شیر اسب و الاغ مفید است یا خطرناک؟

اگرچه در مورد خواص درمانی شیر اسب و الاغ ابهاماتی وجود دارد و بسیاری از باورهای موجود در مورد خواص مفید شیر این حیوانات تاکنون از نظر علمی ثابت نشده‌اند، اما به هر حال امروزه برخی افراد مصرف شیر این حیوانات را برای درمان سرفه، آسم، یبوست، درد شکمی، آلرژی و تب‌های عفونی بویژه در اطفال و کودکان توصیه می‌کنند. در بین انواع شیر حیوانات مختلف، ترکیب شیر اسب و الاغ بیشترین شباهت را به شیر انسان دارد. شیر اسب و الاغ نسبت به شیر گاو قند بیشتری داشته و چربی کمتری دارد. شیر اسب و الاغ فاقد ترکیب بتالاکتوگلوبولین است و لذا معمولا برخلاف شیر گاو خطر بروز آلرژی ناشی از شیر را ندارند.
مواردی که گفته شد فقط یک روی ماجراست. طرف دیگر، خطرات بهداشتی مصرف شیر اسب و الاغ است. سازمان دامپزشکی کشور مسؤولیت کامل نظارت بر پرورش بهداشتی اسب و الاغ و سلامت شیر حاصل از آنها را نمی‌پذیرد. بنابراین شیر اسب و الاغ برخلاف شیر گاو و گوسفند نظارت‌های بهداشتی معمول را سپری نمی‌کند و بدون بازرسی بهداشتی در بازار به فروش می‌رسد.
این در حالی است که خطر بیماری تب مالت در اثر مصرف شیر غیرپاستوریزه اسب و الاغ وجود دارد. به طور مثال طبق تحقیقات
انجام شده در کشور حدود 7 درصد از اسب‌های استان فارس و حدود 3 درصد اسب‌های مشهد آلوده به باکتری عامل تب مالت بوده‌اند. علائم تب مالت شامل تب نوسان‌دار، سردرد، تعریق شدید، درد مفاصل و کمر، بی‌اشتهایی، احساس خستگی مفرط و افسردگی است. این باکتری در خانم‌های باردار خط سقط جنین را به دنبال دارد. بنابراین باید اکیدا از مصرف شیر غیرپاستوریزه اسب و الاغ پرهیز کرد.

دکتر بهادر حاجی‌محمدی

بازرس انجمن علمی بهداشت و ایمنی مواد غذایی ایران