در جست‌وجوی آسمانی پاک‌تر

روند توسعه خودروها وهمه‌گیرشدن‌شان درکل دنیا، باعث شده حالا یکی ازمهم‌ترین منابع‌آلودگی هوای‌ زمین، سوزاندن سوخت‌های فسیلی در موتور این خودروها باشد. به همین دلیل، این روزها از مهم‌ترین دغدغه‌های جوامع پیشرفته، کنار گذاشتن کامل خودروهای بنزینی و جایگزین کردن‌شان با خودروهای برقی است. دراین بین، کشورهایی مانند ایران هنوز ظرفیت حذف کامل سوخت‌های فسیلی را ندارند؛ با این اوصاف در بخش‌های مختلف ازجمله خودروسازی می‌توان روش‌هایی به کار برد که از میزان تولید آلاینده‌های محیطی به حد زیادی بکاهد. کاهش آلاینده‌ها در زمان استارت سرد، یکی از این روش‌های موثر است. در گفت‌وگو با لادن کمال‌زاده، مدیر بخش تحقیق و توسعه شرکت دانش‌بنیان «ایران دلکو» جزئیات این فناوری و میزان تأثیر آن بر کاهش تولید آلاینده‌ها را بررسی کرده‌ایم. 

فعالیت بدون نقص کاتالیزور خودرو به شکلی که نگذارد مواد آلاینده مانند منواکسیدکربن و دیگر آلاینده‌های هیدروکربنی به صورت خام از اگزوز وارد محیط شود، به دمای بین ۱۳۰ تا ۱۸۰درجه سانتی‌گراد نیاز دارد. وقتی موتور خودرو تازه روشن می‌شود، مدت زمانی طول می‌کشد تا کاتالیزور به این دما برسد و اصطلاحا استارت سرد، موجب آلایندگی می‌شود. استفاده از برخی مواد برای تولید کاتالیزور خودرو می‌تواند تا زمان رسیدن کاتالیزور به دمای مناسب فعالیت، آلاینده‌ها را به دام بیندازد سپس در زمان مناسب آنها را آزاد کند تا فیلتر شود. 

جلوگیری از آلودگی محیط، هنگام استارت سرد
شرکت ایران دلکو یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی است که کاتالیزورهای دارای چنین قابلیتی را با استاندارد یورو۵ تولید می‌کند. لادن کمال‌زاده، مدیر بخش تحقیق و توسعه این شرکت دانش‌بنیان درباره محصول این شرکت می‌گوید: «هدف این بود که بتوانیم در ساخت کاتالیزور از ماده‌ای استفاده کنیم که آلاینده هیدروکربن را درزمان استارت سرد به دام بیندازد و وقتی کاتالیزور به دمای بالا رسید، این آلاینده‌ها آزاد شود؛ سپس درآن زمان روی آنها تبدیل کاتالیستی انجام شود. این محصولی است که در صورت استفاده درخودروها به کاهش آلودگی هوای شهرهای پرجمعیت کمک می‌کند. برای این‌کار در فرمولاسیون ساخت کاتالیزور در کنار دیگر مواد کاتالیستی، ماده‌ای اضافه می‌کنیم تا بتواند چنین کاری انجام دهد.»
تولید چنین محصولی درداخل کشور با صرفه‌جویی قابل‌توجهی درخروج ارز از کشور همراه خواهدبود. کمال‌زاده در این زمینه به پیشران می‌گوید: «با وجود شرکتی مثل ایران دلکو وتعدادی شرکت دیگر که درزمینه استارت سرد کار می‌کنند، دیگر نیازی به محصول خارجی نیست والبته محصولات خارجی وارداتی از لحاظ قیمتی هم نتوانسته‌است بامحصولات داخلی رقابت کند.» 

اهمیت تحقیق و پژوهش در توسعه فناوری
از بخش‌های مهم شرکت دانش‌بنیان ایران دلکو، واحد تحقیق و توسعه آن است. فناوری روز دنیا با شتاب زیادی درحال پیشرفت است و همین باعث می‌شود وجود واحد تحقیق وتوسعه برای به‌روزرسانی محصولات و حفظ مشتریان امری ضروری باشد. لادن کمال‌زاده درخصوص اهمیت این واحد توضیح می‌دهد: «اگر بخش پژوهشی درکنار تولیدات نباشد، دیگر پیشرفتی در محصولات نیست و رقابت دربازار پس ازگذشت مدتی غیرممکن می‌شود.» اوهمچنین درباره اهمیت تحقیق در شرکت دانش‌بنیان ایران دلکو تصریح می‌کند: «استفاده از نتایج تحقیقات بسیار مهم است و اگر مثلا شش ماه فعالیت‌های تحقیقاتی به صورت جدی انجام نشود، ممکن است شرکت چند سال عقب بیفتد و حتی مجبور شود به دنبال رفع عقب‌افتادگی هزینه گزافی بپردازد.» به گفته مدیر تحقیق و توسعه این شرکت، حدود ۴درصد فروش سالانه به فعالیت‌های تحقیقی و پژوهشی اختصاص داده می‌شود. کمال‌زاده با اشاره به این‌که حمایت‌های معاونت علمی وفناوری واقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری می‌تواند فیلترینگ بهتری را برای کمک به شرکت‌های مختلف طی کند، خاطرنشان می‌کند: «درچندسال اخیرتعداد شرکت‌های دانش‌بنیان کشور بسیار زیاد شده است و تعدد این شرکت‌ها باعث شده ازحمایتی که از شرکت‌های بزرگ‌تر دراین زمینه می‌توانست انجام شود، به دلیل پخش شدن بودجه‌ای ثابت بین همه، به مرور زمان کاسته شود.» این چالشی است که می‌تواند سرعت پیشرفت شرکت‌های بزرگ فناوری در کشور را کندتر کند، موضوعی که به نظر می‌رسد اجرای درست نظام جدید ارزیابی شرکت‌های دانش‌بنیان می‌تواند تا حدی در رفع آن موثر باشد.