بازگشت به خویشتن در نیرنگستان قدرت

این اثر که در قالب رمان جاسوسی نگارش شده، قلمرو قضاوت، رفاقت، خیانت و در نهایت مفهوم «بازگشت به خویش» را در دنیای پر‌تنش آن دوران مورد واکاوی قرار میدهد. نویسنده با پرداختن به وقایع مهم و کمتر گفته‌شده آن سال، نقاب از روابط پنهان و فریب‌های گسترد‌های بر میدارد که در نهایت به تحول عمیق اجتماعی و انقلاب اسلامی منتهی میشود. 

در مرکز این داستان، ما با جامعه شبه مدرن مواجه هستیم که درگیر موضوعاتی، چون بیعدالتی، فساد حکومتی، منافع سیاسی و اقتصادی، و جاسوسی شرق و غرب قرار گرفته است. شاه ایران در دوران اعتراضات و سرکوب و خفقان، با فروش گسترده نفت به آمریکا، آن هم در ازای خرید وسیع تسلیحات نظامی، در تلاش بود تا جایگاه استبدادی خود را محکم و حفظ کند. بخشی وسیعی از عواید فروش این تسلیحات که با قرارداد‌های فریبکارانه توسط آمریکایی‌ها انجام گرفت، هرگز به ایران نرسید و به‌شکل غیر مستقیم به کانونی از بحران تبدیل شد. این سیاست‌های اقتصادی و نظامی نه تنها کشور را به سوی افول میبرد، بلکه باعث اختلافات درونی و خیانت‌های بسیاری میشد که در نهایت بر سرنوشت ایران تاثیر گذاشت. 

شخصیت مؤثر داستان، یک «آنوسی» یا همان «یهودی مخفی» است که سال‌ها در دل تحولات اجتماعی و سیاسی قرار داشته است؛ فردی که هویت خود را مخفی کرده و حتا فرزندش را هم به خدمت نظام سلطه درآورده است، کاری که در نهایت به انجام ماموریت در عملیات شکوفه، یعنی همکاری مشترک ایران و اسرائیل برای ساخت موشک‌های دور‌برد میرسد، عملیاتی که طی آن اسرائیل یک میلیارد دلار از ارزش تسلیحاتیاش را در ازای معامله بزرگ نفت ایران به‌کار گرفت، اما در حقیقت یک فریب و کلاهبرداری بزرگ از شاه بود؛ یعنی ایران در جریان این پروژه برخلاف تصورات شاه و وزرایش، تنها به تکنولوژی از رده خارج دست مییافت و اسرائیل در جهت تامین منافع خود، هم به نفت ایران میرسید و هم نسل جدید تسلیحات اختصاصی خود را میساخت. به همین خاطر شخصیت اصلی داستان در شرایطی حساس و پر از فریب قرار میگیرد و با انتخاب‌هایی دشوار مواجه می‌شود که در نهایت هویت واقعی او و چالش‌های درونیاش را آشکار میسازد. 

درونمایه رمان «تمرد» به‌طور مستقیم با درونمایه انقلاب اسلامی هم‌راستا است، زیرا این رمان در تلاش است مفهومی از «بازگشت به خویش» را به تصویر بکشد. مفهومی که به انسان گرفتار در جامعه شبه‌مدرن یادآوری میکند که در درون خویش و در تعامل با اجتماع، میبایست در برابر فرامین نیرو‌های استثمارگر تمرد کند و به اصل و هویت خود بازگشت داشته باشد. در حقیقت چنین عبارتی دو جنبه دارد. نخست سرپیچی از دستورات الهی و دوم نافرمانی از شیطان و نیرو‌های اهریمنی که در قالب قدرت‌های سلطه‌گر و تمامیت خواه نمایان می‌شوند؛ این رمان نیز به هر دو جنبه مفهومی آن پرداخته است، گرچه شکل دوم را میتوان جنب‌های از یک مبارزه در برابر فساد و انحراف دانست که داستان بر آن تمرکز یافته است. 

تمرد نه‌تنها یک رمان جاسوسی-تاریخی، بلکه تاملی عمیق در باب هویت، انتخاب‌های اخلاقی و معنای وفاداری است. شخصیت‌ها در این داستان در تلاشند میان هویت‌های پنهانی و حقیقی خود تصمیم بگیرند و در نیرنگستان دنیا، به جست‌و‌جوی حقیقت و آزادی بپردازند. در نهایت این اثر، داستانی است از سرپیچی، مبارزه با ظلم و بازگشت به خویشتن خویش.