چرا باید حریم خصوصی را به کودکان آموزش دهیم؟

برخی کودکان از طریق والدین خود، اطلاعاتی نسبت به حفاظت از اندام‌های خصوصی خود دریافت می‌کنند و آموزش می‌بینند، اما بسیاری از بچه‌ها به دلایل مختلفی مانند آموزش ندیدن مهارت‌های جرأت‌مندی و ابراز وجود نسبت به پیشنهادهای پرخطر، افکار اشتباه مبنی بر کم نیاوردن در مقابل همسن و سالان، عدم توانایی به نه‌گفتن، ترس از تهدید وکتک خوردن و... باعث می‌شود تا نتوانند آگاهانه و هوشیارانه نسبت به حریم خصوصی خود رفتار کنند. همین مساله در موارد زیادی موجب آزار و اذیت آنها توسط افراد بیمار و دچار اختلال شخصیت می‌شود.
به‌طور مثال اگر کودکی، مهارت جرات مندی، قدرت ابراز وجود یا مقاومت در برابر پیشنهادی پرخطر را نیاموخته باشد، ممکن است با دریافت یک پیشنهاد اغوا‌کننده، حریم خصوصی خود را در اختیار افراد بیگانه قرار دهد. زیرا اینطور تصور می‌کند که اگر به طرف مقابل نه بگوید، مشکلاتی برایش ایجاد می‌شود.
به‌طور مثال در یکی از این پرونده ها، دختر هفت ساله به‌دلیل تهدید و ترس از تنبیه شدن به درخواست غیراخلاقی فرد متجاوز که به گفته خودش 70 بار به او تجاوز کرده بود، تن داد. تبعات این عمل غیرانسانی به تجاوز ختم نمی‌شود و پس از مدتی دختر نیز به این وضعیت عادت کرده و ساختار روانی‌اش به‌شدت دچار آسیب می‌شود.
برای پیشگیری از مواجهه با این خطر، لازم است خانواده‌ها، مهارت نه‌گفتن را به فرزندان خود بیاموزند. به‌طور مثال باید به کودکان‌شان بگویند اگر کسی قصد داشت جسم آنها را لمس کند، قاطعانه بگویند اجازه نمی‌دهم به بدنم دست بزنی یا همراه تو به جایی که می‌گویی نمی‌آیم.
در مرحله دوم، به کودک خود بیاموزند که هر فردی اعضای خصوصی دارد که هیچکس حق دست زدن یا دیدن آن را ندارد. اگر کسی قصد چنین کاری داشت یا در مورد آن صحبت کرد، با لحنی تند به او تذکر دهد و موضوع را به پدر و مادر یا معلم خود اطلاع دهد.
باید به کودک بیاموزند که اگر خدای ناکرده در دام فرد متجاوزی افتادند، نترسند و تسلیم او نشوند. با جیغ و فریاد زدن از دیگران کمک بگیرند یا شرایطی ایجاد کنند که توجه بقیه به سروصداها یا حرکات ایجاد شده جلب شود و به کمک او بشتابند.

دکتر پرویز رزاقی
روان‌شناس