تشخیص ‌بیماری ‌مالاریا ‌‌در ‌یک ‌دقیقه‌

 اهمیت این بیماری به خاطر شیوع زیاد و مرگ‌و‌میر قابل توجه است.در واقع مالاریا مهم‌ترین بیماری انگلی و یکی از مسائل مهم بهداشتی تعدادی از کشورها بخصوص کشورهای گرمسیری دنیاست.

آنچه در درمان مالاریا اهمیت دارد،شناسایی هر چه سریع تر بیماری است. در این خصوص محققان طی سال‌ها بتازگی شیوه‌های گوناگونی را ارائه کرده‌اند ولیکن اخیرا پژوهشگران انگلیسی مدعی شده‌اند به روشی جدید، با استفاده از haemozoin که یک ماده پسمانده از انگل مالاریا در خون است می‌توانند ظرف کمتر از یک دقیقه دریابند که فرد به مالاریا مبتلا شده است. دستیابی به‌این فناوری نوین بهانه‌ای شد تا ما گذری بر مالاریا و شیوه‌های ارائه شده تشخیصی و درمانی‌اش طی سال‌های اخیر داشته باشیم.

چقدر مالاریا را می‌شناسید؟

مالاریای انسانی که به نام‌های پالودیسم، تب حارَه‌ای، تب نوبه، تب و لرز، تب متناوب و تب جنگل هم  نامیده  می‌شود،  یک  بیماری  عفونی  خونی  است که توسط  تک یاخته‌ای از جنس پلاسمودیوم  ایجاد و توسط پشه‌های جنس آنوفل منتقل می‌شود.

علامت متداول بیماری، تب شدیدی است که همراه با سایر علائم (لرز و عرق)  به مدت 5 تا 8 ساعت ادامه دارد و سپس هر 2 یا 3 روز یکبار باز می‌گردد. حملات اولیه مالاریای حاد حداقل 2 هفته یا بیشتر طول می‌کشد و در اثر ابتلاهای مکرر و همراه با پیشرفت بیماری، کم‌خونی و بزرگی طحال ایجاد  می‌شود که در اکثر بیماران طی یک یا دو هفته بعد از حمله اولیه می‌توان آن را تشخیص داد. در صورتی که عامل ابتلا انگل گونه فالسیپارم باشد، حتی می‌تواند منجر به مرگ شود. دوره نهفتگی بیماری به طور معمول از 9 تا 30 روز متفاوت است و ممکن است تا چندین ماه طول بکشد. گرچه گونه‌های پلاسمودیوم ویواکس در مناطق معین جغرافیایی دوره نهفته طولانی و بیشتر از 10 ماه دارند. یک یا 2 روز پیش از شروع علائم تعداد کمی انگل در گردش خون ظاهر می‌شوند سپس با افزایش تعداد انگل‌ها، علائم مختلف شروع به تظاهر می‌کنند که عبارتند از سردرد، خستگی، دردهای مبهم در عضلات و استخوان‌ها و مفاصل، احساس لرز و تب که به دلیل شبیه بودن علائم با بیماری‌های ویروسی مثل سرماخوردگی و آنفلوآنزآ بخصوص در مناطق غیرآندمیک تشخیص را بر مبنای این بیماری‌ها می‌گذارند. طی چند روز وقتی تعداد انگل‌ها در خون به حد کافی رسید، علائم مالاریا  بروز می‌کند.به‌طور کلی انتقال مالاریا از دو طریق طبیعی ( انتقال از طریق نیش پشه آنوفل) و اکتسابی ( انتقال از طریق تلقیح) اتفاق می‌افتد. انتقال مالاریا از طریق تلقیحی  شامل مواردی چون انتقال از طریق خون، پیوند اعضاء، مالاریا تراپی، هموتراپی، سرنگ‌آلوده، به صورت تصادفی (آلودگی شغلی) و از طریق مادر به جنین صورت می‌گیرد.

حال بد نیست گذری بر جدیدترین شیوه‌های درمان و تشخیص مالاریا داشته باشیم.

شناسایی نوعی باکتری برای درمان مالاریا

چندی پیش گروهی از دانشمندان ایتالیایی در تحقیقات خود به‌این نتیجه دست یافتند که به کمک نوعی اسلحه باکتریایی می‌توان بیماری مالاریا را شکست داد.

این تحقیق برای اولین بار نشان می‌دهد که نوعی میکروارگانیسم در پشه ماده آنوفل که ناقل بیماری است، لانه گزینی می‌کند و می‌تواند مانع انتقال بیماری به انسان شود.

همچنین محققان علوم پزشکی بتازگی اعلام کردند که داروی جدید مقابله با بیماری مالاریا را ساخته‌اند که اثرات مناسب در کنترل این بیماری دارد. این دارو به شکل شیاف مصرف می‌شود و قادر است انگل مالاریا را به سرعت از پای در آورد.

از سوی دیگر دانشمندان کشف کرده‌اند که با کنترل نوعی پروتئین می‌توان بر بیماری مالاریا غلبه کرد.در واقع این نوع پروتئین به انگل بیماری مالاریا در حمله سلول‌های خون کمک می‌کند. پس با کنترل این پروتئین در انگل‌های لوله بیماری مالاریا می‌توان از پیشرفت این بیماری در بدن جلوگیری کرد.

علاوه بر این تحقیقات در خبرها آمده بود که آزمایش‌های مقدماتی تست واکسن ضد مالاریا روی کودکان آفریقایی 2 تا 4 سال با موفقیت انجام شده  و نشان داده است ‌این واکسن می‌تواند تا 65 درصد خطر ابتلا به مالاریا را کاهش دهد.دانشمندان امیدوارند عرضه تجاری این واکسن بتواند تا حد چشمگیری از ابتلا به این بیماری پیشگیری کند.

این خبر جالب را هم بشنوید و آن این‌که گروهی از دانمشندان آفریقایی در بررسی‌های خود نشان دادند نوعی ماهی ساکن رود نیل می‌تواند به عنوان یک سلاح بیولوژیکی در مقابل بیماری مالاریا مورد استفاده گیرد. این تحقیقات نشان می‌دهد ماهی تیلاپیا که ساکن رودخانه نیل است و در آب‌های کنیا نیز یافت می‌شود، می‌تواند به عنوان یک اسلحه بیولوژیکی مطمئن در مبارزه با مالاریا در بخش غربی این کشور مورد استفاده قرار گیرد.

سریع‌ترین روش تشخیص

پژوهشگران انگلیسی به روشی جدید، سریع‌تر و ارزان‌تر از روش‌های قبلی برای آزمایش و تشخیص بیماری مالاریا دست یافتند.

در این تکنیک که طراحی آن به مدت 2 سال و با بودجه اتحادیه اروپایی صورت گرفته از فناوری مغناطیس ‌ نور (MOT) بهره گرفته شده است. این فناوری برای تشخیص haemozoin استفاده می‌شود که یک ماده پسمانده از انگل مالاریا در خون است.

این روش جدید به دلیل شناسایی دقیق‌تر  در نمونه‌های اندکی خونی نسبت به روش‌های قبلی تست مالاریا ارجحیت دارد. با این روش، متخصصان می‌توانند ظرف کمتر از یک دقیقه دریابند فرد به مالاریا مبتلا یا سالم است.این پژوهشگران از دانشگاه اکستر خاطرنشان کردند که نتایج اولیه به‌دست آمده از این وسیله جدید بسیار امیدوارکننده و شگفت‌انگیز است.

تولید پشه‌های مقاوم

دانشمندان با استفاده از دستکاری ژنتیکی، موفق به تولید پشه‌ای شده‌اند که در برابر انگل مالاریا مقاوم بوده و در مقایسه با حشرات ناقل بیماری مالاریا شانس بیشتری برای زنده ماندن دارد.

با این موفقیت، استراتژی کنترل بیماری مالاریا تحرک تازه‌ای پیدا می‌کند و این امیدواری پیدا می‌شود که تکثیر حشره‌ای که در ژنش دستکاری شده بتواند به ریشه کن کردن بیماری مالاریا کمک کند. حشره مورد بحث دارای ژنی است که از آلوده شدن به انگل‌های مالاریا جلوگیری می‌کند. پشه‌هایی که دارای این مزیت هستند، گونه برتر محسوب می‌شوند و از پشه‌های دیگر که ناقل انگل مالاریا هستند قوی‌تر و مقاوم‌تر خواهند بود.البته پژوهشگران هشدار می‌دهند که مطالعات آنها در مراحل اولیه است و ممکن است 10 سال طول بکشد تا بتوان حشره جدید را وارد محیط زیست کرد.

      پونه شیرازی‌