یک رئیس‌جمهور مسئولیت‌شناس

طالبانی 74 ساله که یک سال پیش در بیمارستان سلطنتی اردن یک عمل قلبی را پشت سر گذاشته بود، قبل از پرواز، رهبران کرد شاخه تحت ریاست خود را دعوت کرد و مشخص نمود که بعد از او چه کسی رهبر حزب باشد و چه کسی وارث او در منصب ریاست جمهوری عراق خواهد بود. منابع کردستان به هاآرتص گفتند که «این امر جای تعجب ندارد. یک رئیس‌جمهور مسوولیت‌شناس و یک رئیس قبیله مسوولیت‌شناس چنین عمل می‌کند.»

افرادی که طالبانی پیشنهاد کرده شایستگی دارند. هیچ کس حاضر نبود متعهد شود که این وصیت واقعا عمل خواهد شد. اما تاکنون همه چیز به خوبی سپری شده است. طالبانی از بیمارستان مرخص شد و حتی قبل از بازگشت به بغداد سری هم به واشنگتن زد.

واشنگتن نیز بعد از این عمل جراحی موفق نفس راحتی کشید. طالبانی در سه سال ریاست جمهوری خود ثابت کرد که مهم‌ترین میانجی بین امریکا و معجون پرتنش پارلمان و حکومت عراق است. معروف است که طالبانی رهبری است که می‌داند کی تهدید کند و کی کوتاه بیاید. او می‌داند که در نیمه شب به چه کسی تلفن بزند و چه کسی را عزل کند.

به گفته نزدیکانش اگر طالبانی نبود حکومت عراق در این مدت چنین موقعیتی نداشت. اما رقیبان او در کردستان او را دیکتاتوری می‌دانند که اجازه فعالیت به هیچ اپوزیسیونی در نوار کردی را نمی‌دهد. «او در همه امور دخالت می‌کند. از استخدام یک روزنامه‌نگار محلی تا اختلافات خانوادگی.

او مثل یک رئیس قبیله رفتار می‌کند نه مثل یک رهبر مدرن.» یک روزنامه‌نگار مهم در کردستان می‌گوید اگر بخواهی در روزنامه کردی چاپ سلیمانیه دنبال یک انتقاد علیه ایران بگردی مطمئنا پیدا نمی‌کنی. طالبانی انتقاد از ایران را ممنوع کرده است، چرا که ایران منبع درآمد کردستان است.

موقعیت مهم ایران در عراق و کردستان ضامن موقعیت ایران در توافقنامه‌ای است که درباره وضعیت نیروهای آمریکا در عراق در حال بسته شدن است. این توافقنامه که واشنگتن انتظار داشت تا پایان جولای امضا شود دچار تعلیق شده است چون واشنگتن خواهان حداکثر انعطاف و آزادی در استفاده از نیروهای خود است ولی حکومت عراق خواهان محدودیت فعالیت آمریکاست. همچنین واشنگتن خواهان آن است که نیروهایش بتوانند تا سال 2015 یعنی هفت سال دیگر در عراق بمانند. ولی حکومت عراق خواهان خروج آنها در 2010 است.

طبق مصالحه انجام شده، سال 2011 آخرین سالی است که نیروهای آمریکایی می‌توانند در خاک عراق بمانند. به این ترتیب دستکم بوش می‌تواند تضمین کند که اگر اوباما انتخاب شود باز درگیر سیاست او در عراق خواهد بود.
همچنین حکومت آمریکا خواهان آن است که عراق پایگاه حمله به «دشمنان عراق» یعنی ایران شود که رهبران شیعی عراق و طالبانی و رهبران کرد با آن مخالفت می‌کنند. در این مورد هم واشنگتن عقب‌نشینی کرد و در نسخه آینده توافقنامه، ‌بندی درباره امکان حمله از عراق به کشورهای دیگر گنجانده نخواهد شد. فعلا مهمترین مشکل مصونیت نیروهای آمریکایی در رابطه با قوانین عراق است.

آیا مراجع عراق خواهند توانست در صورت تعدی سربازان آمریکایی به شهروندان عراقی آنها را محاکمه کنند یا اینکه سربازان مصونیت خواهند داشت؟ رهبران عراق اتفاق‌نظر دارند که نباید چنین مصونیتی برای نیروهای آمریکایی ایجاد شود.

سوال این است که اگر قرار باشد سربازان متخلف در دادگاه عراق محاکمه شوند کدام سرباز آمریکایی حاضر به خدمت در عراق خواهد شد؟ آمریکایی‌ها معتقدند برای رسیدن به مصالحه مورد قبول همه در این موضوعات دخالت طالبانی بسیار حیاتی است.