صفر شدن صادرات نفت شدنی است؟

وضعیت تولید اوپک
با تصمیم آمریکا برای پایان دادن به معافیت‌ها برای واردات نفت ایران، ظرفیت تولید مازاد اوپک دوباره در کانون توجه بازارهای نفت قرار گرفته است. اما عربستان سعودی و امارات متحده عربی که دو معمار اصلی توافق کاهش تولید اوپک و غیراوپک بوده‌اند و سایر اعضای گروه را برای پایبندی به توافق و تقویت قیمت‌ها تحت فشار قرار داده‌اند، احتمالا برای حفظ یکپارچگی این گروه، محتاطانه رفتار خواهند کرد و در چارچوب سقف تولید خود می‌مانند. مقامات اوپک در خلیج‌فارس تاکنون یکصدا بوده و اظهار کرده‌اند هنوز تعهدی برای افزایش تولید نداده و منتظرند تأثیر تحریم‌ها بر بازار را مشاهده کنند. وزیر انرژی کویت هم گفته است: تصمیم جدید فقط پس از بازبینی قیمت‌های نفت و چگونگی تأثیر پایان معافیت‌ها بر قیمت‌ها گرفته می‌شود. آنچه اوپک می‌خواهد، اجتناب از تکرار وضعیت تابستان گذشته است. سال گذشته عربستان سعودی و امارات عربی متحده با بالا بردن تولید فراتر از سهمیه مجازشان که تحت فشار آمریکا برای پایین نگهداشتن قیمت‌های نفت در آستانه آغاز تحریم‌ها علیه ایران در نوامبر انجام گرفت، خشم اعضای متعدد اوپک را برانگیختند. آنها زمانی که آمریکا معافیت‌ها را از تحریم‌ها اعلام کرد و باعث شد قیمت‌های نفت به دلیل نگرانی از اشباع عرضه در اواخر سال ۲۰۱۸ ریزش کند، غافلگیر شدند. این مسأله به تنش شدید در دیدار دسامبر اوپک انجامید که طی آن قطر از عضویت اوپک خارج شد.

احتمال آزادسازی ذخایر راهبردی نفت آمریکا
برخی کارشناسان نفتی معتقدند اگر عربستان تولید خود را به سرعت افزایش ندهد، احتمال متوسل شدن دولت ترامپ به آزادسازی ذخایر راهبردی نفت آمریکا افزایش می‌یابد.
به گفته کارشناسان، ذخایر استراتژیک نفت آمریکا می‌تواند فقط معادل سه ماه کاهش عرضه نفت ایران را جبران کند؛ بنابراین آمریکا نمی‌تواند به ذخایر استراتژیک نفت خود به عنوان یک گزینه بلندمدت برای کمک به حذف نفت ایران از بازار جهانی اتکا کند.

ترکیه: نفت عربستان و امارات به درد ما نمی‌خورد
وزیر خارجه ترکیه به عنوان یکی از خریداران نفت ایران اعلام کرده است: این کشور برای جایگزین کردن نفت ایران با نفت عربستان و امارات برنامه‌ای ندارد. مولود چاووش اوغلو گفت: پالایشگاه‌های ما با نفت عربستان و امارات سازگاری ندارند و باید فناوری آنها روزآمد شود و برای این کار آنها باید مدتی تعطیل شوند در حالی که این کار بسیار پرهزینه است.به گزارش رویترز، حامی آکسوی سخنگوی وزارت خارجه ترکیه هم گفت آنکارا در تلاش است تا آمریکا را متقاعد کند به پالایشگاه توپراش اجازه بدهد همچنان از ایران نفت خام وارد کند. توپراش بزرگ‌ترین واردکننده نفت در ترکیه است.

چین به واردات نفت از ایران ادامه می‌دهد
چین بزرگ‌ترین خریدار نفت ایران است که به سرعت به اقدام آمریکا واکنش نشان داد. چین به لحاظ سیاسی و اقتصادی کشور قدرتمندی است و با وجود حجم 600 میلیارد دلاری مراودات تجاری با آمریکا تمایل ندارد که آمریکا سیاست‌های اقتصادی خود را به آن دیکته کند.
علاوه بر این بخش‌هایی از اقتصاد چین، دولتی است و دولت‌ها هم موضوع تحریم نیستند و آمریکا نمی‌تواند آنها را تحریم کند و این بخش‌ها می‌توانند براساس سازوکارهایی بدون نگرانی از قواعد تحریم طرف قرارداد دولت باشند.
آمار جدید اداره گمرک چین هم نشان می‌دهد، چین در ماه مارس از ایران روزانه 541 هزار و صد بشکه (3/2 میلیون تن) نفت خریده است که بیشتر از ماه فوریه (ماه پیش از آن) بوده است. پکن در ماه فوریه 509 هزار و 700 بشکه نفت در روز از ایران خریده بود.
خرید نفت چین از ایران در آستانه تصمیم این هفته آمریکا برای عدم تمدید معافیت‌های نفتی مشتریان نفت ایران افزایش یافته است.همچنین وزیر نفت عربستان اعلام کرده چین پس از اعلام آمریکا مبنی بر عدم تمدید معافیت‌های نفتی ایران، هنوز درخواست نفت بیشتر نکرده است. این نشان می‌دهد چین قصدی برای کاهش واردات از ایران ندارد.

روی ژاپن و کره حساب نکنیم
ژاپن و کره جنوبی سال گذشته پس از خروج آمریکا از برجام به استقبال تحریم‌ها رفته و واردات نفت خود از ایران را صفر کردند. از 13 آبان با معافیت‌های شش‌ماهه آمریکا، مجدداً این دو کشور اقدام به خرید نفت از کشورمان کردند؛ بنابراین اکنون با پایان این معافیت‌ها طبیعی است که نباید روی این دو کشور حساب کرد. هرچند ژاپن هم به عنوان یکی از مصرف‌کنندگان عمده نفت در جهان تلاش خواهد کرد معافیت‌های خود را تمدید کند. کره جنوبی هم تاکنون واکنش نشان نداده است؛ بنابراین به نظر می‌رسد این دو کشور را باید از لیست خریداران نفت ایران حذف کرد.

نیجریه: امکان حذف نفت ایران وجود ندارد
وزیر نفت نیجریه پنجشنبه در واکنش به تصمیم دولت آمریکا برای لغو معافیت‌های کشورها از تحریم‌های واردات نفت ایران گفته که امکان ندارد بتوان صادرات نفت ایران را به صفر رساند.
امانوئل کاچیکوو، وزیر نفت نیجریه در این مصاحبه با سی‌ان‌ان درباره به صفر رسیدن صادرات نفت ایران در اثر تحریم‌ها گفت: امکان ندارد.
وزیر نفت نیجریه گفت: ایران قطعاً اقدام به فروش نفت خواهد کرد.

عربستان بلوف می‌زند
عربستان اعلام کرده آماده جایگزینی صادرات نفت ایران است. در ماه‌های قبل هم زمانی که آمریکا تحریم‌های خود را علیه ایران اعمال کرد، سعودی‌ها نمایش قدرت داشتند و وعده دادند ده میلیون و 300 تا ده میلیون و 400 هزار بشکه تولید می‌کنند؛ اما به گفته کارشناسان، توان تولید عربستان 9 میلیون و 800 هزار بشکه است و این کشور هیچ‌گاه نخواهد توانست 12 تا 13 میلیون بشکه تولید کند. امارات هم در نهایت می‌تواند بین صد تا 150 هزار بشکه عرضه کند.
به گزارش رویترز خالد الفالح، وزیر انرژی عربستان سعودی گفت پس از پایان معافیت‌های آمریکا برای واردکنندگان نفت ایران، نیازی به افزایش فوری تولید نفت نیست؛ اما او اضافه کرد در صورتی که مشتریان، نفت بیشتری لازم داشته باشند، عربستان به نیاز آنها پاسخ خواهد داد.
فالح در ریاض گفت: به‌‌رغم آنچه در مورد ونزوئلا در حال اتفاق افتادن است و سخت‌تر شدن تحریم‌های ایران، میزان ذخایر انبارهای نفت جهان در حال افزایش است. من نیازی برای اقدام فوری احساس نمی‌کنم.
او ادامه داد: ما تمایل داریم در محدوده تولید داوطلبانه خود باقی بمانیم. ریاض به مشتریان خود پاسخگو خواهد بود، به‌ویژه آنهایی که در حال استفاده از معافیت برای وارد کردن نفت از ایران بودند و حالا این معافیت آنها لغو شده است.
وی گفت: ما معتقدیم تقاضای واقعی رو به افزایش خواهد بود، اما قبل از وقوع آن تولید خود را افزایش نخواهیم داد.

پس‌لرزه‌های تحریم خرید نفتی ایران در هند
به‌دنبال تصمیم اخیر آمریکا برای تمدید نکردن معافیت‌های خرید نفت از ایران، دولت هند اعلام کرد به دنبال جایگزین برای واردات نفت از ایران خواهد بود که این خبر، موجب افزایش قیمت سوخت در هند و کاهش ارزش روپیه در برابر دلار شده است.
به گزارش روزنامه بیزینس استاندارد، روز پنجشنبه قیمت بنزین و گازوئیل در اکثر ایالت‌های هند با افزایش قیمت همراه بود و هر لیتر بنزین 02/73 روپیه (حدود 14 هزار تومان) فروخته شد. قیمت گازوئیل نیز افزایش یافت؛ به‌طوری که نرخ یک‌لیتر به 54/66 روپیه (حدود 13 هزار تومان) رسید.
تحلیلگران اقتصادی معتقدند با تصمیم اخیر دولت آمریکا علیه نفت ایران و افزایش قیمت جهانی نفت، هند نخستین کشوری است که از نظر اقتصادی با بحران روبه‌رو خواهد شد.

اروپا همراه اول آمریکا
اروپا با این‌که در مواضع ظاهری با اقدامات آمریکا مخالفت می‌کند، اما همراه اصلی آمریکا در تحریم‌های یک سال اخیر علیه ایران بوده است.
بیژن زنگنه، وزیر نفت در خصوص صادرات نفت به اروپا گفت: در این مدتی که آمریکا از برجام خارج شده کشورهای اروپایی به‌جز ترکیه هیچ کدام از ایران نفت نخریده‌اند در حالی که دو کشور یونان و ایتالیا اجازه داشتند از ایران نفت خریداری کنند، اما این کار را انجام ندادند.