گزارشی از نمایشگاه آشنایی با فرهنگ و اقوام ایرانی در اردیبهشت‌

مهمانی بهار در خانه دوم‌

اگر چه هنوز باید چند روزی را تا فرارسیدن سال نو و ایام نوروز به انتظار بنشینیم، اما دانش‌آموزان دبیرستان دخترانه اردیبهشت در یک حرکت نمادین و ابتکاری جالب آستین همت را بالا زده و با برپایی نمایشگاهی با انگیزه آشنایی بیشتر با فرهنگ و آداب و رسوم اقوام ایرانی به استقبال سال نو رفته‌اند. به بهانه تهیه گزارش از این نمایشگاه، ساعتی را مهمان جمع گرم، صمیمی و پر از شور و اشتیاق دانش‌آموزان این دبیرستان می‌شویم تا در کنارشان خاطرات روزهای شیرین مدرسه، پس از سال‌ها بار دیگر برایمان تداعی شود.
کد خبر: ۱۶۵۱۷۰

زنگ را که می‌زنم بابای پیرمدرسه با مهربانی در را به رویم باز می‌کند. سر و صدای بچه‌ها فضای مدرسه را پرکرده است، اگر چه حتی یک دانش‌آموز هم در حیاط دیده نمی‌شود.

پس این همه شور و نشاط از کجاست؟ دنبال صداها را که می‌گیرم، تعجبم زیاد طول نمی‌کشد، چون به نمازخانه می‌رسم.

دختران دانش‌آموز از همین سالن کوچک نمازخانه برای برپایی نمایشگاه‌ خود استفاده کرده‌اند و مشغول تمرین هستند. اگر چه نمایشگاه در فضای کوچک و جمع و جور نمازخانه برپا شده؛ اما در عین سادگی بسیار متنوع و دیدنی و معلوم است دانش‌آموزان بسیار کوشیده‌اند که کار گروهی نمونه‌ای ارائه کنند.

تعدادی از دانش‌آموزان در حالی که لباس‌های محلی مخصوص برخی استان‌های کشور را به تن دارند، در کنار غرفه ویژه هر شهر ایستاده و از بازدیدکنندگان استقبال می‌کنند و در صورت نیاز توضیحاتی را به زبان و گویش محلی درباره آداب و رسوم، موقعیت جغرافیایی، جشن‌ها و مناسبت‌ها، غذاها و بازی‌های محلی معروف هر  استان ارائه می‌کنند.

در هر غرفه علاوه بر این که با تصاویر زیبایی از دیدنی‌ها و جاذبه‌های استان‌های مورد نظر تزیین شده، صنایع دستی‌های مختلف و متنوع ویژه هر استان به چشم می‌خورد که خود می‌تواند بیانگر بخشی از ویژگی‌های هر استان باشد. اما جالب‌ترین بخش این نمایشگاه، تهیه و پخت انواع غذاهای معروف محلی هر استان است. به این ترتیب که در هر غرفه روی میز کوچکی تنقلات و انواع غذاها، آش‌ها، خورش‌های مخصوص و معروف هر استان نیز که با مهارت خاصی تزیین شده به همراه انواع چاشنی‌ها و ترشی‌‌ها و مرباها دل از هر بیننده‌ای می‌رباید.

خانم معافی‌پور، دبیر جغرافیا و مربی دانش‌آموزان در برپایی این نمایشگاه پا به پای آنها تلاش کرده است و همین حالا نیز که بچه‌ها در حال تمرین هستند، در کنارشان است و هر چند وقت یکبار نکاتی را به آنها یادآوری می‌کند. با این که حسابی درگیر تمرین دانش‌آموزان است، اما برای لحظاتی با ما برای ارائه توضیحات بیشتر درباره این نمایشگاه همکلام می‌شود:‌ در این نمایشگاه غرفه‌هایی از استان‌های لرستان، خوزستان، فارس، آذربایجان شرقی و غربی، مازندران، اصفهان، یزد و ... دایر شده که هر یک آداب و سنن و ویژگی‌های مکانی، جغرافیایی و فرهنگی هر استان را به تصویر می‌کشد. اماکن تاریخی و دیدنی، لباس‌های محلی، صنایع دستی، تنوع غذایی، زبان و لهجه، از جمله مواردی است که تلاش شده در برپایی این نمایشگاه به بازدیدکنندگان، اطلاعاتی پیرامون آنها داده شود. همچنین به دانش‌آموزان، آموزش‌هایی داده شده که در هر غرفه به زبان و گویش محلی استان مورد نظر صحبت کنند تا هم خودشان با انواع لهجه‌ها آشنا شوند و هم بر جذابیت نمایشگاه افزوده شود.

غرفه خوزستانی‌های خونگرم‌


شیما شفیعی، دانش‌آموز پایه دوم و یکی از همکلاسی‌هایش مسوولیت معرفی غرفه استان خوزستان را به عهده دارند. آنها عبای مشکی رنگی برتن دارند و نقابی که در اصطلاح به آن برقه می‌گویند به صورت زده‌اند که لباس محلی مردم این استان است و ضمن معرفی جاذبه‌های تاریخی و دیدنی شهر خود، درباره غذاهای معروف مردم خوزستان مانند دال عدسی و قرمه سبزی خوزستان برای بازدیدکنندگان از این غرفه توضیح می‌دهند.

همچنین در کنار سفره‌ای از غذاهای متنوع و رنگارنگی که دانش‌آموزان اداره کننده غرفه خوزستان آنها را تهیه کرده‌اند، نوعی خرمای خاص به نام خرمای دیری دیده می‌شود که مخصوص شهرهای خرمشهر، اهواز و بندرعباس است.

لباس‌های محلی رنگارنگ‌


بعد از غرفه استان خوزستان، نوبت به غرفه سوگل و خاطره دانش‌‌آموزان پایه سوم، در حالی که لباس‌های محلی رنگارنگ و زیبایی بر تن کرده‌اند با لهجه شیرین شمالی به بازدیدکنندگان خوش ‌آمد می‌گویند و از آنها دعوت می‌کنند تا اگر در ایام نوروز قصد سفر کردن دارند، در صورت تمایل به شهرهای شمالی کشور نیز سری بزنند.

غذاهای خوشمزه محلی‌


آنچه در این غرفه، بیش از هر چیزی خودنمایی می‌کند علاوه بر سفره هفت‌سین زیبایی که چیده شده، تنوع غذاهای محلی رنگارنگ و خوشمزه‌ای است که نام اکثرشان را به عنوان غذاهای معروف هموطنان‌مان در استان‌های شمالی کشور بارها شنیده‌ایم مانند میرزاقاسمی، باقالی‌قاتوق، ماهی دودی، ترشی تره و انواع ترشیجات دیگر که دهان هر بازدیدکننده‌ای را آب می‌اندازد.

در غرفه استان یزد، همه چیز با نظم و ترتیب پیش می‌رود، در این غرفه علاوه بر تصاویر زیبایی که از مناظر دیدنی کویر و خانه‌ها و معماری شهر یزد به چشم می‌خورد، سفره زیبایی پهن شده که روی آن تنقلات شیرین و سوغاتی استان یزد مانند پشمک، باقلوا، قطاب و کشک و همچنین انواعی از غذاهای متنوع مانند آش جو و شله‌قملکار قرار داده شده که دانش‌آموزان اداره کننده این غرفه به کمک والدین‌شان آنها را تهیه کرده‌اند.

غرفه صنایع دستی لرستان‌


در ادامه این بازدید سری به غرفه استان لرستان هم می‌زنیم که زیبایی خاص خود را دارد که شما هم اگر مثل ما از بازدیدکنندگان این غرفه بودید قطعا آن را تایید می‌کردید.

غرفه استان لرستان با صنایع دستی مخصوص این استان مانند جاجیم، گلیم و قالی تزیین شده است. چند نفری از بچه‌ها هم که اداره این غرفه را به عهده دارند، با پوشیدن نوعی پیراهن و جلیقه زیبا که روی آنها سوزن‌دوزی شده است، با آش ترخینه و آش کله‌جوش از میهمانان خود پذیرایی می‌کنند. به فاصله چند قدمی از آنها، غرفه استان فارس قرار گرفته که نیلوفر و آرمیتا در حالی که لباس مخصوص عشایر قشقایی این استان را بر تن کرده‌اند با لهجه شیرین شیرازی مردم را به بازدید از نقاط دیدنی استان شان مانند تخت جمشید، باغ ارم، حمام وکیل و... دعوت می‌کنند.

بفرمایید گز و پولکی!


در غرفه استان اصفهان هم چند نفری از دانش‌آموزان پایه سوم لباس محلی مردم اصفهان در ایام قدیم را بر تن کرده‌اند که شامل شلوار، دامن کوتاهی روی آن و جلیقه‌های رنگی کار شده است.

آنها درباره نقاط دیدنی شهرشان مانند سی و سه پل، عالی قاپو، پل خواجو و میدان امام برای بازدیدکنندگان می‌گویند. در این غرفه هم انواع تنقلات مانند پولکی و گز به میهمانان تعارف می‌شود و بریونی و خورشت‌ماست هم از جمله غذاهای معروف اهالی اصفهان است که دانش‌آموزان مقداری از آنها را تهیه کرده و برای معرفی و مصرف علاقه‌مندان، به دیگر محتویات داخل سفره خود اضافه کرده‌اند.

غرفه آذری زبان‌ها


از هر چه بگذریم، غرفه زیبای آذربایجانی‌ها هم برای خودش رونقی داشت. شراره و یکی از همکلاسی‌هایش که عهده‌دار اداره این غرفه بودند، با شور و نشاط و به زبان آذری ضمن تبریک پیشاپیش سال نو به بازدیدکنندگان درباره موقعیت جغرافیایی، اماکن دیدنی و شعرا و ادبایی مانند شهریار سخن می‌گفتند و از میهمانان غرفه‌شان دعوت می‌کردند تا در ایام نوروز سری به شهر زیبای تبریز بزنند.

آنچه در این غرفه بیش از هر چیز خودنمایی می‌کرد، غذاهای رنگارنگ و متنوعی مانند کوفته تبریزی، دلمه برگ، دلمه کلم و انواع آش‌ها بود که قرار گرفتن همگی آنها درکنار یکدیگر و روی یک میز کوچک دل هر بازدیدکننده‌ای را می‌برد و واقعا که دانش‌آموزان اداره‌کننده غرفه تبریز که البته تعدادی از والدین هم در کنارشان بودند، نهایت توان خود را در ارائه بهترین غرفه به کار گرفته‌اند.

زنده نگه داشتن فرهنگ بومی‌


خانم الواری، مادر یکی از دانش‌آموزان با علاقه در جلسه تمرین بچه‌ها شرکت و در صورت نیاز به دانش‌آموزان و مربی‌شان کمک می‌کند.

او برپایی چنین نمایشگاه‌هایی در مدارس را راهی برای جلوگیری از فراموش شدن فرهنگ‌ها و آداب و رسوم خانواده‌های ایرانی در همه شهرهای کشور می‌داند و تاکید می‌کند: با وجودی که فرزندانم در تهران به دنیا آمده‌اند، اما از آنجا که اصالتا تبریزی هستیم، همیشه سعی می‌کنیم در خانه علاوه بر فارسی با همدیگر ترکی هم صحبت کنیم تا زبان مادری‌مان را فراموش نکنیم.

تمرین کار گروهی‌


از خانم فاطمه جهانبخش، مدیر دبیرستان دخترانه اردیبهشت درباره انگیزه برپایی چنین نمایشگاهی می‌پرسیم و او تشویق دانش‌آموزان به انجام کار گروهی و آشنایی با آنها فرهنگ، آداب و رسوم و هویت ملی و ایرانی را عنوان می‌کند و معتقد است: مهمترین هدفی که مربیان و مسوولان پرورشی و آموزشی‌ مدارس از برپایی این نمایشگاه‌ها دنبال می‌کنند، این است که با گذشت زمان و فاصله بین نسل‌ها، جوانان فرهنگ و آداب و رسوم خانوادگی و گذشته خود را از یاد نبرند و به جای این‌که هر روز از آن فاصله بگیرند، هر چند وقت یک بار با تلنگری به اصالت و هویت ایرانی خود و اقوام مختلف در کشورشان نگاهی بیندازند و همواره به این‌که در سرزمینی زندگی می‌کنند که دارای تنوع آداب و سنن مختلف است، افتخار کنند.

وی نقش مدارس و مربیان تاریخ و جغرافیا را در این امر بسیار مهم و حساس می‌‌داند و معتقد است که خانواده‌ها و بویژه والدین باید همواره از گذشته و اصالت خانوادگی خود در صورتی که مربوط به استان یا شهر خاصی است، برای نوجوانان سخن بگوید و آنها را با زندگی مردم آن شهرها آشنا کنند که قطعا در این راه نشستن پای صحبت‌های بزرگ‌ترهای فامیل و خواندن کتاب‌های تاریخی که در حد فهم و علاقه دانش‌آموزان در پایه‌های تحصیلی مختلف باشد، تاثیر فراوانی در زنده نگه داشتن فرهنگ‌ها و رسوم مردم ایران خواهد داشت.

دانش‌‌آموزان همچنان با شور و نشاط در حال تمرین هستند. هر از چندگاهی یکی از بچه‌ها در حال تمرین تپق می‌زند و آن وقت است که مایه خنده و شادی جمع می‌شود، اما بلافاصله تمرین به طور جدی دنبال می‌شود. در فرصت کوتاهی که دست می‌دهد، دانش‌آموزان با لباس‌های زیبای محلی که بر تن کرده‌اند، دست در دست در کنار هم قرار می‌گیرند تا یک عکس یادگاری دسته جمعی با هم بیندازند. کسی نمی‌داند که حالا در دل هر کدامشان چه می‌گذرد. شاید به سا‌ل‌های بعد فکر می‌کنند که دیدن این عکس یادگاری برای هر یک از آنها تداعی‌گر خاطره خوش این روزها باشد.

بهناز محمدی‌

newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰

نیازمندی ها