دلتا آخرین «سوپرکرونا» است؟

به گزارش جام جم آنلاین به نقل از گاردین،  هر هفته، گروهی از اپیدمیولوژیست ها از سراسر جهان در رابطه با کرونا و جهش هایش جلسه ای آنلاین برگزار می کنند.

ویلیام هاناژ، اپیدمیولوژیست در دانشکده بهداشت عمومی هاروارد تی چان آمریکا می گوید: «این شبیه گزارش آب و هوا است. قبلاً اینطور بود، ما کمی گاما داریم، آلفا داریم که به اینجا می‌آید. اما اکنون فقط دلتا است.»

از زمانی که دلتا برای اولین بار در هند در دسامبر 2020 شناسایی شد تا امروز که بیش از یک سال از آن زمان می گذرد این ویروس تبدیل به نوع غالب درجهان شده است. . بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی، 99.5 درصد از تمام توالی های ژنومی گزارش شده به پایگاه های داده عمومی اکنون از نوع دلتا هستند.

بعد از دلتا گونه های جهش یافته دیگری نیز در سراسر جهان بروز کردند اما هیچکدام به پای دلتا نرسیدند. هر یک از این ویروس ها ابتدا نگرانی دانشمندان را برانگیختند اما مدتی بعد مشخص شد چیزی نیستند جز جهشی ناچیز که جای نگرانی ندارد. برخی از این ویروس ها به دلیل شباهت ساختاری زیاد به دلتا، به نام دلتاپلاس هم شناخته شدند.

هاناژ می‌گوید: «دلتا پلاس‌های زیادی وجود دارد. من اخیراً یک مصاحبه رادیویی انجام دادم که در آن گفتم دلتا پلاس کدی برای هر چیزی است که مردم در حال حاضر به آن علاقه دارند. هر یک از انواع دلتا به طور غول آسا قابل انتقال نیست.»

اما دلیل اینکه هاناژ و همکارانش همچنان هر هفته پایگاه‌های اطلاعاتی مربوط به کرونا را جستجو می‌کنند، پیش‌بینی اتفاقات بعدی است. آیا دلتا واقعاً آخرین بازی ویروس کرونا به شمار می رود یا چیزی شوم تر در آینده در راه است؟ این سوالی است که هیچ کس کاملاً از پاسخ آن مطمئن نیست.

اما صحبت جدی تر درباره این است که بعد از دلتا دیگر جهش قابل توجهی رخ نخواهد داد و دلتا آخرین سوپرکرونای بشر خواهد بود. این ادعا درست است؟

کند و کندتر

یک احتمال این است که پس از جهش‌های چشمگیر اولیه کرونا در توالی ژنتیکی خود که منجر به تولید آلفا و سپس دلتا شد این ویروس اکنون به آرامی و پیوسته جهش می کند و دیگر به اندازه ای که دلتا خطرناک بود نمی شود. این محتمل ترین پیش بینی دانشمندان و محققان و البته ویروس شناسان است.  فرانسوا بالوکس، مدیر مؤسسه ژنتیک یو سی ال آمریکا می‌گوید: «پیش‌بینی می‌کنم که نوع تکاملی که خواهیم دید، بیشتر همان چیزی است که ما آن را رانش آنتی ژنی می‌نامیم، جایی که ویروس به تدریج برای فرار از سیستم ایمنی تکامل می‌یابد. برای آنفولانزا و سایر کروناویروس‌ها که به خوبی آنها را می شناسیم حدود 10 سال طول می‌کشد ویروس تغییرات کافی را جمع کند تا توسط آنتی‌بادی‌ها در خون شناسایی نشود.»

به هر حال ظهور ناگهانی یک سویه جدید با قابلیت انتقال و یا ویژگی سیستم ایمنی گریزی بسیار محتمل است.

در واقع این موضوع که بعد از دلتا دیگر سوپرکرونایی به وجود نمی آید به این معنا نیست که تمامی کروناهای جهش یافته بعد از دلتا ضعیف هستند. ممکن است میان آنها سویه هایی خطرناک اما ضعیف تر از دلتا هم به وجود بیایند.

راوی گوپتا، استاد میکروبیولوژی بالینی در دانشگاه کمبریج، از این سویه‌ها به عنوان «انواع فوق‌العاده» یاد می‌کند و می‌گوید که ۸۰ درصد مطمئن است که نوع دیگری پدیدار خواهد شد. اما سوال این است که چه زمانی. و این سوال فعلا قابل جواب دادن نیست.

ساخت قرص های خطرناک!

گیدئون شرایبر، استاد علوم زیست مولکولی نیز می‌گوید: «در حالی که انواع ویروس های جهش یافته اخیر مربوط به دلتا هستند به این نتیجه می رسیم که این ویروس پتانسیل زیادی برای تکامل در آینده دارد. جهش‌های پیچیده‌تر می‌توانند با جهش‌های همزمان در بیش از یک موقعیت تکامل پیدا کنند که ممکن است مشکل‌سازتر باشد.»

در هفته‌های اخیر نگرانی‌هایی مطرح شده است که استفاده از قرص‌های ضد ویروسی جدید، به‌ویژه مولنوپیراویر مرک، می‌تواند با تشویق فعال کردن ویروس کرونا به تکامل در این امر نقش داشته باشد. مولنوپیراویر با تداخل در توانایی ویروس برای تکثیر عمل می کند و ژنوم آن را با جهش پر می کند تا زمانی که دیگر نتواند تولید مثل کند. برخی از ویروس شناسان استدلال کرده اند که اگر هر یک از این جهش یافته های ویروسی زنده بماند و به دیگران سرایت کند از نظر تئوری می تواند باعث ظهور انواع جدید شود.

واکسن کافی نیست

اینطور که به نظر می رسد بعد از دلتا دیگر جهش یافته خطرناک دیگری ظهور نخواهد کرد. اما با این حال اپیدمیولوژیست ها همچنین معتقدند که تکیه بر واکسن ها برای مقابله با کرونا به تنهایی کافی نیست. گوپتا می‌گوید که حتی زمانی که تلاش می‌کنیم راهی برای زندگی با کووید-19 در جهان پیدا کنیم، همچنان باید محدودیت‌هایی داشته باشیم.

ویروس به تکامل خود ادامه می دهد و انسان باید یاد بگیرد با آن زندگی کند. البته فعلا بر طبق گفته دانشمندان می تواند تا حدودی هم امیدوار به این باشد که بعد از دلتا دیگر سوپرکرونایی پدیدار نشود.

مترجم: هیلدا حسینی خواه