دروغ ممنوع در چند روایت معتبر

در فصل اول، این برنامه به معرفی متفاوتی از زندگی، شغل و دغدغه افراد مختلف در همه جهات از دریچه دوربین نگاه می‌کرد و در نهایت نتیجه‌گیری را به مخاطبان واگذار می‌کرد. حال در فصل دوم آیتم‌هایی به برنامه اضافه شده و مهمان‌هایی مرتبط با حال و هوای محرم در برنامه حضور دارند که فضای متفاوت و ویژه‌ای را در برنامه ایجاد خواهند کرد. برای بررسی جزئیات فصل دوم این برنامه، با هادی خفاجی تهیه‌کننده و کارگردان «چند روایت معتبر» گفت‌وگو کردیم.

هادی خفاجی، تهیه‌کننده و کارگردان «چند روایت معتبر» درباره فصل دوم این برنامه به جام‌جم می‌گوید: فصل اول این برنامه در ماه رمضان روی آنتن رفت و ویژه برنامه افطار شبکه دو بود که مدتی هم بازپخش آن از همین شبکه پخش شد و مورد توجه قرار گرفت. در حال حاضر هم مشغول ضبط فصل دوم آن هستیم که بعد از عاشورا روی آنتن شبکه دو می‌رود.
     
ایده اصلی برنامه از کجا شکل گرفت؟
وی درباره شکل‌گیری ایده اصلی برنامه هم توضیح می‌دهد: ایده اصلی برنامه از یک برنامه کوتاه به نام «دمنوش» شکل گرفت که من برای شبکه افق می‌ساختم. برنامه‌ای ۷ دقیقه‌ای و تک آیتم که در نوع خود هم بیننده‌های خوبی داشت. سید‌مجتبی موسوی، مدیر شبکه این برنامه را دوست داشت و به همین دلیل برنامه بلندی را با همفکری هم طراحی کردیم. با رفتن موسوی به شبکه دو ما هم این برنامه را به آن شبکه بردیم و فصل اولش آن را در ماه رمضان تولید و پخش کردیم. اما در سری دوم موضوعات‌ محرمی است و در کنار آیتم‌های قبلی، دو آیتم هم به برنامه اضافه شد. یعنی آیتم‌های سکه و قضاوت تغییر کرد و به جای آنها دو آیتم دیگر تولید می‌شوند که ترجیح می‌دهم در این باره حرفی نزنم تا خود مخاطبان بیننده آن باشند.

این تهیه‌کننده و کارگردان درباره هدف از ساخت برنامه چند روایت معتبر توضیح می‌دهد: برنامه ما یک برنامه اجتماعی با رویکرد «نگاه مردم به مردم» بود و هدف‌مان نیز نزدیک کردن مردم به هم و ایجاد دوستی و رفاقت بیشتر با یکدیگر است. اصلی‌ترین بحث ما در این برنامه مطرح کردن قضاوت‌ها و نگاه‌هایی است که گاهی به یک شغل، طیف یا افرادی می‌شود که شاید این قضاوت‌ها و این نوع نگاه‌ها درست نباشد. همچنین تلاش کردیم یک سری کلیشه‌ها را از بین ببریم و اگر مشکلات را مطرح می‌کردیم برای این بود که همدیگر را بهتر درک کنیم. اصلی‌ترین هدف ما این بود که وقتی مردم در جامعه همدیگر را می‌بینند بیشتر با لبخند و نگاهی بهتر به هم بنگرند. به این دلیل که جامعه امروز ما نسبت به قبل بسیار نیازمند این مهربانی‌ها و لبخند‌هاست و باید این مهربانی‌ها را به هم منتقل کنیم. 
     
حضور مهمانان خاص 
خفاجی درباره حضور مهمانان فصل دوم برنامه هم عنوان می‌کند: ما در این برنامه با توجه به این‌‌که در ماه محرم پخش می‌شود، مهمانان مرتبطی داریم؛ از جمله تعزیه‌خوان‌ها، شاعران آیینی، موکب‌داران و متولیان هیات‌های خاص و... .

این افراد به عنوان نمایندگان یک قشر خاص وارد برنامه می‌شوند. با این تفاوت که این بار چهار مهمان داریم که در هر برنامه حضور پیدا می‌کنند. ضمن این‌که تماشاچیان هم به برنامه اضافه شده‌اند. تماشاچیان نه نظاره‌گر که کنشگر هستند. 

وی در پاسخ به این سوال که فکر می‌کنید چه چیزی این برنامه را خاص و ویژه کرده است، هم بیان می‌کند: به نظرم چیزی که این برنامه را جذاب‌تر می کند فاصله زیادی است که با شکل و شمایل برنامه‌های رایج تلویزیونی دارد و البته برای ما این تفاوت و ویژگی چالش‌هایی را به همراه داشت. از جمله حذف مجری که چالش بزرگی بود. هدف ما این بود که خود افراد حرف بزنند و برنامه را مدیریت کنند.

وی همچنین درباره انتخاب سوژه‌ها و مهمان‌ها چه در فصل یک و فصل جدید می‌گوید: در فصل یک همان‌طور که گفتم هدف‌مان این بود آدم‌ها را به هم نزدیک کنیم. از این رو سعی می‌کردیم قشرهای مختلفی را به برنامه دعوت کنیم که کمتر دیده شده‌اند. مثل کوتاه قامت‌ها که معمولا ما آنها را فقط در سریال‌های طنز دیده‌ایم. اما این‌که بخواهیم به آنها نزدیک شویم و با زندگی و دغدغه‌هاشان بیشتر آشنا شویم تقریبا در هیچ برنامه‌ای چنین نگاهی نبوده است. همچنین با آشپزها یا زندانی‌های توبه کرده و آزاد شده یا خادمین حرم که تقریبا کسی به آنها نپرداخته است. 
     
تاثیر برنامه بر مخاطب 
خفاجی درباره تاثیر چنین برنامه‌ای در جامعه و به خصوص افرادی که مهمان برنامه شده‌اند، عنوان می‌کند: به هر حال هر برنامه‌ای تاثیرات خودش را بر مخاطبان دارد. در این برنامه هم ما با افرادی مواجه شدیم که در ابتدا خیلی اعتماد به نفس نداشتند. اما در ادامه به نوعی با برنامه همراه می‌شدند و اعتماد به نفس پیدا می‌کردند. بنابراین تاثیر مثبت برنامه را روی آنها می‌دیدم. به ویژه این‌که هر قشری که مهجورتر بود، اثرگذاری‌اش هم بیشتر بود.

وی در بخش دیگری از این گفت‌و‌گو درباره نبود مجری در برنامه می‌افزاید: برنامه کاملا بی‌مجری نیست و ما یک هدایتگر داریم که هم در فصل یک بود و در این فصل حضور دارد. در اصل مجری در صحنه و مقابل دوربین نیست. چراکه صحنه‌گردانان واقعی این برنامه مهمان‌ها هستند. اما صدای یک نفر پشت دوربین در کار وجود دارد که با مهمان‌ها همراهی می‌کند. می‌شود گفت چالشی که برنامه داشت این بود که مهمان‌ها ابتدا تصور می‌کردند مانند برنامه‌های دیگر قرار است مقابل دوربین بنشینند و به سوالات مجری پاسخ دهند. هم این‌که ایده ما برای برنامه این بود که برنامه با آدم‌ها شناخته شود و نه به واسطه یک فرد خاص. چون برنامه‌ها اغلب با مجری شناخته می‌شوند. ما می‌خواستیم برنامه‌مان با حضور مهمان‌ها شناخته شود و در ذهن مخاطب بماند.

خفاجی درباره عنوان برنامه و انتخاب چند روایت معتبر برای این برنامه می‌گوید: از آنجا که برنامه ما خرده روایت هاست و چند نفر کنار هم حضور دارند و مهم‌تر این که دروغ در برنامه ما ممنوع است، عنوان چند روایت معتبر را برای این برنامه انتخاب کردیم که به نظرم عنوان مناسبی است. 
     
راستی‌آزمایی مهمانان 
وی در پاسخ به این سوال که چگونه مهمان‌ها راستی‌آزمایی می‌شوند تا خاطره‌گویی‌شان برای مخاطبان برنامه غیر واقعی نباشد بیان می‌کند: سعی می‌کنیم با مصاحبه‌ها تا جایی که امکان دارد راستی‌آزمایی کنیم. ضمن این که پیشتر گفتم؛ دروغ در برنامه ما ممنوع است.

وی درباره بازخورد مخاطبان از فصل یک هم توضیح می‌دهد: واقعیت این که ما از بازخوردهای فصل یک دیده‌ایم، چه در صفحات مجازی برنامه و چه در بسترهای دیگر و پایشی که تیم فنی مجموعه و روابط عمومی انجام داده، عمدتا مثبت بوده و اگر مخاطب از ابتدا برنامه را تماشا کند حتما همراه می‌شود. فرم جدید برنامه نیز چالشی دارد که تا در ذهن مخاطب جا باز کند زمان‌بر است. در بین نظرات حتما نقدهایی بوده و هست. 

این کارگردان و تهیه‌کننده در پایان می‌گوید: در یکی از قسمت‌ها و آیتم‌های مهم برنامه، ما با انتخاب چند استان شاخص به آیین‌های مذهبی استان‌ها می‌پردازیم. قرار است این برنامه در ۲۶ قسمت از شنبه تا چهارشنبه پخش شود. سعی می‌کنیم در هر برنامه هم یک مهمان ویژه داشته باشیم.

رویکرد برنامه «زیست و زندگی» است
از خفاجی پرسیدیم با توجه به این‌که شبکه‌های مختلف هم ویژه برنامه‌های محرمی دارند، تفاوت و ویژگی برنامه چند روایت معتبر با سایر برنامه‌هایی از این دست چیست که او پاسخ داد: در این برنامه فقط درباره ماه محرم و امام حسین(ع) صحبت نمی‌کنیم و برنامه ما در کل «زیست و زندگی» است. به عنوان مثال از تعزیه‌خوان می‌پرسیم زندگی و زیستش چگونه است. پس فکر می‌کنم از این نظر برنامه‌ای متفاوت از برنامه‌هایی از این دست است. چون هدف نزدیک کردن آن قشر به جامعه است. حتی در برنامه مادران پرفرزند هم داریم؛ یعنی هم برنامه‌ای با موضوعات مذهبی و هم با موضوعات مفرح.