درراستای روند افزایش فشار، پم پاندی، دادستان کل آمریکا از توقیف نفتکشی مرتبط با جمهوری اسلامی ایران در آبهای کارائیب خبر داد. براساس این ادعا، این نفتکش طی سالهای گذشته بهدلیل مشارکت در شبکه غیرقانونی حمل و نقل نفت که ازسازمانهای تروریستی خارجی حمایت میکرد،تحت تحریم ایالات متحده قرارداشته است.درروزهای اخیر نیز مقامات کاخ سفید مانع استمرار فعالیت سه عضو دفتر نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد به بهانههای غیرقابل قبول شدند. بهعبارت بهتر سهگانه فوق جدیدترین اقدامات دولت آمریکا علیه استقلال ایران در عرصه جهانی ارزیابی میشود. تحرکات تقابلی واشنگتن ضعفهای اساسی دارد. تهران بهرغم جنگ۱۲روزه زیرساخت بنیادین برنامه موشکی/هستهای خود را حفظ کرده است.همچنین لشکرکشی ترامپ علیه کشتیرانی آزاد نفتکشها و انسداد فعالیت دیپلماتهای ایرانی نهتنها پاسخ ایران را دربرخواهد داشت که به تخریب چهره واشنگتن بهعنوان قدرت پیرو هنجارهای بینالمللی آسیب فراوانی خواهد زد.
تهدید علیه ستونهای بازدارندگی
سکاندار کاخ سفید شامگاه پنجشنبه ۱۱دسامبر (۲۰آذر) بهرغم اعتراف مقامات آمریکایی مبنی بر تأثیر اندک تجاوزات رژیم صهیونیستی و سنتکام (فرماندهی نظامی مرکزی ایالات متحده در غرب آسیا) مانند چند ماه اخیر ادعا کرد: این حمله کاملترین نابودی ظرفیت اتمی ایران بود و همین امر موجب شد صلح ممکن شود چراکه پیش از آن همه از ایران هراس داشتند ولی حالا دیگر نمیترسند. برخلاف رویاهای رئیسجمهور آمریکا، برنامه هستهای ایران طی دهههای اخیر به بلوغ کاملی رسیده که صرفا با چند تعرض محدود مختل نخواهد شد. ترامپ همچنین صراحتا زرادخانه موشکی ایران را بهعنوان یک تهدید برای منافع آمریکا تلقی و ارتقای توانمندیهای دفاعی کشورمان حول محور موشک را تلویحا به معنی جنگی تازه دانست. با وجود خط و نشانهای مذکور، رئیسجمهور آمریکا همچنان از توافقی جدید با تهران استقبال میکند اما ورود به چنین دامی معقول نیست، چراکه مذاکره مطلوب ترامپ از موضع برابر و ضمن احترام با حاکمیت ایران نخواهد بود. پیشتر در ماههای اولیه پیروزی ترامپ در انتخابات ۲۰۲۴، وندی شرمن، معاون وزیر امور خارجه آمریکا در امور سیاسی و مذاکرهکننده ارشد پیشین دولت اوباما در مصاحبه با خبرنگاران هشدار داد: ترامپ خواهان خلع سلاح جمهوری اسلامی ایران حول گسستن شبکه مقاومت در خاورمیانه همچنین اتمام برنامه موشکی است. درواقع تقویت نیروهای نامتقارن منطقهای و صنعت موشکی ستونهای اصلی دکترین نظامی ایران از پایان جنگ با عراق تلقی میشود که این ستونهای بازدارندگی سدی مستحکم در برابر موفقیت آمریکا در عراق ۲۰۰۳ و رژیم صهیونیستی در لبنان ۲۰۰۶ توسط تحلیلگران غربی تعبیر شدهاند.
اختلال در ناوبری بینالمللی
ضلع دوم سیاست فشار حداکثری در دریای کارائیب علیه قدرتهای تجدیدنظرطلب بهویژه ایران فعال شد. نفتکش توقیفی به ادعای کش پتل ،مدیر سازمان افبیآی (اداره تحقیقات فدرال) برای جابهجایی نفت میان تهران و کاراکاس مورد تعرض قوای آمریکایی قرار گرفت. پتل مدعی شد: اداره تحقیقات فدرال و شرکای آن حکم توقیف یک نفتکش حامل نفت خام را در سواحل ونزوئلا اجرا کردند؛ نفتکشی که برای انتقال نفت تحریمشده از ونزوئلا به ایران مورد استفاده قرار میگرفت. برخورد غیرقانونی واشنگتن با نفتکش موجی از ابراز ناخرسندی را میان اعضای برجسته نظام بینالملل ایجاد کرد. سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه در میزگردی اعلام کرد: مسکو امیدوار است ایالات متحده دلایل توقیف یک نفتکش در نزدیکی سواحل ونزوئلا را توضیح دهد. پیشتر نیز مائو نینگ، سخنگوی وزارت امور خارجه چین در نگاهی کلانتر به وقایع کارائیب، با انتقاد از تحرکات آمریکا علیه ونزوئلا از واشنگتن خواست این اقدامات غیرقانونی و یکجانبه را لغو کرده و برای تقویت صلح، ثبات و توسعه در منطقه آمریکای لاتین و حوزه کارائیب تلاش بیشتری انجام دهد. درراستای همین روند، سفارت جمهوری اسلامی ایران در ونزوئلا روز پنجشنبه با صدور بیانیهای با اشاره به اقدام آمریکا در توقیف یک نفتکش ونزوئلایی در دریای کارائیب، آن راغیرقانونی وفاقدهرگونه مبنای حقوقی والبته نقض آشکار قوانین و مقررات بینالمللی، بهویژه اصل آزادی دریاها و دریانوردی دانست. در متن این بیانیه آمده: اقدام غیرقانونی دولت آمریکا برای توقیف یک نفتکش ونزوئلایی بدون هیچ دلیل موجه و قانونی در دریای کارائیب، ناقض فاحش قوانین و مقررات بینالمللی از جمله اصل خدشهناپذیر آزادی دریاها و دریانوردی است.
نقض پروتکلهای دیپلماتیک
بخش سوم تشدید فشار با ایجاد مزاحمت برای عملکرد دیپلماتیک کارمندان ایرانی مستقر در دفتر سازمان ملل متحد تکمیل میشود. اخراج سه کارمند ایرانی بدون ارائه توضیحی منطقی حاکی از خشم کاخ سفید از سیاستهای مستقلانه جمهوری اسلامی ایران قلمداد میشود. وزارت خارجه کشورمان نیز در بیانیهای با اعلام اینکه محدودیتها علیه نمایندگی دیپلماتیک ایران نزد سازمان ملل متحد درنیویورک تشدید شده، خواستار مداخله جدیتر دبیرکل سازمان ملل برای جلوگیری از تضییع حقوق قانونی ایران شد. در واکنش به رفتارهای آمریکا، فرحان عزیز حق، معاون سخنگوی سازمان ملل متحد خاطرنشان کرد: دبیرکل از حق همه دیپلماتهای نزد سازمان ملل برای انجام وظایف بدون مانع و مزاحمتی حمایت میکند و سازمان ملل متحد مکررا تعهدات ایالات متحده را بهعنوان کشور میزبان ذیل موافقتنامه مقر یادآور شده است.
پیش از این نیز دولت ترامپ محدودیتهای وسیعی را به هیأت ایرانی برای شرکت در هشتادمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل اعمال کرده بود که سعید ایروانی، سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در نیویورک با یک نامه رسمی مراتب اعتراض رسمی کشورمان را به آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل رساند. فارغ از تمام جنجالها، این حربه واشنگتن همانند دو مورد فوق بیشتر شلیک کاخ سفید به قدرت نرم آمریکا توسط الباقی بازیگران نظام بینالملل ارزیابی خواهد شد، چراکه تفسیر به رأی مقامات دولت ترامپ از قوانین سازمان ملل به معنی تضعیف نهادهای حامل ارزشهای آمریکایی است. بنابراین عناد بدون ملاحظه ایالات متحده با ایران بهعنوان بازیگری مستقل و پویا در عرصههای دفاعی، تجاری و دیپلماتیک صرفا بقایای قدرت کاخ سفید را به محاق میبرد.
