روزهای خوش واکسیناسیون

تمام پروسه پذیرش، تزریق واکسن و زمان معاینه پس از تزریق واکسن تنها 15‌دقیقه زمان می‏برد. درست شبیه فیلم‌های تبلیغاتی که برای چنین مراکزی ساخته می‌شوند‌.

اگر تا دو هفته پیش، مراجعان در صف‏ های شلوغ می‏ ایستادند و مدت‏ها برای واکسینه شدن زمان می‏ گذاشتند امروز در کمتر از یک‌ربع واکسینه می‎شوند.

خلوتی مراکز واکسیناسیون می‏ تواند عجیب باشد به‌خصوص با توجه به این‌که مراکز بدون محدودیت سنی، مجاز به تزریق واکسن هستند؛ با این حال اما مراکز واکسیناسیون مانند گذشته شلوغ نیست‌. پرسنل مراکز واکسیناسیون از افزایش این مراکز ، دریافت دست‌کم یک دوز واکسن از سوی شهروندان و نیز ترس از واکسینه شدن، به عنوان برخی دلایل خلوت شدن مراکز تزریق واکسن نام می‌برند‌.

روز گذشته وزیر بهداشت و درمان نیز گفت که در هفته گذشته هشت میلیون و ۲۰۰ هزار دوز واکسن در کشور تزریق شده‌است.

او ابراز امیدواری کرد تا دو هفته دیگر پوشش واکسیناسیون به 70‌درصد برسد. براساس اطلاعات وزارت بهداشت تا دیروز بیش از 52 میلیون نفر در کشور دست‌کم‌ یک دوز واکسن را دریافت کرده‌اند.

از دوشنبه گذشته تا دیروز نیز‌‌ حدود780 هزار دوز واکسن در کشور تزریق شده‌است، این درحالی است که رکورد تزریق واکسن در کشورمان که بیست و یکم شهریور ثبت شد حدود یک میلیون و 600 هزار‌ دوز در روز بود به همین علت برخی پیش‌بینی می‌کردند با افزایش واردات واکسن این رکورد شکسته شود.

تزریق 900 دوز واکسن در روز

خیابان منتهی به سوله مدیریت بحران در خیابان ریاحی نزدیک به شهرک اکباتان، خلوت است. اگر در روزهای قبل هر دو طرف این خیابان باریک خودرو توقف می‌کرد این روزها خودروهای انگشت‌شماری اینجا دیده می‌شوند.

به همین دلیل می‌توان به‌راحتی از دو طرف خیابان تردد کرد و محوطه سوله هم خلوت است. جز سه خانم و آقا که روی صندلی نشسته‌اند، شخص دیگری دیده نمی‌شود.

صفی وجود ندارد و حتی مامور ورودی که در روزهای قبل مراجعان را راهنمایی می‌کرد هم نیست. درون سوله هم خلوت است.

صندلی‌ها خالی هستند و‌ صفی وجود ندارد. مراجعان از در وارد می‌شوند و یکراست می‌روند سراغ میزهای پذیرش، در کمتر از یک دقیقه مشخصات‌شان وارد می‌شود و بعد به اتاقک واکسیناسیون می‌روند و چند ثانیه بعد در حالی که پنبه الکلی را روی بازو نگه داشته‌اند بر‌می‌گردند. خانمی که واکسن تزریق می‏کند، توضیح می‏دهد یک هفته‏ای می‏شود که سوله بزرگ هزار متری خلوت شده‌است.

او می‎گوید: «این روزها بیشتر به افرادی که در دهه 80 به دنیا آمده‌اند، واکسن تزریق می‏کنیم.» این خانم پرستار، دلیل کاهش مراجعه به مراکز واکسیناسیون را افزایش این مراکز می‏داند. او ادامه می‏دهد که این روزها، تنها به 800 تا 900 نفر واکسن تزریق می‏کنند.

برای پزشک مقیم سوله خیابان ریاحی هم، این روزها با کمترین مراجعه‎کننده می‎گذرد. او می‎گوید که تقریبا در همه ساعات روز از ساعت 8 تا ساعت 21، مرکز خلوت و کم تردد است. به نظر مدیر این مرکز، خلوت شدن مراکز واکسیناسیون طبیعی است. او توضیح می‏دهد که تنها در پایتخت حدود 61‌درصد شهروندان واکسینه شده‌اند و همین آمار به کاهش مراجعه به مراکز کمک کرده‌ است.

هراس از جمعیت

بین موهای مشکی زن پر از تارهای سفیدرنگ است. ایستاده‌است دم در ورودی سوله و کنجکاو، نگاه می‏کند به درون سوله. با دقت همه جا را می‏بیند و ارزیابی می‏کند. 64 سال دارد. خلوتی درون سوله واکسیناسیون را که می‏بیند، چشمانش از پشت عینک برق می‏زند.

می‏گوید که تا به حال واکسن تزریق نکرده‌است، نه این که نخواهد، نتوانسته، دلیلش هم واضح است. او از شلوغی بیزار است و حالا که مراکز خلوت شده، تصمیم به تزریق گرفته‌است. هر شخصی که از کنارش عبور می‏کند، دست و پایش را جمع می‏ کند. می‎گوید که از جمعیت هراس دارد.

این بانوی میانسال توضیح می‏دهد: «اگر کارت ملی‌ام همراهم بود، حتما واکسن تزریق می‌کردم.» او می‌گوید می‎خواهد به خانه برود و کارت ملی‎اش را بیاورد. چند بار سر تکان می‏دهد و دوباره نگاه می‏کند به درون سوله و راه می‏افتد به طرف خانه.

زن میانسال تنها شخصی نیست که از جمعیت می‌ترسد. دختر جوانی از ترس مادرش می‌گوید: «به‌دلیل هراس از جمعیت و با این‌که مادرم حدود 70 ساله است اما تا به حال به مراکز واکسیناسیون مراجعه نکرده‌است.» دختر جوان که امروز به مرکز مراجعه‌کرده تا شرایط اینجا را ببیند، می‌گوید: «حالا زمان مراجعه و تزریق واکسن است. باید او را برای تزریق بیاورم.» این را می‌گوید و به طرف خودرو‌یش می‌رود؛ قدم‌هایش تند و مصمم است.

مرکزی که خلوت شده‌ است

تا هفته پیش هر روز 1200نفر نوبت‌دهی داشتند و حتی دقیقه‌ای برای استراحت زمان نداشتند؛ حالا اما سرشان خلوت‌شده و فقط 200نفر در روز به مرکز آ‌نها در درمانگاه قوامین محله تهرانسر مراجعه می‌کنند. این را دختر جوانی می‌گوید که درون اتاق تزریق واکسن نشسته‌ است.

او می‌گوید که هر روز خسته به خانه برمی‌گشته، حالا اما چای می‌خورد و منتظر است تا شخصی برای تزریق مراجعه کند.

او دلیل خلوتی این روزها را این‌طور بیان می‌کند: «آمار واکسیناسیون بالاست و بسیاری از افراد، حداقل یک دوز واکسن تزریق کرده‌اند.» این دختر جوان می‌گوید که این روزها کمتر سالمندی برای تزریق واکسن به او و دیگر همکارانش مراجعه می‌کند و بیشتر دختران و پسران جوان برای تزریق مراجعه می‌کنند.

چند دقیقه‌ای منتظر می‌مانیم تا شاید فردی برای تزریق مراجعه کند. بعد از 20دقیقه، دو پسر نوجوان وارد مرکز می‌شوند، از کنار نیمکت‌های خالی عبور کرده به پذیرش مراجعه و چند دقیقه بعد واکسن تزریق می‌کنند. یکی از پسرهای نوجوان می‌گوید که متولد ‌83 است. دوست او هم متولد 84 است. آنها می‌گویند: «از پا قدم ما این مراکز خلوت شده‌است.» هر دو می‌خندند و سرخوشانه از مرکز خارج می‌شوند.

شب‌ های شلوغ، روزهای خلوت

جای پارک به‌راحتی در کنارگذر اتوبان کردستان وجود دارد؛ جایی درست روبه‌روی مرکز واکسیناسیون شبانه‌روزی کردستان. برخلاف روزهای گذشته صفی دیده نمی‌شود. درون مرکز هم خلوت است. شش‌ردیف صندلی چیده‌شده و شش میز واکسیناسیون هم وجود دارد. با این حال فقط سه میز مشغول پذیرش مراجعه کنندگان هستند.

10صندلی‌ پذیرش شماره 2 پر است؛ جایی که واکسن برکت در آن تزریق می‌شود. بقیه میزهای پذیرش اما خلوت است. یکی از کارکنان این مرکز می‌گوید یک هفته‌ای است که مرکز خلوت است. این اما به آن معنا نیست که تمام ساعات مرکز خلوت است. این کارمند جوان می‌گوید زمان تعویض شیفت، یعنی ساعت 6 تا 7عصر و یک بامداد سوله شلوغ است.

او دلیل این شلوغی را این‌طور توضیح می‌دهد: «این مرکز اولین مرکز شبانه‌روزی است و به همین دلیل بسیاری از افراد دوست دارند شب‌ مراجعه کنند به همین دلیل تعداد مراجعه‌کنندگان شب‌ها بیشتر است.»

دختر جوان مسؤول پذیرش نیز می‌گوید ظهرها مرکز خلوت است. او توضیح می‌دهد که حتی اگر مرکز هم شلوغ باشد، پروسه تزریق واکسن حدود 40دقیقه زمان می‌برد.

به گفته این دختر جوان، با وجود خلوتی مرکز اما هر روز حدود 29تا 30هزار دوز واکسن در این مرکز تزریق می‌شود. پسر جوانی که مسؤول تزریق واکسن است، یک جدول زمان‌بندی ویژه از تعداد مراجعین دارد و توضیح می‌دهد که ساعت8تا9صبح، زمان نسبتا شلوغ مرکز است. بعد اما از ساعت 9تا14 مرکز واکسیناسیون خلوت و کم‌تردد می‌شود.

او البته ادامه می‌دهد: «شلوغ می‌شود اما خبری از صف‌های طولانی گذشته نیست.» مرکز واکسیناسیون حالا خلوت‌تر هم شده و فقط دو میز پذیرش مشغول به کار هستند.

واکسن خاص

زن میانسال است، وارد مرکز نمی‌شود و از کارمندانی که مقابل در ورودی مرکز نشسته‌اند می‌پرسد: «اینجا چه واکسن‌هایی تزریق می‌شود؟» و زمانی که نام واکسن‌های برکت و سینوفارم را می‌شنود، سر تکان می‌دهد و از مراکزی می‌پرسد که واکسن آسترازنکا تزریق می‌کنند و می‌گوید که باید به کانادا سفر کند و این کشور هم فقط به افرادی اجازه ورود می‌دهد که واکسن آسترازنکا تزریق کرده‌باشند. او می‌گوید: «واکسن نمی‌زنم تا زمانی که واکسن آسترازنکا پیدا کنم.» کارمند مرکز راهنمایی‌اش می‌کند و آدرس مرکزی را که آسترازنکا تزریق می‌کند در اختیارش می‌گذارد.

مرد، سالمند است و حدود 20 دقیقه پیش واکسنش را تزریق کرده‌است. او چند دقیقه‌ای در مرکز مانده تا اگر بعد از تزریق مشکلی برایش پیش آمد به پزشک بگوید. مرد سالخورده می‌گوید: «امروز دوز‌دوم را تزریق کردم و در مقایسه با دوز اول، مدت زمان کمی منتظر ماندم.» او می‌گوید که برای تزریق دوز اول، دو ساعت در صف بوده و صبح زود ساعت 5 هم برای دریافت شماره مراجعه کرده‌است. بعد از تزریق دوز اول، هیچ پزشکی او را معاینه نکرد، حالا اما مدت زمان تزریق دوم 20دقیقه زمان برده‌است. او می‌گوید: «درستش هم همین است، این که مراکز خلوت باشد و در کمترین زمان واکسینه شویم.»

خطر پیک ششم نزدیک است

درست است که طبق آخرین آمار منتشر شده از طرف وزارت بهداشت و درمان، بیش از 52 میلیون شهروند ایرانی، حداقل یک دوز واکسن دریافت کرده‎اند، با این حال اما به نظر حمید سوری، رئیس کمیته کشوری اپیدمیولوژی کووید 19، این آمار مناسبی نیست.

او توضیح می‏دهد با وجود تزریق این تعداد واکسن در کشور، اما تنها 35 درصد بیش از 80 میلیون ایرانی در برابر ویروس کرونا واکسینه شده‌اند و این برای مبارزه با این ویروس که هر روز تغییر می‏کند، اندک و ناچیز است.

او توضیح می‏دهد حداقل 80 درصد جمعیت کشور باید در برابر ویروس واکسینه شوند تا بتوان از مدیریت ویروس کرونا سخن گفت.

سوری درباره دلایل خلوتی این روزهای مراکز واکسیناسیون ‌ عنوان می‏کند: «یکی از دلایل خلوتی این روزها، تعطیلات است. روزهای قبل و بعد از تعطیلات، مراجعه به مراکز واکسیناسیون کاهش پیدا می‎کند.»

ورود محموله ‏های مختلف دیگر واکسن به کشور، مانند واکسن‏ های جانسون اند جانسون و فایزر که در بسیاری از کشورهای جهان مورد تایید است، از دیگر دلایلی است که این استاد اپیدمیولوژی به آن اشاره می‏کند؛ به نظر او برخی شهروندان صبر کرده‏اند تا این واکسن‎ها به کشور وارد شود و بعد برای تزریق به مراکز واکسیناسیون مراجعه کنند تا بعد راحت‏تر بتوانند به کشورهای دیگر سفر کنند.

گزارش‌های منفی در شبکه‏های اجتماعی از دیگر دلایلی است که باعث شده بسیاری از افراد تمایلی به تزریق واکسن نداشته‌باشند. او می‎گوید در برخی شهرها، مانند شهرهایی که در مرزهای غربی کشور قرار دارند هم واکسیناسیون به کندی انجام می‏شود.

نبود دسترسی به مراکز واکسیناسیون در روستاهای دورافتاده و کمتر برخوردار هم دلیل دیگری است که به نظر سوری به کاهش تزریق این روزها منجر شده‌است.

رئیس کمیته کشوری اپیدمیولوژی کووید-19 ادامه می‌دهد: ‌برخی سالمندان و افراد دچار بیماری خاص تمایلی به تزریق واکسن ندارند و این مساله‌ای جدی است که برای رفع آن باید تلاش کرد.

او می‏گوید: «واکسیناسیون سرعت گرفته‌است و به صورت هفتگی هم محموله ‏های زیادی وارد کشور می‏شود با این حال آمار مرگ و میر و بستری ناشی از بیماری کرونا بالاست.»

سوری تاکید می‌کند وزارت بهداشت و درمان باید راهکارهایی جامع برای تشویق افراد آسیب‌پذیر به منظور تزریق واکسن به کار بگیرد؛ راهکارهایی از جمله شناسایی ‌ و ارائه خدمات مناسب به آنها.

این درحالی است که براساس گزارش وزارت بهداشت و درمان دیروز ۲۳۹بیمار مبتلا به کرونا جان خود را از دست دادند و ۱۱هزار و ۷۰۱ بیمار جدید مبتلا به کووید ۱۹ نیز در کشور شناسایی شدند.

مرگ و میر کرونا در موج پنجم که از ابتدای تیر ماه آغاز شد‌، روز سه‌شنبه دوم شهریور با ۷۰۹ مورد مرگ، رکورد مرگ و میر روزانه طی 20 ماه گذشته شکسته شد.

هر چند این روزها پیک پنجم کرونا روندی کاهشی دارد اما نباید فراموش کرد بی‌توجهی به واکسیناسیون و پروتکل‌های بهداشتی می‌تواند به شکل گرفتن موج ششم کرونا منجر شود.

لیلا شوقی - جامعه / روزنامه جام جم