رقابت برای دوخت و دوز ایرانی

رسانه یکی از مهمترین عوامل در رشد کسب و کار‌های مد لباس در کل دنیا است و علاقه‌مندان به صنعت پوشاک و مد لباس انتخاب‌ها و علاقه‌مندی‌هایشان را از طریق شبکه‌های اجتماعی، شبکه‌های تلویزیونی و کانال‌های ارتباطی دنبال می‌کنند.

این درحالی است که به این مقوله در رسانه ملی کمتر پرداخته‌شده و توجه به صنعت مد و لباس در حد برنامه‌های انگشت‌شمار گفتگو محور بوده‌است؛ بنابراین شاید لازم باشد رسانه ملی در فرصت‌های مساعدی همچون تغییرات فصل و توجه مردم به پوشاک مختلف، زمینه آگاهی و آشنایی مخاطبان با مد و پوشاک ایرانی را فراهم کند. به تازگی مسابقه تلویزیونی «نوآ» که اولین برنامه طراحی و دوخت لباس برای زنان است، این مسئولیت را پذیرفته و پنجشنبه و جمعه هرهفته ساعت ۲۰ روی آنتن شبکه نسیم می‌رود. «نوآ» اولین مسابقه‌ای است که در حوزه حجاب و عفاف در تلویزیون تولید شده و شرکت‌کنندگان در آن به طراحی و دوخت لباس‌های زنانه با موضوعات و تم‌های مختلف می‌پردازند. این مسابقه که در ۲۷ قسمت تولید شده، شرکت‌کنندگانی از سراسر کشور دارد که پس از گذراندن آزمون‌های مختلف به برنامه راه یافته‌اند. جام جم با تهیه‌کننده و مجری این مسابقه تلویزیونی گفتگو کرده‌است که در ادامه می‌خوانید.

اهمیت فرهنگ‌سازی برای پوشش بانوان

میثم محمدحسنی، تهیه‌کننده «نوآ» که سابقه طراحی برنامه‌هایی مثل «دل صدا»، «اهالی شب» مستند «ملازمان حرم»، «با حسین (ع) در قرن بیست و یک» را در کارنامه‌اش دارد، در گفتگو با جام‌جم درباره شکل‌گیری «نوآ» بیان می‌کند: خلأ ساخت یک برنامه در حوزه لباس ایرانی در تلویزیون اولین دلیلی بود که باعث شد ما سراغ چنین فضایی برویم. در حالی که بار‌ها در صداوسیما بر پوشش ملی و ایرانی تأکید می‌شود، اما اگر برنامه‌ای هم بوده جنبه سلبی داشته و کاری در حوزه مد و لباس و پوشش خانواده‌ها به شکلی که با مخاطب همراه باشد نداشتیم. نبود چنین برنامه‌ای ما را به ساخت یک مسابقه مبتنی بر طراحی لباس سوق داد.

وی با اشاره به ایده اولیه این مسابقه می‌افزاید: سال گذشته ایده مسابقه‌ای با موضوع طراحی لباس و خیاطی را به بسیج سازمان صداوسیما ارائه دادم که پذیرفته شد و از همان زمان پیش تولید کار را شروع کرده، اردیبهشت امسال مسابقه را کلید زدیم.

این تهیه کننده درخصوص بررسی نمونه‌های خارجی این نوع مسابقات می‌گوید: بدیهی است که نمی‌خواستیم چرخ را از ابتدا اختراع کنیم پس سراغ مسابقات خارجی درزمینه مد و طراحی لباس رفتیم. نمونه‌های شناخته شده‌ای مانند سریال مسابقه طراحی لباس Project Runway، مسابقه برش و مسابقه Next in Fashion که طراحان مختلف با استفاده از طرح‌ها و دوخت‌های مختلف لباس تلاش می‌کنند تا برنده این رقابت‌ها باشند را دیدیم و با نگاهی کاملا ایرانی ساختار برنامه را طراحی کردیم.  

پوشش و نحوه استفاده از لباس، شکل‌های مختلف و قالب‌های متنوعی می‌تواند داشته باشد که در این مسابقه به آن توجه شده‌است. محمد حسنی در این باره عنوان می‌کند: در نگاه اول پوشش اقوام ایرانی در دوره‌های مختلف را کنکاش کردیم. طرح‌ها و نقوش اسلیمی و سنتی در پوشاک ایرانی بی‌نظیر است و پوشاک اقوام ایرانی مانند گنجینه‌ای است که در صنعت پوشاک می‌تواند به کار بیاید. این موضوع یکی از اهداف ما از تولید این برنامه بود.  

وی فرهنگسازی در حوزه حجاب و عفاف را نیز دلیل دیگر تولید این مسابقه دانسته می‌گوید: متاسفانه آن‌قدر از عنوان حجاب و عفاف به شکل توصیه‌ای استفاده شده که مخاطب نگاه سلبی به آن دارد در حالی که ما در این مسابقه می‌خواستیم در جهت فرهنگ‌سازی قدم برداریم. به مخاطب نشان دهیم که با نگاه اقتصادی می‌توان شیک و زیبا پوشید و به دور از نمونه‌های غربی نقش‌های زیبایی را روی لباس طراحی کرد که با فرهنگ ما همخوانی داشته‌باشد.

این تهیه کننده به جنبه مهم دیگر این برنامه که معرفی طراحان و خیاط خانه‌هایی که در شهر‌های مختلف دیده نشده‌اند است اشاره می‌کند: در مرحله پیش تولید فراخوانی را به دانشگاه‌ها، مزون‌دار‌ها و طراحان لباس در شهر‌های مختلف دادیم چرا که هدفمان کشف استعداد‌های نهفته و معرفی آنان در دورترین‌نقاط کشورمان بود. می‌دانستیم که طراحان برجسته‌ای دور از پایتخت در تولیدی‌ها مشغول به کارند و کسی آن‌ها را نمی‌شناسد و می‌خواستیم در این برنامه به افراد امکان دیده‌شدنداده باشیم.

محمد حسنی درخصوص ساختار برنامه توضیح می‌دهد: این مسابقه شرکت‌کنندگانی از سراسر کشور دارد که پس از گذراندن آزمون‌های مختلف به برنامه راه یافته‌اند. در هر قسمت از این مسابقه، سه گروه دو نفره با یکدیگر به رقابت می‌پردازند و در پایان هر برنامه، گروه برنده مشخص شده و به مرحله بعد راه پیدا می‌کند. جایزه گروه برتر هم یک میلیارد تومان در قالب ۸۰۰ میلیون تومان تجهیزات برای رونق کسب و کار و دویست میلیون تومان نقدی است.  

وی ادامه می‌دهد: مسابقه در سه مرحله مقدماتی، نیمه نهایی و نهایی تعریف شده‌است. مرحله مقدماتی در ۱۸ قسمت با حضور ۱۰۸ نفر در ۵۴ گروه شکل گرفته است. شرکت کنندگان در این مرحله باید با موضوعاتی که به آن‌ها داده می‌شود لباسی را طراحی کنند. به طور مثال لباس عزا را با الهام از طبیعت، لباس شادی را با الهام از قوم گیلک و... طراحی کنند. در مرحله نیمه نهایی که ۶ قسمت است، شرکت کنندگان باید با مواد بازیافتی مانند پرده، پتو، پشتی، روبالشی لباس مناسبی را طراحی کرده، بدوزند و در مرحله نهایی نیز دو گروه راه یافته باید برای رقیبشان بهترین لباس را طراحی کنند.  

طراحی اقتصادی لباس

در این مسابقه، تلاش شده تا لباس‌ها علاوه بر کاربردی بودن در سطح جامعه، سلایق مختلف را نیز در بر بگیرند و به المان‌های هویتی ملی و اسلامی توجه ویژه‌ای شود. تهیه کننده نوآ در این باره عنوان می‌کند: خلاقیت گروه‌های شرکت‌کننده در طراحی و دوخت لباس‌ها بر اساس تم و موضوع هر قسمت، امتیاز بالایی دارد. ضمن اینکه در همه این مراحل سه قانون گذاشته ایم. لباس‌ها باید اقتصادی طراحی شده‌باشند و حتی نظافت روی میز‌ها هم امتیاز دارد. لباس‌ها باید ایرانی طراحی شده‌باشند و در نهایت لباس‌ها باید پوشیده و عفیفانه باشند.

طراحی فضایی به این وسعت که بخش‌های مختلفی دارد، طبیعتا کار ساده‌ای نیست، ماجرایی که محمدحسنی هم با اشاره به آن کرده می‌گوید: پیمان قانع طراح دکور برنامه این مسابقه را در سوله بزرگی در شهرک غزالی طراحی کرده‌است که ایده آن برگرفته از بازار بزاز‌ها و خیاط خانه‌های قدیمی است.

وی درخصوص انتخاب مجری برای این برنامه می‌گوید: با توجه به اینکه باید از حضور کارشناس در برنامه بهره می‌گرفتیم مجری‌ای انتخاب کردیم که پا به پای شرکت‌کنندگان و کارشناس برنامه جلو بیاید و فضای شاد و پرانرژی‌ای به برنامه تزریق کند که ستاره سادات قطبی را به دلیل حضور فعالش در فضای مجازی و شناخته شده بودنش در نزد مخاطب انتخاب کردیم. خانم قطبی ضمن همدلی و شوخی با شرکت کنندگان فضای لازم را برای صحبت‌های آزاده قوام کارشناس برنامه فراهم می‌کند تا مخاطب با ریتم تند برنامه همراه شود.

تهیه کننده مسابقه نوآ با قدردانی از تلاش‌های خانم‌ها عسگری، روح زاده و کلهر در همراهی اتاق فکر ادامه می‌دهد: این افراد از ابتدا کنار گروه برنامه‌ساز بودند و با توجه به تخصصی که در طراحی لباس داشتند، در بحث‌های تخصصی و راستی‌آزمایی شرکت‌کننده‌ها و همچنین روند برگزاری مسابقه کمک کردند.  

محمدحسنی در در پاسخ به این پرسش که آیا این مسابقه می‌تواند روی حوزه مد و لباس در کشور تاثیر بگذارد می‌گوید: به نظرم موثر خواهد بود. امیدوارم با پخش این برنامه صاحبان مزون‌ها با فکر و ایده‌های جدیدی که به کار می‌گیرند، لباس‌هایی طراحی کنند که در عین فاخر و زیبا بودن حجاب اسلامی نیز داشته باشد.  

وی پایان تصریح می‌کند: در این مسابقه همه تلاشمان را کردیم که دید جدیدی نسبت به لباس، دوخت لباس، پوشیدگی و زیبایی بدهیم و دید نو و جدیدی را به مخاطب عرضه کنیم.

هوای شرکت کننندگان را داشتم

ستاره‌سادات قطبی را با اجرا در برنامه‌های مناسبتی و بازی در سریال‌های «گاندو»، «نوار زرد»، «بازپرس» و «مشاور» به یاد می‌آوریم. وی در تازه‌ترین تجربه تصویری‌اش اجرای مسابقه تلویزیونی «نوآ» را برعهده گرفته است. قطبی درباره اجرای خود در این برنامه به جام جم می‌گوید: پیش از این اجرای برنامه‌های صبحگاهی و یا مناسبتی را تجربه کرده‌بودم و یا اجرا‌هایی که داشته‌ام، معمولاً به‌صورت زوج همراه شهرام شکیبا، همسرم بوده‌است، اما اجرای این مسابقه یکی از متفاوت‌ترین اجراهایم در سال‌های اخیر بوده است.  

هماهنگ باپوشش اقوام ایرانی
مسابقه نوآ اولین مسابقه درزمینه پوشش و مد و لباس در تاریخ تلویزیون است. از این رو می‌تواند نقطه شروع خوبی در حوزه پوشش بانوان باشد. این مجری در این باره می‌گوید: هر چند در تولید این مسابقه نمونه‌های خارجی هم بررسی شده، اما آنچه روی آنتن رفته کاملا هماهنگ با فرهنگ ملی و پوشش اقوام ایرانی بوده‌است. «نوآ» می‌خواهد به بانوان کشورمان بگوید که در کنار تیپ‌هایی که مد می‌شود، می‌توانند پوشش فوق‌العاده زیبا با تکیه برفرهنگ هر منطقه و مناسب در چارچوب قوانین اسلامی داشته باشند.

وی می‌افزاید: در این برنامه سعی کردیم به بانوان کشورمان بگوییم که شما با نوع پوششی که دارید می‌توانید فرهنگ خودتان را به استان‌های هم‌جوار و حتی به کشور‌های همسایه نیز عرضه کنید. به همین دلیل است که یکی از مراحل مسابقه توانایی دوخت لباس‌های محلی است که نیاز به مهارت در انواع دوخت‌ها و دقت دارد. در مرحله مقدماتی شاهد این هستیم که شرکت‌کننده لباسی برگرفته از قوم گیلک می‌دوزد یا شرکت‌کننده دیگری با الهام گرفتن از طبیعت و آداب‌ورسوم عشایر لباسی درنهایت زیبایی، طراحی می‌کند. گنجاندن فرهنگ ایران و اصالت ایرانی روی لباس‌ها نشان می‌دهد که این لباس مختص کدام شهر و الهام‌گرفته از چه مفهومی است.

قطبی با اشاره به اجرایش در این برنامه عنوان می‌کند: معمولا در این مواقع مجری هم باید اجرای مناسب و قابل قبولی داشته‌باشد و هم حواسش به شرکت‌کنندگان باشد و به آن‌ها روحیه بدهد. دوست داشتم حین اجرا بیشتر هوای شرکت‌کنندگان را داشته باشم. با آن‌ها شوخی می‌کردم تا استرس کمتری داشته‌باشند. حتی یک جا‌هایی اگر اشتباه می‌کردند به دور از چشم کارشناس بهشان تذکر می‌دادم.  

این مجری ادامه می‌دهد: در این فصل همچنان که گروه از اجرایم راضی بود، خودم نیز «نوآ» و فضای آن را دوست داشتم. بااینکه کار سنگین بود و تخصص ویژه‌ای می‌خواست، اما به دلیل مطالعاتی که در این حوزه داشتم و کمک گروه برنامه‌ساز توانستم کار را پیش ببرم.

به گفته این مجری شرکت کنندگان از استعداد‌های خیاطی در شهر‌های مختلف انتخاب شده‌بودند و برای اولین بار جلوی دوربین می‌رفتند. چون فضای رقابتی به حد کافی برایشان سخت بود من سعی می‌کردم مثل یک خواهر کنارشان باشم و بهشان قوت قلب بدهم.

وی به مهمترین ویژگی این مسابقه که ورود به موضوعی نو در حوزه مد و لباس است اشاره کرده می‌گوید: دنیای مد و لباس آن‌قدر جذابیت دارد که هر کسی را جلب می‌کند. چه‌کسی از شیک پوشی و لباس روز پوشیدن بدش می‌آید؟ کلید واژه‌هایی، چون مد و مدل، در همه جای دنیا تعریف خودش را دارد؛ تعریفی که می‌تواند در رده یک شغل قرار گیرد و به نوعی چرخه اقتصادی قوی داشته باشد؛ اما سؤال اینجاست که این موضوعات را چگونه می‌توان در چارچوب مفاهیم حجاب و عفاف تعریف کرد و در عین محجبه و پوشیده بودن شیک و زیبا بود. متأسفانه اکنون در بازار طراحی‌ها برگرفته از کشور‌های ترکیه و عربی است که امیدوارم این برنامه با ارائه الگو‌های ایرانی آن‌ها را به استفاده از این طرح‌ها علاقه‌مند کند.

 قطبی با تأکید بر نگاه برنامه به رونق این کسب و کار در میان خیاطان با استعداد عنوان می‌کند: می‌توان از این صنعت به لحاظ اقتصادی و فرهنگی نهایت استفاده را برد؛ و ما با این نگاه سراغ موضوعی رفتیم که تا به حال به آن پرداخته نشده بود. مسابقه‌ای که علاوه بر نمایش رقابت میان خیاطان ماهر و ایجاد انگیزه به مخاطب برای حضور در این صنعت، تلاش کرده به کسب و کار خیاطان ماهری که در برنامه حضور دارند رونق ببخشد.

فرهنگسازی برای پوشش بانوان

فرهنگ‌سازی در حوزه پوشش بانوان از اهداف مهم این برنامه است که مجری نوآ به آن اشاره می‌کند: انتخاب لباس همیشه برای ما سخت است چرا که فکر می‌کنیم آیا این لباس یرای این مهمانی یا جایی که می‌روم مناسب است؟ یکی از مهم‌ترین اهداف «نوآ» فرهنگ‌سازی در خصوص پوشش بانوان بوده‌است. وقتی مخاطب شاهد دوخت لباس‌های زیبایی است که ممکن است از پارچه‌های معمولی و ساده تهیه شده باشد به این فکر می‌کند که حتی می‌توان از پارچه یک لباس برای دوخت لباس دیگر استفاده کند. ما بخشی در این مسابقه داریم که خیاطان باید از مواد بازیافتی یا دورریز پارچه ها، لباس بدوزند.

وی درخصوص حضور شرکت‌کنندگان می‌گوید: یکی از اهداف این مسابقه شناسایی استعداد‌های خیاطی در شهر‌های مختلف است. خیاطان ماهری که با حضورشان در این برنامه می‌توانند به کسب و کارشان رونق بدهند برای ما اهمیت داشتند. ضمن اینکه اغلب این خیاطان و طراحان در دوخت لباس‌های سنتی و محلی حرفه‌ای هستند و رقابت میان آن‌ها برنامه را بسیار جذاب کرده است.  
باکس: برش
شروع یک راه خوب
قطبی در پاسخ به این پرسش که آیا نوا فصول بعدی هم خواهد داشت می‌گوید: حضور گروه‌های قوی و خیاطان ماهری که توانستند در فصل اول از عهده کار بربیایند نوید فصل‌های بعدی و هیجان‌انگیز «نوآ» را می‌دهد. به نظرم این مسابقه شروع یک راه خوب در حوزه پوشاک و لباس است و با توجه به استقبال خیاطان و خیاط‌خانه‌ها (مزون‌ها) می‌توانیم در فصول بعدی از طراحان و خیاط‌های ماهرتری در مسابقه بهره ببریم.