علت اختلال لکنت زبان در کودکان چیست؟

به گزارش جام جم آنلاین، کمال پرهون روانشناس و مشاور در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان، درباره لکنت زبان یا اختلال فصاحت در کودکان اظهار کرد: اختلال لکنت زبان با شروع در کودکی اختلالی است که معمولاً در طی سال نخست زندگی شروع می‌شود.

این روانشناس بیان کرد: ویژگی اصلی لکنت زبان آشفتگی است که در فصاحت طبیعی و الگوی زمان‌بندی تکلم دیده می‌شود و با سن بیمار همخوانی ندارد و در این اختلال جریان طبیعی کلام بر اثر رویداد‌های حرکتی و غیرارادی تکلم از بین می‌رود.

او افزود: لکنت زبان شامل تکرار اصوات و هجاها، کشیدن حروف صدادار و بی‌صدا، درازگویی، واردکردن اصوات اضافی، مکث در بین کلمات، ادای کلمات با فشار جسمی مفرط، تکرار کامل کلمات تک‌هجایی، جایگزینی مشهود کلمات برای اجتناب از وقفه و وقفه خاموش یا قابل‌شنیدن است.

پرهون گفت: لکنت زبان معمولاً بین ۱۸ ماهگی و ۹ سالگی بروز و بین سنین ۲ تا ۵/۳ و ۵ تا ۷ سال دو اوج شیوع واضح دارد و لکنت زبان به‌طور ناگهانی شروع نمی‌شود و معمولاً طی یک دوره چندهفته‌ای یا چندماهه با تکرار اصوات، کل واژگان اول عبارات یا کلمات طولانی بروز می‌کند. معمولاً با پیشرفت اختلال، تکرار‌ها بیشتر می‌شود و سرانجام فرد در اکثر کلمات یا عبارات مه دچار لکنت زبان پایدار می‌شود.

این روانشناس با بیان اینکه در مراحل تدریجی پیدایش لکنت زبان چهار مرحله پیاپی شناسایی‌ شده‌ است، اضافه کرد: مرحله نخست، در طی دوران پیش‌دبستانی بروز می‌کند و در ابتدا مشکل دوره‌ای بوده و به مدت چند ماه یا چند هفته در فواصل طولانی تکلم طبیعی ظاهر می‌شود.

او ادامه داد: درصد بالایی از این دوره‌های لکنت زبان بهبود می‌یابد و در خلال این مرحله کودک اکثراً هنگامی‌که ناراحت یا هیجان‌زده است یا مطالب زیادی برای گفتن دارد یا تحت شرایط فشارزا دچار لکنت زبان می‌شود.

پرهون گفت: مرحله دوم، معمولاً در سال‌های دبستان رخ می‌دهد و این اختلال مزمن بوده و فواصل تکلم طبیعی اگر هم وجود داشته باشد محدود است، کودکان در این مرحله از مشکلات خودآگاه بوده و خود را مبتلابه لکنت می‌دانند. در این مرحله لکنت زبان عمدتاً در بخش‌های اصلی تکلم (اسامی، افعال، صفات و قیدها) بروز می‌کند.

این روانشناس با اشاره به اینکه مرحله سوم معمولاً پس از سن ۸ سالگی تا دوران بزرگ‌سالی بروز می‌کند، افزود: در خلال مرحله ۳ لکنت زبان بیشتر در پاسخ به موقعیت‌های اختصاصی نظیر پاسخ دادن به درس در کلاس، صحبت با افراد غریبه، خرید از مغازه و مکالمه تلفنی به‌صورت گذرا ایجاد می‌شود.

او بیان کرد: مرحله چهارم، معمولاً در اواخر نوجوانی و اوایل دوره جوانی شروع می‌شود و افراد به‌روشنی و با ترس لکنت زبان خود را پیش‌بینی می‌کنند، آنان از کلمات، اصوات و موقعیت‌های مختلف می‌ترسند. جایگزینی کلمات و درازگویی شایع است. معمولاً این افراد از موقعیت‌هایی که مستلزم تکلم است اجتناب کرده و خجالت می‌کشند.

پرهون درباره تشخیص اختلال لکنت گفت: تشخصی لکنت زبان معمولاً دشوار نیست و مشکلات تشخیصی هنگامی بروز می‌کند که بخواهیم لکنت زبان را در بچه‌های کم سن و سال تشخیص دهیم، زیرا برخی از کودکان پیش‌دبستانی به‌طور گذرا دچار عدم فصاحت در کلام می‌شوند.

این روانشناس ادامه داد: در چنین مواردی ممکن است نتوان مشخص کرد که الگوی عدم فصاحت در کودک جزئی از رشد طبیعی زبان و تکلم است یا نشان‌دهنده مراحل ابتدایی پیدایش لکنت زبان است. اگر بالینگر مشکوک به لکنت زبان ابتدایی شد، ارجاع به آسیب‌شناس گفتاری ضروری است.

او خاطرنشان کرد: همچنین بریده گویی نوعی اختلال تکلمی است که در آن الگو‌های تکلم ناموزون و آشفته بوده و همراه فوران جهش مانند کلمات و عبارات است. در بریده گویی افراد مبتلا معمولاً از اختلال خودآگاه نیستند، درحالی‌که افراد مبتلابه لکنت پس از مرحله اولیه اختلال از مشکلات تکلمی خودآگاه هستند.