تازه‌ های فناوری

پروتز بیونیک چشم در مسیر کارآزمایی بالینی

امید جدیدی برای افراد مبتلا به برخی انواع نابینایی در راه است. نوعی دستگاه آزمایشی بازگرداننده بینایی پس از گذراندن مراحل کارآزمایی حیوانی در محیط آزمایشگاه به نظر می‌رسد که می‌تواند بدون خطر به‌عنوان پروتز یا عضو مصنوعی در بدن کاشت شود.

کد خبر: ۱۳۵۱۴۶۶

با این حال، این چشم مصنوعی جدید هنوز باید روی انسان آزمایش شود و احتمالا شکل نسبتا ابتدایی دید را ارائه خواهد داد.

این پروتز که با نام چشم بیونیک Phoenix99 شناخته می‌شود، در حال حاضر توسط دانشمندان دانشگاه سیدنی استرالیا و دانشگاه نیو ساوت ولز در حال توسعه است.

فونیکس99 برای آن دسته از بیماران طراحی شده‌است که دچار نابینایی فرسایشی مانند ورم رنگیزه‌ای شبکیه (رتینیت پیگمانتوزا) شده‌اند، در این نوع نابینایی شبکیه دچار آسیب می‌شود اما عصب بینایی بدون آسیب باقی می‌ماند.

این سیستم دارای یک دوربین فیلمبرداری کوچک است که روی یک عینک نصب شده‌است که صحنه را در مقابل کاربر تصویر می‌کند. خروجی این دوربین به یک سیگنال بی‌سیم تبدیل می‌شود که از دوربین به یک ماژول ارتباطی کاشته شده در زیر پوست پشت گوش بیمار ارسال می‌شود.

این ماژول سیگنال ویدئویی را به شکل الگوی پالس‌های الکتریکی سیستم عصبی شبیه‌سازی می‌کند و این پالس الکتریکی را به ماژول تحریکی که روی شبکیه چشم (چشم‌ها) آسیب‌دیده کاشته می‌شود، ارسال می‌کند.

این دستگاه می‌تواند نورون‌های گیرنده نوری ناکارآمد شبکیه را دور بزند، نورون‌هایی که توانایی خود را در واکنش به نور متمرکز بر روی شبکیه از دست داده‌اند.

در عوض، ایمپلنت مستقیما سلول‌های گانگلیونی زیرین شبکیه (که کارایی خود را از دست نداده‌اند) را تحریک می‌کند که مسؤول جمع‌آوری داده از دیگر سلول‌های شبکیه و انتقال آن در طول عصب بینایی به مغز هستند.

ساموئل اگنبرگر، مهندس زیست‌پزشکی دانشگاه سیدنی می‌گوید: «با توجه به کیفیت بینایی بازسازی‌شده، می‌دانیم دیدی که با این پروتز به‌دست می‌آید با آنچه که دید طبیعی می‌خوانیم بسیار متفاوت است. مفاهیم مشابهی از تحریک الکتریکی شبکیه چشم روی انسان‌ها در سراسر جهان آزمایش شده‌است و نتایج بسیار متغیر بوده اما سطح انتظارات از این شبیه‌سازی باید این باشد که پروتز اطلاعات ساده‌ای را در مورد محیط اطراف فرد مانند شناسایی موانع، با هدف کمک به مسیریابی، جهت‌یابی یا حتی خواندن حروف بزرگ، فراهم می‌کند.»

در مطالعه‌ای که اخیرا به مدت سه ماه انجام گرفت، مشخص شد تنظیمات فونیکس 99 در بدن گوسفندانی که این پروتز در آنها کاشته شده، به‌خوبی تحمل می‌شود.

هیچ واکنشی در بافت اطراف اجزای پروتز وجود نداشت و دانشمندان را به این باور رساند که این سیستم می‌تواند به‌طور ایمن برای چند سال در جای خود باقی بماند. این تیم تحقیقاتی اکنون در حال درخواست مجوز برای انجام کارآزمایی بالینی روی انسان‌هاست.

اگنبرگر می‌گوید: «ما امیدواریم که از طریق این فناوری، افرادی که با از دست دادن شدید بینایی ناشی از اختلالات دژنراتیو شبکیه زندگی می‌کنند، بتوانند حس بینایی مفیدی را به دست آورند.»

مقاله‌ای در مورد مطالعه این پروتز در مدل حیوانی گوسفند به‌تازگی در نشریه بایومتریال منتشر شده‌است.