زیست‌ بوم نوآوری زیر یک سقف

امسال برای دومین سال متوالی این رویداد از بیستم تا بیست‌وسوم اردیبهشت ۱۴۰۱ در فضای باز زادگاه اصلی‌اش یعنی پارک فناوری پردیس برگزار شد. یازدهمین دوره اینوتکس پس از روزهای سخت همه‌گیری کووید ــ ۱۹ با رونق دوباره‌ای روبه‌رو شد؛ حضور فعال بیش از ۴۰۰ شرکت دانش‌بنیان و استارت‌آپ، بیش از ۸۰هزار بازدیدکننده در طول روزهای برگزاری اینوتکس ۲۰۲۲ و حتی حضور پررنگ‌تر مدیران و مقامات رسمی نیز در این نمایشگاه می‌تواند نویدبخش توجه متمرکزتر کشور به زیست‌بوم فناوری و نوآوری در سال «تولید، دانش‌بنیان، اشتغال‌آفرین» و توسعه بهتر این زیست‌بوم در آغاز قرن جدید باشد.

نمایشگاه اینوتکس ۲۰۲۲ در فضای باز پارک فناوری پردیس با استقرار چادرهایی برای قرارگیری غرفه‌ها و محل برگزاری رویدادهای جانبی نمایشگاه برپا شد. فضایی چندبخشی که تا حدی براساس ماهیت غرفه‌ها از یکدیگر تفکیک شده بودند اما همچنان به نظر می‌رسید موضوع‌بندی دقیقی بر اساس حوزه فعالیت شرکت‌کننده‌ها در چینش غرفه‌ها در نظر گرفته نشده است. جدا از این موضوع، فضای جذاب و پرجنب‌وجوش نمایشگاه، تعاملات گسترده غرفه‌داران با بازدیدکنندگان که از طیف‌های مختلف سنی از دانش‌آموزان گرفته تا مقامات رسمی کشور و هیات‌های تجاری و فناوران از هفت کشور جهان در بین‌شان دیده می‌شد، حس خوبی از روند برگزاری اینوتکس منتقل می‌کرد.

همانند دوره‌های پیشین، نمایشگاه در کنار بخش اصلی یعنی غرفه‌های شرکت‌ها و استارت‌آپ‌های حوزه‌های مختلف فناوری و نوآوری، میزبان رویدادهای مختلفی ازجمله اینوتکس پیچ، سخنرانی‌های استیج اینوتکس، ایستگاه آینده با هدف آینده‌نگری در توسعه زیست‌بوم نوآوری و فناوری، کافه سرمایه، پاویون مشاوره اینوتکس برای راه‌اندازی کسب‌وکار، ارائه نیازهای فناورانه (ریورس پیچ)، بخش‌های رقابتی استارکاپ و اینوتکسیکاپ و رویداد علمی کنز نیز همراه بود.

رشد ۵۰درصدی شرکت‌کنندگان

دبیر برگزاری نمایشگاه درخصوص تفاوت‌های یازدهمین دوره با دوره‌های پیشین به جام‌جم می‌گوید: «نمایشگاه اینوتکس در طول این ۱۱ دوره سه نسل تحول را پشت‌سر گذاشته است. در نسل اول صرفا شرکت‌های خارجی شرکت‌کننده نمایشگاه بودند و هدف فقط انتقال فناوری به داخل بود. در نسل دوم هدف تبادل فناوری بود که هم شرکت‌های داخلی و هم خارجی در نمایشگاه شرکت می‌کردند تا زمینه تعاملات بیشتر فراهم شود. از سال ۹۷ اینوتکس همراه با جریان جهانی توسعه فناوری و نوآوری به این سمت رفت که تمام بازیگرهای کلیدی زیست‌بوم نوآوری و فناوری را دور هم گرد آورد.»

سجاد عباسی‌ فشمی تصریح می‌کند: «به دنبال همه‌گیری کووید ــ ۱۹ در کشور و برگزاری اینوتکس۲۰۲۰ به‌صورت مجازی در پلتفرم اختصاصی نمایشگاه، قابلیت برگزاری مجازی نمایشگاه به‌عنوان بخش ثابت اینوتکس در دوره‌های بعدی تثبیت شد. در نتیجه امسال نیز علاوه‌بر برگزاری نمایشگاه در فضای روباز و به‌صورت حضوری، تمامی بخش‌ها و غرفه‌ها از طریق اپلیکیشن نمایشگاه نیز در دسترس علاقه‌مندان بود. از سوی دیگر نسبت به سال گذشته شاهد رشد ۵۰درصدی در تعداد شرکت‌کنندگان بودیم و به نظر می‌رسد نمایشگاه امسال بستر مناسبی را برای اتفاقات خوب در این حوزه فراهم کرده است.»

اهمیت قانون‌گذاری رمزارزها

ورود به دنیای کمتر شناخته‌شده رمزارزها و سرمایه‌گذاری در حوزه ارزهای دیجیتال برای همه ما با نگرانی‌هایی همراه است. در این راستا یکی از مجموعه‌ها با هدف مشاوره مدیریت سرمایه در بازار ارزهای دیجیتال از دو سال پیش فعالیت خود را آغاز کرده است و از آنجا که خدمات خود را برمبنای هوش مصنوعی به کاربرانش ارائه می‌دهد، موفق به اخذ گواهی دانش‌بنیان نیز شده است.

بنیانگذار این مجموعه دانش‌بنیان در خصوص فعالیت‌های شرکت به جام‌جم می‌گوید: «ما علاوه‌بر ارائه خدمات مشاوره سرمایه‌گذاری به شرکت‌های بزرگ و سرمایه‌های کلان، موفق به طراحی بات هوشمندی به نام کریپتوبات در زمینه ارائه تحلیل و خدمات مشاوره به سرمایه‌گذاران خرد برای انجام معاملات هوشمندانه‌تر شده‌ایم.»

ساسان سیفی در خصوص مشکلات فعالیت در زمینه‌ رمزارزها در کشور تصریح می‌کند: «درحال‌حاضر تنها مجوز رسمی فعالیت در این زمینه مجوز استخراج رمزارز است که ما آن را دریافت کرده‌ایم اما نیاز است که مجوزهای تخصصی‌تری نیز برای سایر فعالیت‌ها در زمینه رمزارزها مشابه بازار بورس منتشر شود. هرچند از آنجا که مبنای اصلی رمزارزها ساختار امنی دارد، می‌تواند مجوزهای ساده‌تری برای آن در نظر گرفته شود.» به گفته این فعال حوزه رمزارز، زمانی که فعالیت‌ها رسمی‌تر و شفاف دنبال شود، حضور سرمایه‌گذاران و مردم در آن پررنگ‌تر خواهد شد.

سیفی که سال پیش نیز در نمایشگاه اینوتکس شرکت کرده بود، معتقد است نمایشگاه امسال با رونق بیشتری از حیث تعداد شرکت‌کنندگان و بازدیدکنندگان همراه بوده که تعاملات خوبی را برای مجموعه‌اش نیز به همراه داشته است. او می‌افزاید: «همین موضوع زمینه تعاملات و شبکه‌سازی بهتری را میان شرکت‌کنندگان نسبت به سال گذشته فراهم کرده بود. از سوی دیگر امسال شاهد حضور پررنگ‌تر شرکت‌های حوزه رمزارزها بودیم که این خود نشانه‌ای برای امید به رفع چالش‌های تنظیم مقررات در این خصوص است.»

رونمایی از چاپگر سه‌بعدی صنعتی

شرکت دانش‌بنیانی که در ابتدا از سال ۹۰ با ساخت چاپگرهای پیشرفته اس‌ال‌اس وارد دنیای چاپ سه‌بعدی شده بود، با توجه به این‌که هزینه تمام‌شده این چاپگرها بیش از هزینه قابل‌قبول برای بازار صنعتی کشور بود، تمرکز خود را به بحث ارائه خدمات چاپ سه‌بعدی با محصولات تولیدی‌شان معطوف کرد. پس از حدود یک دهه تجربه در زمینه شناخت نیاز بازار، این‌بار محصول جدیدی را تولید کرده است که نه‌فقط در تولید نمونه‌های اولیه محصولات بلکه برای تولید قطعات مصرفی مورد نیاز صنعت نیز کارایی خواهد داشت.

این محصول که در دومین روز نمایشگاه رونمایی شد به دو چالش مهم توسعه چاپگرهای سه‌بعدی در صنعت کشور یعنی قیمت بالای تولید قطعات با چاپ سه‌بعدی و کیفیت لازم محصولات برای استفاده در صنعت پاسخ داده است.

مدیرعامل این شرکت در پاسخ به پرسش جام‌جم در خصوص ابعاد قطعات تولیدی این چاپگر و کاربری قطعات تولیدی آن تصریح می‌کند: «این چاپگر محفظه‌‌گرم، دارای میزکار نسبتا بزرگی است که قابلیت ساخت قطعات یکپارچه در ابعاد مکعبی با اضلاع ۳۵سانتی‌متر را داراست و امکان تولید قطعات بزرگ‌تر به‌صورت چندپارچه را نیز دارد. کاربری قطعات تولیدی در حوزه‌های مختلف صنعتی ازجمله خودروسازی، حمل‌ونقل ریلی، تجهیزات پزشکی، الکترونیک و مخابرات خواهد بود.»

قرارداد فروش یک نسخه از این محصول طی مراسم رونمایی به آزمایشگاه ساخت افزودنی دانشگاه شریف انجام شد و فروش سه نسخه دیگر آن نیز در مراحل پایانی قرار دارد. به گفته مدیرعامل این مجموعه دانش‌بنیان، هدف‌گذاری نهایی تولید این محصول ورود به بازارهای بین‌المللی است.

پاسخ به چالش مشکلات تنفسی حین خواب

استفاده از ونتیلاتورها و سیستم‌های حمایت تنفسی در منزل یکی از دغدغه‌های اصلی بسیاری از بیمارانی است که به مشکلات تنفسی حین خواب یا مشکلات تنفسی مزمن دچار هستند. پیشتر این دستگاه‌ها فقط با واردات نمونه‌های خارجی تأمین می‌شد که در کنار هزینه بالا، با چالش‌هایی برای خدمات پس از فروش نیز همراه بود. در همین راستا یکی از شرکت‌های فناور مستقر در پارک فناوری پردیس، موفق به تولید دو مدل دستگاه ونتیلاتور غیرتهاجمی خانگی شده‌ است. رئیس هیات‌مدیره این شرکت فناور در خصوص کارایی این محصولات به جام‌جم می‌گوید: «این محصولات برای بیماران اختلال تنفسی حین خواب و برخی دیگر از بیماری‌های تنفسی با تجویز پزشک برای مصرف خانگی استفاده می‌شود.»

وی درخصوص مزیت‌های مهم این دستگاه‌ها توضیح می‌دهد: «ما در طراحی محصول بومی خود با توجه به کاربرد خانگی آن، تلاش کردیم تا میزان پیچیدگی‌های آن را نسبت به نمونه‌های بیمارستانی تا حد زیادی کاهش دهیم. زبان دستگاه نیز فارسی طراحی شده تا افراد به‌راحتی بتوانند آن را تنظیم و استفاده کنند.»

به گفته این فناور، محصولات تولیدشده در این مجموعه قیمت پایین‌تری نسبت به نمونه‌های خارجی داشته و در مواردی تا ۶۰درصد کمتر از مشابه خارجی است که امکان تأمین آن را با توجه به کیفیت قابل‌رقابت این محصول با مشابه‌های خارجی برای بیماران مقدور می‌کند.

او درخصوص تجربه حضور در اینوتکس می‌افزاید: «در سال‌های پیش این تصور برایمان وجود داشت که به دلیل بازار تخصصی محصولات‌مان حضور در نمایشگاهی که حوزه‌های فناوری را شامل می‌شود، با بازخورد زیادی همراه نخواهد بود اما واقعیت این است که نمایشگاه خیلی خوب برگزار شد، رونق خوبی داشت و خیلی جالب بود که حتی بازدیدکننده تخصصی نیز داشتیم. در بستر نمایشگاه زمینه تعاملاتی برای همکاری‌های آتی نیز شکل گرفت. حتی مخاطبانی با مشاهده گزارش نمایشگاه در تلویزیون برای بررسی کارایی دستگاه و جایگزینی آن با نمونه خارجی که استفاده می‌کنند به نمایشگاه آمدند که خیلی برایمان جالب بود.»

​​​​​​​درمان تنبلی چشم با چاشنی واقعیت مجازی

یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در حوزه واقعیت مجازی، با اعمال الگوریتم‌های خاص درمانی مبتنی بر هوش مصنوعی در محیط واقعیت مجازی، در تلاش است به درمان برخی بیماری‌ها که روند درمانی دشواری دارند مانند تنبلی چشم، اختلال اوتیسم و بیماری‌های جسمی ــ حرکتی کمک کند. اولین محصول این مجموعه برای درمان اختلال تنبلی چشم روانه بازار شده است.

آریان سلطانی، مدیر توسعه کسب‌وکار این مجموعه دانش‌بنیان درخصوص کارایی این محصول به جام‌جم می‌گوید: «ما تلاش کرده‌ایم با توسعه بازی‌های انحصاری جذاب برای کودکان، انیمیشن‌های متنوع و با استفاده از بازی‌درمانی، سرعت روند درمان را چهاربرابر افزایش دهیم. برای ارزیابی کارایی این محصول، کارآزمایی بالینی به مدت ۹ماه در کلینیک‌های تخصصی چشم دنبال شد. پس از آن موفق به اخذ مجوز اداره کل تجهیزات پزشکی وزارت بهداشت، گواهی ثبت اختراع و گواهی دانش‌بنیان شده‌ایم.»

این محصول به شکل عینک واقعیت مجازی است که با قرارگیری گوشی هوشمند در مقابل آن امکان اجرای بازی‌ها و انیمیشن‌های مختلف فراهم می‌شود و از حدود پنج ماه پیش وارد بازار شده است. سلطانی درخصوص چگونگی استفاده از این روش درمانی نوین می‌گوید: «ما با برخی از کلینیک‌های بینایی‌سنجی و چشم‌پزشکان همکاری داریم. علاوه‌براین خود مجموعه در پارک علم‌وفناوری دانشگاه تهران مستقر و متقاضیان می‌توانند مراجعه حضوری داشته باشند.»

عسل اخویان طهرانی - گروه دانش روزنامه جام جم