درمان سکسکه‌های بی‌وقفه

برای شکست دادن این صدای پیوسته باید ابتدا به درکی از چیستی سکسکه و چگونگی درمان این پدیده برسیم. در تعریفی سریع، سکسکه واکنشی است که در آن دیافراگم (عضله بزرگی که زیر قفسه سینه قرار دارد و با منقبض شدن فضایی را در حفره قفسه سینه آزاد می‌کند تا بتوانیم نفس بکشیم) دچار گرفتگی می‌شود. این واکنش غیرارادی و اغلب آزاردهنده محرک‌های زیادی دارد، اما در بیشتر افراد، پس از مدت کوتاهی از بین می‌رود. برای برخی افراد، سکسکه برای مدت طولانی (گاهی حتی تا ۶۸سال) می‌تواند نشانه‌ای از نوعی بیماری زمینه‌ای باشد. دلایل به وجود آمدن سکسکه آن‌قدر متنوع است که برای ریشه‌یابی این پدیده پیچیده نیاز به بررسی متخصص برای تشخیص آن وجود دارد.

چگونه سکسکه را متوقف کنیم؟

برخی درمان‌های توصیه‌محور مانند حبس کردن نفس (برای مدت کوتاه)، نفس کشیدن در کیسه یا خم‌شدن و نوشیدن از کناره‌های دور فنجان، همگی رویکرد مشترکی دارند که بر دیافراگم تأثیر می‌گذارند. گرچه مقاله‌ای در سال ۱۳۹۲/۲۰۱۳ به‌درستی به این نتیجه رسید که بدون کارآزمایی‌های تصادفی کنترل‌شده با دارونما نمی‌توان کارکرد چنین درمان‌هایی را تأیید یا رد کرد، شاید دلیل گسترش این روش‌ها به این واقعیت مرتبط باشد که کشش عضله می‌تواند از اسپاسم آن جلوگیری کند.

توصیه‌های رسمی در مورد چگونگی توقف سکسکه

خدمات ملی سلامت انگلستان فهرست گسترده‌ای از باید‌ها و نباید‌ها در مورد نحوه درمان سکسکه ارائه کرده است. این توصیه‌ها شامل همان نفس کشیدن در پاکت کاغذی، همچنین نگهداشتن نفس برای مدتی کوتاه و پیشنهاد‌های دیگری مانند موارد زیر است:

***زانو‌ها را به سمت قفسه سینه بکشید و به جلو خم شوید.
***آب یخ بنوشید (تغییرات دما می‌تواند هم باعث سکسکه شود، هم آن را متوقف کند).
***طعم تیزی مانند لیمو یا سرکه را بچشید.
توصیه بهداشتی دانشکده پزشکی هاروارد روش تنفس را یک قدم جلوتر می‌برد و آن را به فرآیندی سه مرحله‌ای تبدیل می‌کند که برای اولین‌بار در نشریه پزشکی اورژانس (Jounal of Emergency Medicine) منتشر شد و شامل موارد زیر است:

***یک نفس عمیق بکشید و آن را به مدت ۱۰ ثانیه نگه‌دارید.
***بدون بازدم، کمی هوای بیشتری وارد کنید.
***مرحله ۲ را تکرار کنید و نفس خود را بیرون دهید.
تصور می‌شود که این روش هم با اثر بر گرفتگی دیافراگم و هم افزایش مختصر سطح دی‌اکسیدکربن در بدن، سکسکه را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

با وجود فهرست غنی و متنوعی از درمان‌های سکسکه که البته بسیاری از آن‌ها نیاز به بررسی‌های علمی دقیق‌تر برای صحت‌سنجی دارند، به نظر می‌رسد که پیشگیری بهتر از درمان است. به این ترتیب، آشنایی با محرک‌ها ممکن است برای آینده‌ای بدون سکسکه به شما کمک کند. البته خبر بد این است که به همان اندازه که «درمان‌های» عجیب و غریب برای سکسکه وجود دارد، محرک‌های متنوع و زیادی هم می‌توانند عامل به وجود آمدنش باشند. از تند یا زیاد غذا خوردن، نوشیدن نوشیدنی‌های گازدار یا سرد، حتی فقط دوش گرفتن یا تجربه یک شوک، غافلگیری یا موقعیت استرس‌زا می‌تواند باعث حمله شود. سکسکه‌هایی که متوقف نمی‌شود ممکن است خوش‌خیم باشد، اما مطالعات موردی نشان داده است که می‌تواند با عفونت، آسیب اندام یا بیماری و همچنین برخی تومور‌ها و سرطان‌های خوش‌خیم مرتبط باشد. بنابراین، اگر دچار سکسکه‌های طولانی می‌شوید که بیش از ۴۸ ساعت طول می‌کشد، بهتر است با پزشک مشورت کنید.

علت سکسکه در نوزادان چیست؟

سکسکه در بزرگسالان هیچ مزیتی ندارد و در مواردی که طولانی می‌شود حتی مشکل تلقی می‌شود. اما سکسکه در نوزادان نه تنها یک عامل منفی و مضر نیست بلکه عاملی در رشد بهتر کودک و تنظیم تنفس‌است. در هنگام سکسکه بالا رفتن حجم ناگهانی هوا در ریه نوزاد موجب هماهنگی عملکرد مغز می‌شود. به عبارت دیگر سکسکه موج بزرگی از پیام‌های مغزی را ایجاد می‌کند که به نوزاد در کنترل عضلات تنفسی کمک می‌کند و موجب توانایی در تنظیم تنفس می‌شود. در نوزادان هم مانند بزرگسالان در مواردی که به مدت چند روز یا یک ماه سکسکه طولانی شود، حتما باید از پزشک اطفال کمک خواست، زیرا ممکن است کودک دچار رفلاکس معده و مری شده باشد.

روزنامه جام جم