزشکان که مارک نادسون نام دارد، می‌گوید: این روش به بیماران اجازه نمی‌دهد که احساس گرسنگی کنند و آنان احساس می‌کنند که معده آنها زودتر پر می‌شود.

عصب واگ از ساقه مغز به سمت پایین می‌آید و شاخه‌های آن به سمت قلب، حنجره و همچنین روده می‌رود. این دستگاه به وسیله تحریک الکتریکی عصبی که بلافاصله زیر دیافراگم قرار دارد، با فرکانس5 KHz پیام‌هایی که به روده می‌روند را قطع می‌کند.

الکترودها به یک دستگاه کنترل‌کننده که زیر پوست ناحیه بالای دنده‌ها قرار دارد، متصل می‌شوند. پیام‌های رادیویی هم باعث برنامه‌ریزی دستگاه و هم شارژ باطری می‌شود.

اگر عصب‌های واگ قطع شوند، بعد از مدتی بدن نسبت به آن سازگار شده و وزن از دست رفته مجددا بازمی‌گردد. برای جلوگیری از این بازگشت در این دستگاه پیام‌ها را برای مدت 5 دقیقه سرکوب می‌کند و سپس برای مدت 5 دقیقه خاموش می‌شود و این چرخه در طول روز تکرار می‌شود. همچنین می‌توان در شب این دستگاه را خاموش کرد. هزینه این دستگاه که امروزه برای 300 بیمار چاق استفاده شده است، گران‌تر از باند معده ولی ارزان‌‌تر از بای‌پس رادیکال معده است.

دکتر آزاده شیروانی