مشکل دوز دوم، هفته آینده حل می‌شود

هر شماره كه خوانده می‎شود، خیلی زمان می‎برد تا پیرزن یا پیرمردی از بین جمعیت، خمیده، با عصا و لنگ‌لنگان، راه باز كند و بعد خسته و ناتوان وارد اتاق تزریق واكسن شود.

این، حال و روز این روزهای مراكز تزریق واكسن دوز دوم در كشور است. این روزها بعد از دو هفته بلاتكلیفی در نبود واكسن و توقف واكسیناسیون، با واردات واكسن به كشور، تولید واكسن اسپوتنیك در یكی از شركت‎های داروسازی داخلی و حتی صدور مجوز استفاده اضطراری واكسن كووایران بركت، واكسیناسیون همچنان كند و با صف‏ های طولانی در مراكز واكسیناسیون انجام می‏ شود.

بسیاری از سالمندانی كه این روزها باید دوز دوم واكسن خود را دریافت كنند، خسته از گرما، نگران از ازدحام و شلوغی و ابتلا به بیماری كرونا، در صف‎های طولانی‌ منتظر می‎مانند؛ بسیاری از آنها از 4 صبح به مراكز می‏روند تا نوبت دریافت كنند و برخی هم واكسن نزده، دست از پا درازتر به خانه برمی‌گردند.

هفته گذشته، بعد از ورود حدود دو میلیون دوز واكسن كرونا توسط جمعیت هلال‏ احمر، بارقه‎های امید برای سرعت بخشیدن به امر واكسیناسیون روشن شد.

در ادامه سخنگو و دبیركل جمعیت هلال‎احمر از مشكلاتی كه برای واردات واكسن با آن دست و پنجه نرم كرده‏اند می‏ گوید.

مدیركل دفتر بازرسی، ارزیابی عملكرد و پاسخگویی به شكایات وزارت بهداشت و درمان و ناظر ویژه وزیر در امر واكسیناسیون نیز می‌گوید حدود یك هفته دیگر، مشكلات واكسیناسیون دوز دوم سالمندان حل می‏ شود.

سخنگوی جمعیت هلال‌احمر کشور می‌گوید واردات واکسن خیلی سخت‌تر از چیزی است که فکرش را می‌کنیم

نام واکسن‌ها را نپرسید

همین چند روز پیش بود که جمعیت هلال‌احمرکشور، بزرگ‌ترین محموله واکسن کرونا را به کشور وارد کرد. تا پیش از این، حتی وزارت بهداشت و درمان هم دو میلیون دوز واکسن کرونا نخریده بود؛ دو میلیون دوزی که البته هفته پیش وارد کشور ‌ شد.

این چهارمین محموله واکسنی است که جمعیت هلال‌احمر وارد کرده است. این در حالی است که جمعیت هلال‌احمر هیچ‌گاه از نام واکسن وارداتی حرفی به میان نمی‌آورد.

زمانی هم که از محمدحسن قوسیان‌ مقدم، سخنگوی جمعیت هلال‌احمر از نام شرکت‌ها، هزینه‌هایی که تا به حال پرداخت شده و نیز زمان تحویل محموله‌های واکسن کرونا می‌پرسیم از پاسخ دادن طفره می‌رود و تحریم‌ها و ‌ تمایل نداشتن شرکت‌ها به فروش واکسن را دلیلی برای تحویل‌ندادن واکسن‌هایی که خریده‌اند، عنوان می‌کند.

او از مشکلات بی‌شمار خرید واکسن کرونا می‌گوید. با این حال اما خوشحال است که پس از حدود 90روزی که مجوز خرید واکسن را دریافت کرده‌اند، توانسته‌اند بزرگ‌ترین محموله واکسن کرونا را وارد کشور کنند، امکانی که پیش از این، حتی خود وزارت بهداشت و درمان هم قادر به انجام آن نبوده است.

شما به تازگی دو میلیون دوز واکسن وارد کشور کرده‌اید، از چه شرکت‌هایی واکسن خریده‌اید؟
از شرکت‌های معتبر واکسن تهیه می‌کنیم.

کدام واکسن‌ها از نظر شما معتبر هستند؟
من اسم هر کدام از واکسن‌ها را ببرم به نحوی ماجرایی شکل می‌گیرد. به همین دلیل نمی‌توانم نام واکسن‌هایی را که تهیه می‌کنیم، بگویم.

چه ماجرایی ممکن است شکل بگیرد؟
یک واکسن ایرانی را مثال می‌زنم که بعدا مشکلی پیش نیاید، به عنوان یک خریدار می‌خواهم واکسن کووایران برکت را تهیه کنم. بعد از این که رسانه‌ای شد جمعیت هلال‌احمر ایران واکسن کووایران برکت خریداری کرده، ممکن است یکی از سهامداران این شرکت مخالفت و اعلام کند اجازه فروش واکسن به جمعیت هلال‌احمر ایران را نمی‌دهد؛ بنابراین به دلیل حقی که این سرمایه‌گذار دارد، دیگر واکسن به ما فروخته نمی‌شود. این مسائل سبب می شود نامی از واکسن هایی که تهیه می کنیم، نبریم. در واقع نمی‌خواهیم بهانه‌ای به دست سرمایه‌گذار غربی بدهیم که جلوی خرید واکسن را بگیرد.

پس مردم نباید بدانند چه واکسنی می‌زنند؟
مردم هنگام تزریق متوجه می‌شوند چه واکسنی دریافت کرده‌اند.

اما سازمان جهانی بهداشت بارها درباره بحث عدالت در توزیع واکسن تذکر داده است.
چه کسی گوش می‌کند به این درخواست؟ ما برای تهیه داروهای ضروری هم با مشکل روبه‌رو هستیم. فقط جمعیت هلال‌احمر و صلیب سرخ به نیاز کشورها توجه می‌کند. بسیاری از کشورها واقعا به اهمیت جان انسان‌ها و در اختیار قرار دادن داروها بی‌توجه هستند. ‌ بشر‌دوستی در عمل برای برخی کشورها مهم نیست. تمام تلاش و دغدغه ما این است که به این حواشی توجه نکرده و برای کشور واکسن کرونا تهیه کنیم. دعا هم می‌کنیم واکسن‌های تولید داخل به تولید انبوه برسد تا دیگر به واردات واکسن به کشور نیازی نباشد و حتی ما به کشورهای دیگر واکسن صادر کنیم. ما حتی نمی‌توانیم زمان دقیق ورود محموله به فرودگاه را اعلام کنیم. هر زمانی که واکسن به ما تحویل داده شد و بعد هواپیمای حاوی محموله در فرودگاه ایران نشست، اعلام می‌کنیم محموله واکسن به دست ما رسیده است، چون به دلیل تحریم‌ها مشکلات زیادی در تهیه واکسن داریم. امروز تهیه واکسن بسیار سخت شده است و اگر اعلام کنیم در فلان روز، یک محموله واکسن از فلان کشور به دست ما خواهد رسید، جلوی ورود محموله به کشور را خواهند گرفت.

مگر با چه مشکلاتی روبه‌رو هستید؟
به دلیل تحریم‌ها مشکلات زیاد است. ما درباره این مشکلات زیاد حرف نمی‌زنیم و سعی می‌کنیم مسائل را حل کنیم. در ایران همه کمک می‌کنند تا بتوانیم واکسن را وارد کشور کنیم. مزیت بزرگی که جمعیت هلال‌احمر دارد، این است که عضو صلیب‌سرخ است که 193 کشور دیگر هم عضو آن هستند؛ جایی که همه به هم کمک می‌کنند. در بحث کرونا اما شرایط متفاوت است. همه دنیا در تلاشند واکسن تهیه کنند. ما برای تهیه واکسن از ظرفیت‌های بین‌المللی خود استفاده می‌کنیم اما به دلیل تحریم‌ها توان انتقال پول را نداریم، وقتی پول را منتقل می‌کنیم، همه توجهات جلب می‌شود. گاهی حتی جلوی تراکنش‌های مالی را می‌گیرند. برخی مواقع هم واکسن را تهیه کرده‌ایم اما برای حمل‌ونقل دچار مشکل می‌شویم. باید واکسن را با حمل‌ونقل بین‌المللی و سالم به کشور برسانیم که به دلیل تحریم‌ها بسیاری از شرکت‌های حمل‌ونقل بین‌المللی با ما همکاری نمی‌کنند. با این حال اما تلاش می کنیم و در محموله آخر خود دو میلیون دوز واکسن به کشور وارد کردیم، این در حالی است که وزارت بهداشت و درمان
در هر محموله، فقط 400 هزار دوز واکسن به کشور وارد می‌کند.

شما چند محموله واکسن وارد کرده‌اید؟
حدود سه ماه است که کار را شروع کردیم، در این مدت چهار محموله وارد کشور شده است، یکی از آنها 400 هزار دوز واکسن بوده است. دو محموله یک میلیون دوزی وارد کشور کرده‌ایم و چهارمین محموله نیز که اخیرا وارد‌شده، دو میلیون دوز واکسن است.

شما از مشکلات خرید و حمل‌ونقل واکسن به کشور گفتید. در مجموع پروسه خرید واکسن چقدر زمان می‌برد؟
پروسه خرید بسیار طولانی است. ما از 14فروردین مجوز واردات واکسن به کشور را دریافت کردیم و از اردیبهشت هم واکسن‌های خریداری شده وارد کشور شد اما پیچیدگی‌های زیادی در خرید واکسن وجود دارد. از آذر سال گذشته، برای خرید واکسن کرونا در حال تلاشیم. زمانی که شرکت‌های تولیدکننده متوجه می‌شدند با یک طرف ایرانی وارد مذاکره شده‌اند، گارد می‌گرفتند و ما باید پروسه قانع کردن آنها را انجام می‌دادیم. به همین دلیل، خرید و واردات واکسن به کشور زمان زیادی می برد.

برای تهیه واکسن‌ها چقدر هزینه کرده‌اید؟
هزینه خرید واکسن را دولت تقبل کرد. ما توانستیم هزینه‌ای کمتر، حدود نصف قیمت واقعی واکسن را برای خرید بپردازیم.

تقریبا چقدر پرداخت شد؟
از هزینه‌ها نمی‌توانم حرفی بزنم. مهم این است که واکسن در اختیار مردم قرار بگیرد و ما هم سعی می‌کنیم واکسن تهیه کنیم.

سهم جمعیت هلال‌احمر از واکسن‌های وارداتی که به کشور می‌آورد، چقدر است؟
بعد از ورود محموله سوم واکسن به کشور از وزارت بهداشت و درمان درخواست کردیم برای اعضای جمعیت هلال‌احمر، سهمیه واکسن درنظر بگیرد که وزارتخانه با درخواست ما موافقت کرد و قرار شد واکسن در اختیار کادر درمانی جمعیت هلال‌احمر و داوطلبانی که در حوزه قرنطینه و کمک‌رسانی فعال هستند، قرار گیرد.

و این سهمیه چند دوز است؟
40 هزار دوز واکسن اولویت جمعیت هلال‌احمر است که ابتدا کسانی که در گروه پرخطر هستند واکسن دریافت کنند. حالا که تا حدودی واکسن در اختیار آنها قرار گرفته است، ما هم درخواست واکسن داده‌ایم.

شما واکسن تزریق کرده‌اید؟
نه. هر زمانی که واکسن به جمعیت دادند، ما هم واکسن تزریق می‌کنیم. امیدوارم تعداد واکسن اینقدر زیاد شود که همه مردم واکسن تزریق کنند.

این روزها که جمعیت هلال‌احمر مشغول تهیه واکسن است، آیا ‌ سایر وظایف شما به حاشیه رفته است؟
جمعیت هلال‌احمر وظایف زیادی را در کشور به عهده دارد. بخشی از این وظایف، امداد و نجات هوایی و جاده‌ای است. بعضی از وظایف در حوزه جوانان جمعیت هلال‌احمر تعریف شده که این گروه در بحث کرونا در خدمات سفر و قرنطینه فعالیت می‌کنند. وظیفه دیگری که در دایره وظایف داوطلبان جمعیت هلال‌احمر تعریف شده تهیه و رساندن کپسول اکسیژن، موادغذایی و کمک مومنانه است.‌ تامین تجهیزات پزشکی، تامین دارو و فعالیت‌های سلامت نیز از وظایف این جمعیت است بنابراین هر کسی در حوزه‌ای که وظایف او تعریف شده فعالیت می‌کند و تهیه واکسن باعث نشده است بخشی، از وظایف خود کوتاهی کند.

در کشورهای دیگر برای شناسایی افراد مبتلا به بیماری کرونا، از سگ‌ها استفاده می‌کنند. آیا جمعیت هلال‌احمر به این مساله توجه دارد؟
این یک کار تخصصی است. مربیان ما برای آموزش یک سگ زنده‌یاب، حدود دو سال زمان می‌گذارند تا او را آموزش دهند. آموزش سگ‌هایی با توانایی پیدا کردن افراد مبتلا به کرونا وظیفه ما نیست. شاید پلیس، بعدها این کار را انجام دهد.

ناظر ویژه وزارت بهداشت و درمان در امر واكسیناسیون از مردم می‌خواهد نگران دوز دوم نباشند

منتظر پیامک بمانید

از همان ابتدا كه دوز اول واكسن سالمندان تزریق شد، بسیاری از كارشناسان درباره تامین دوز دوم واكسن هشدار دادند و از دولت خواستند به واردات واكسن سرعت دهد تا برای واكسیناسیون دوز دوم سالمندان مشكلی پیش نیاید.

با این‌حال اما آنچه كه نباید، اتفاق افتاد و بیش از دو هفته‌ است كه بسیاری از سالمندان برای تزریق دوز دوم واكسن خود بارها به مراكز واكسیناسیون مراجعه و با جواب «واكسن نداریم» مواجه می‌شوند. البته یك هفته‌ای می‏شود كه واكسیناسیون با سرعت پیش می‏رود و روزانه بیش از 70 هزار نفر دوز دوم واكسن خود را تزریق می‎كنند.

با وجود این‌ اما مراكز واكسیناسیون شلوغ و پرازدحام است و سالمندان باید برای تزریق واكسن مدت‏ها منتظر باشند. محمدحسین حیدری، مدیر كل دفتر بازرسی، ارزیابی عملكرد و پاسخگویی به شكایات وزارت بهداشت و درمان و ناظر ویژه وزیر در امر واكسیناسیون اما معتقد است واكسن به اندازه كافی وجود دارد و بهتر است كه سالمندان منتظر دریافت پیامك بمانند و پس از این كه پیامك برایشان ارسال شد به مراكز مراجعه كنند‌ این درحالی است که برخی شهروندان از ارسال نشدن پیامک هم گلایه دارند.

چرا همچنان شاهد شلوغی مراكز تزریق واكسن هستیم؟
چون در برهه‌ای تزریق نوبت دوم واكسن ‌با تاخیراتی همراه شد.

اما این مساله قابل مدیریت بود.
ببینید، مشكلاتی در واردات واكسن به‌وجود آمد و برای مدتی واكسن به كشور وارد نشد که این ماجرا باعث تجمع و شلوغی در مراكز واكسیناسیون شد. به همین دلیل ما خواهش می‏ كنیم كه مردم حتما منتظر دریافت پیامك باشند و‌ بدون هماهنگی برای تزریق واكسن مراجعه نكنند.‌

اما اخیرا جمعیت هلال‌احمر دو میلیون دوز واكسن وارد ‌كرده است، بنابراین دیگر نباید مشكلی در واكسیناسیون وجود داشته باشد.
همه واكسن‎هایی كه به كشور وارد می‌شود، توسط وزارت بهداشت و درمان خریداری شده و هزینه این واكسن‌ها را هم وزارتخانه تقبل كرده است و هلال‏احمر به عنوان سازمان غیردولتی‌ با مجوز وزارت بهداشت و درمان، واكسن را وارد كرده است، این‌طور نیست كه واكسن با برند هلال‏احمر وارد شده باشد یا این جمعیت، واكسن را خریداری كرده باشد.

مهم اما این است كه واكسن وارد شده و ما باز شاهد ازدحام در مراكز تزریق واكسیناسیون هستیم.
بله. ازدحام به دلیل این است كه مردم منتظر دریافت پیامك نمانده‎اند.

یعنی تقصیر مردم است كه ازدحام به‌وجود آمده؟ نحوه مدیریت وزارت بهداشت و درمان باعث این مشكل نیست؟
بخشی از این مشكل به دلیل فعالیت‌های وزارت بهداشت و درمان است، چون مشكلاتی در واردات واكسن به‌وجود آمد، تاخیر در روند تزریق واكسن ایجاد شد. از طرف دیگر مردم این نگرانی را دارند كه واكسن به آنها نمی‏رسد و فكر می‎كنند چون در برهه زمانی خاصی مشكلی در ورود واكسن اتفاق افتاده، ما با كمبود جدی واكسن مواجه خواهیم شد و به همین دلیل ازدحام در مراكز واكسیناسیون زیاد شده است، اما این‌طور نیست. من این اطمینان صددرصدی را به مردم می‎دهم كه همه كسانی كه دوز اول واكسن خود را دریافت كرده‏اند، دوز دوم را هم به‌زودی دریافت می‏كنند و با هجوم و تجمع در مراكز تزریق واكسن، تنها خود و همكاران ما را به زحمت می‏ اندازند.

مشكل را چه زمانی حل می‌كنید؟
امیدوارم كه تا هفته دیگر مشكل حل شود. اگر در این یك هفته، همه منتظر پیامك باشند و بعد هر كسی كه پیامك را دریافت كرده است، به مراكز مراجعه كند، مشكلات حل می‌شود.

وزیر بهداشت و درمان هم چند روز پیش وعده برطرف شدن مشكلات را داد اما مشكلات هنوز پابرجاست.
مشكلات كه با فشردن یك كلید حل نمی‎شود. همه چیز تدریجی حل می‏شود. حل مشكلات حداقل یك تا دو هفته زمان می‏برد. ما رصد می‎كنیم و تعیین می‌كنیم، چه میزان واكسن بیشتر لازم است، بعد مراكز خودرویی تزریق واكسن را در همه كشور فعال می‌كنیم یا تعداد مراكز تجمیعی را بیشتر می‎كنیم، به این ترتیب‌ مشكلات حل می‎شود.

شما واكسن كووایران بركت را هم دارید، دیگر نباید نگرانی از كمبود واكسن داشته باشیم.
بله حدود دو هفته است كه مجوز استفاده اضطراری از واكسن كووایران بركت داده شده و ما در حال ثبت یوآی‌وی و كد شناسه خاص واكسن روی واكسن‏های دریافتی هستیم. این شركت تولیدكننده واكسن ایرانی، تعهد كرده كه حدود 1.5 میلیون دوز واكسن دراختیارمان بگذارد. ما نیمی از این ظرفیت را تحویل گرفته‌ایم و بقیه محموله هم در هفته‏ های آینده به دستمان می‏رسد، در حال حاضر در حال كدگذاری واكسن‎هایی كه در دست‌مان است، هستیم. از دیروز هم واكسن‎هایی كه كدگذاری شده، به سیستم واكسیناسیون وارد شده است.

آیا برنامه‌ای برای نظم‌دهی به ازدحام موجود در مراكز دارید؟
اگر مردم منتظر دعوت باشند، همه چیز حل می‏ شود. اما همكاران ما برای این كه تجمع كمتر شود، دستور دارند تا به هر فردی كه برای تزریق مراجعه كرده است، واكسن بزنند؛ بدون توجه به ارسال پیامك و تا زمانی كه مراجعه وجود داشته باشد، تجمع و شلوغی در مراكز تزریق واكسن هم وجود خوهد داشت.

‌ این راهكار شما كه باعث ضایع شدن حق افرادی می‌شود كه پیامك را دریافت كرده‎اند‌.
بله متاسفانه؛ بهترین راه این است كه افراد منتظر بمانند تا پیامك برای آنها ارسال شود. در انتهای برنامه واكسیناسیون دوز دوم، سهمیه مشخصی واكسن در اختیار دانشگاه‏های علوم پزشكی قرار می‎گیرد تا آن‎ افرادی كه پیامك دریافت نكرده‏اند یا این‌كه در زمان مشخص برای تزریق واكسن مراجعه نكرده‌اند، بتوانند دوز دوم واكسن‌شان را تزریق كنند. اما در حال حاضر، 80 درصد از افرادی كه در مراكز تجمع می‏كنند، افرادی هستند كه پیامكی دریافت نكرده‏اند.

مردم نگران دیر شدن زمان تزریق دوز دوم واكسن خود هستند.
نباید نگران باشند. حتی اگر یك ماه بعد از زمانی كه قرار بوده است، دوز دوم واكسن را تزریق كنند، واكسن بزنند هم ایرادی ندارد. مهم اثربخشی و بالا بودن آنتی‌بادی بدن است كه یك ماه بعد از زمان تعیین‌شده تزریق دوز دوم واكسن، این اثربخشی و آنتی‌بادی در بدن ایجاد می‌شود، بنابراین مطمئن باشند كه مشكلی پیش نمی‎آید.

چرا بسیاری از مراكز تزریق واكسن برای سالمندان مناسب‌سازی نشده است، بسیاری از مراكز پله دارد یا آسانسور ندارد؟
برای حل این مشكل، تمهیداتی درنظر گرفته ‏ایم. همه سالمندان از نظر شرایط جسمی یكسان نیستند اما ما مراكز تجمیعی تزریق واكسن خود را در سالن‌های بزرگ و مناسب دایر كرده‌ایم تا سالمندان مشكل تردد نداشته باشند. علاوه‌بر این، مراكز خودرویی را هم به وجود آورده‌ایم تا سالمندان ناتوان اصلا از خودرو پیاده نشوند. با این‌حال اما در فازهای بعدی، شرایط مراكز مطلوب‏تر می‏شود و اختلالاتی كه برای ورود واكسن ایجاد شده بود، رفع خواهد شد.

شما به عنوان ناظر، آخرین بار چه زمانی به مراكز واكسیناسیون سر زدید؟
چند روز پیش كه روند واكسیناسیون متوقف شده بود، به چند مركز واكسیناسیون در تهران سر زدم. ما شبانه‌روز، در حال دریافت آمار تزریق واكسن هستیم و این گزارش‌ها را هم به سمع و نظر مردم و وزیر بهداشت می‌رسانیم.

عمده‎ترین مشكلی كه شما در این مراكز دیدید، چه بود؟
ثبت سامانه‌ای در مراكز تزریق واكسن وجود نداشت كه این مشكل را حل كردیم. مشكل دیگر، قانع كردن افراد برای تزریق رده سنی بود، یعنی برخی از افرادی كه هنوز در رده سنی تزریق واكسن نبودند، به مراكز تزریق واكسن مراجعه می‎كردند و این مشكلات را با جامعه بسیج پزشكی و سپاه پاسداران حل كردیم. امروز ما نه مشكل نیروی انسانی، نه تجهیزات پزشكی و نه واكسن داریم، چراكه مشكلات واكسن با واردات واكسن و نیز ورود واكسن ایرانی به سیستم واكسیناسیون، حل می‏ شود.

اما چند روز پیش مدیر سازمان مدیریت بحران شهرداری تهران، گفت كه به دلیل كمبود نیرو، واكسیناسیون این‌قدر كند انجام می‏ شود.
نه این‌‌طور نیست. واكسیناسیون با توجه به فضای فیزیكی، امكانات و تعداد واكسن‎هایی كه در اختیار است، انجام می‌شود. در هر مركز هم بسته به زیرساخت‎ها 15 تا 20 واحد تزریق وجود دارد كه تعدادی نیروی كار هم در آنجا فعال هستند. هماهنگی و آمار دادن در این‌خصوص، وظیفه معاونت بهداشت وزارت بهداشت و درمان است، نه مدیر سازمان مدیریت بحران شهرداری تهران. اگر هم مشكلی در واكسیناسیون وجود داشته باشد، مردم می‏توانند از طریق سامانه 190‌ شكایات خود را ثبت كنند‌.

عمده شكایت‎هایی كه مردم در سامانه 190 ثبت كرده‌اند، درباره چیست؟
این‌كه پیامك برای آنها ارسال نشده است یا به مراكز تزریق واكسن مراجعه كرده‎اند اما واكسن وجود ندارد یا از شلوغی مراكز تزریق واكسن ناراضی هستند. این درحالی است كه ما این مشكلات را تا حدودی حل كرده‌ایم.

لیلا شوقی - جامعه / روزنامه جام جم