یالا بزن تو دنده، می‌خوام برم تلویزیون

«عصر جدید» یکی از اصلی‌ترین و پرطرفدارترین نوع مسابقات استعدادیابی است که توانست مخاطب‌های خود را به دست آورد و ببینده میلیونی جذب کند. «ستاره‌ساز» هم با کشف استعدادهای فوتبالی تلاش کرد تا بتواند نوجوان‌هایی را در کشور کشف کند که توانایی بالایی در پا به توپ داشتن دارند اما فرصت به نمایش گذاشتن آن برایشان پیش نیامده بود. البته مجموعه عصر جدید و ستاره‌ساز را می‌توان جزو بهترین ساخته‌های استعدادیابی در تلویزیون دانست. با این حال چنین برنامه‌هایی؛ نه به این سبک اما با هدف کشف استعداد به میزان زیادی ساخته شده است که برخی موفق، برخی تاحدودی موفق و برخی کاملا ناموفق بودند.
اگر استعداد دارید بفرمایید تلویزیون
افزایش شبکه‌های تلویزیونی و به قول معروف شبکه‌های دیجیتالی مانند شبکه نسیم، شما، نمایش و... باعث شد تا میزان ساخت برنامه‌های استعدادیابی روز‌به‌روز افزایش پیدا کند و تلاش شد تا حدودی بسیاری با ایرانیزه کردن برنامه‌های استعدادیابی خارجی آن را برای مخاطب‌های تلویزیون ایرانی بسازند. برنامه‌هایی که البته همه‌شان گل نکرد و تنها برخی از آنها مورد توجه بسیار قرار گرفت و باقی نتوانستند چنین موفقیتی را به دست آورند. از جمله چنین برنامه‌هایی که در سال‌های اخیر ساخته شد «آقای گزارشگر» بود که سال 93 از شبکه سه با هدف کشف استعداد گزارشگران ورزشی جوان شکل گرفت. مسابقه‌ای که چندین دوره هم برگزار شد؛ اما تا جایی که می‌دانیم گزارشگری از این برنامه که چندین فصل هم برگزار شد به جامعه گزارشگران معرفی نشدند. با این حال مخاطبان خاص خود را داشت که این برنامه را دنبال می‌کردند و دوست داشتند نتیجه کار را بدانند.
کشف بازیگری به این سادگی‌ها هم نیست
همه ما در خودمان این تصور را داریم که می‌توانستیم بازیگر شویم؛ اما کشف نشدیم! به همین منظور هم سال 94 برنامه «ستاره 20» از شبکه نمایش پخش شد. شبکه‌ای که تلاش می‌کرد از سایر شبکه‌های هم‌تراز خود با ساخت چنین برنامه‌هایی پایین نیاید. برنامه‌ای که با هدف کشف استعدادهای بازیگری کلید خورد؛ اما باوجود انتظاراتی که از آن می‌رفت نتوانست موفقیت لازم را به دست آورد و انتقادهایی را هم با خود به همراه داشت. کاری که برای اولین بار در تلویزیون انجام گرفته بود و این امکان را ایجاد کرد تا افراد عادی بتوانند تست بازیگری بدهند و میزان استعداد خود را در این زمینه محک بزنند؛ اما به دلایل گوناگون نتوانست آن‌طور که شایسته بود عملیاتی شدن برنامه مانند آنچه بر روی کاغذ بود خودی نشان دهد.
خواننده‌ها وارد می‌شوند
سال 94 را باتوجه به ساخت برنامه‌های استعدادیابی کشف خواننده، می‌توان سال خوانندگان گُم‌نام نام‌گذاری کرد. «شب‌کوک» هم برنامه‌ای بود که از شبکه نسیم سال 94 پخش شد و به دنبال کشف استعداد خواننده‌هایی بود که هنوز کشف نشده بودند، اما با وجود آن‌که به فصل دوم رسید و نویدهایی برای ساخت فصل سوم آن داده شد، اما برنامه‌ای نبود که در آن بتواند خواننده تازه‌ای را به جامعه خوانندگان مشهور اضافه کند. شبکه شما هم با ساخت برنامه «تک‌شو» تلاش کرد در این میان عقب نماند و سال 94 این مجموعه را برای کشف استعداد خوانندگان به‌ویژه در بخش قومیت‌های گوناگون به راه انداخت. «سه‌شو» هم برنامه‌ای بود که زمستان سال 94 از شبکه سه کار خود را با بخش‌های گوناگون که یک‌بخش آن مربوط به کشف استعداد خوانندگی بود آغاز کرد و خرداد 95 با اعلام نفرات برتر به کار خود خاتمه داد. «جادوی صدا» هم سال 95 به منظور کشف کسانی تولید شد که استعداد گویندگی و دوبله داشتند و می‌توانستند در این مسابقه شرکت کنند. برنامه تلویزیونی‌ای که از شبکه سه پخش شد و در دو فصل توانست برنده مسابقه استعداد‌یابی جادوی صدا را معرفی کند.
اگر می‌توانی بایست و بخندان
شاید بتوان گفت یکی از اصلی‌ترین دلایل به وجود آمدن برنامه‌های دیگر در زمینه کشف استعداد، برنامه «خندوانه» رامبد جوان بود . کشف این شبکه هم تقریبا با برنامه خندوانه آغاز شد و شهرت بیشتر آن زمانی افزون‌تر شد که در این برنامه با عنوان استندآپ‌کمدین یا «خنداننده‌شو» تلاش کرد تا کسانی را کشف کند که می‌توانند اجرای خوبی در زمینه طنزپردازی داشته باشند. اتفاقی که استقبال خوبی را به همراه داشت و حتی در بسیاری از محافل‌های دوستانه و خانوادگی و بسیاری از برنامه‌های تلویزیونی دیگر استندآپ‌کمدین جایی برای خود باز کرد. «زمانی برای خندیدن» هم یک برنامه استندآپ‌کمدی بود در ورژن ضعیف‌تر برنامه خندوانه که متاسفانه نتوانست با وجود آن‌که از شبکه سه یکی از پرمخاطب‌ترین شبکه‌های صدا و سیما پخش شد مخاطب کافی را جذب کند و به نوعی می‌توان از آن به عنوان یکی از پروژه‌های شکست‌خورده برنامه‌های استعدادیابی از آن یاد کرد.
شبکه‌ای با مخاطبان خاص
شبکه چهار هم با مخاطبان خاصش در این میان بیکار ننشسته و با ساخت برنامه استعدادیابی «چهار، سه، دو، یک» تلاش کرد به کشف استعدادهای بازیگری، خلاقیت نمایشی، کارگردانی، تحلیل فیلم، پانتومیم، نمایشنامه‌خوانی و... بپردازد. اتفاقی که شاید به دلیل مخاطب خاص داشتن این شبکه نتوانست آن‌طور که باید در میان عموم جامعه دیده شود و تنها به مخاطبان خاص خود در این شبکه بسنده کرد و پیش رفت.
تلنت‌شوهایی که هرگز برگزار نشد
شاید برایتان جالب باشد اگر بدانید در کنار این میزان از برنامه‌های تلویزیونی استعدادیابی تعدادی از آنها به مرحله تولید و پخش نرسید و تنها نامی از آنها شاید به یادگار مانده باشد. برنامه‌هایی مثل هنرپیشه که قرار بود از شبکه پنج پخش شود از جمله این برنامه‌ها است. تولید این برنامه‌ها به خاطر جلوگیری از موازی‌کاری با عصر جدید متوقف شد.

آزاده باقری
خبرنگار