تور‌تفلیس‌برای‌سرمایه ایرانی

تبلیغاتی که برای کشور گرجستان به‌صورت عمومی اعلام می‌شود این است که می‌توانید دوبرابر ایران پول دربیاورید. از این‌که تنها درآمد در این کشورها اعلام می‌شود و در مورد هزینه‌ها هیچ صحبتی نمی‌شود می‌گذریم و به بررسی ریشه‌های این کار توسط صاحبان سرمایه در ایران می‌پردازیم. خروج پول از یک کشور به کشور دیگر باعث می‌شود تا کشور مقصد برنده میدان اقتصادی باشد و از این طریق تولید ناخالص ملی خود را افزایش دهد. به همین دلیل در تبلیغات سرمایه‌گذاری کشور گرجستان تاکید می‌شود با توجه به رشد اقتصادی و امنیت اجتماعی و اقتصادی بی‌نظیر گرجستان از کریسمس 2017 که اولین مرحله پیوستن به اتحادیه اروپا را گذراندند و (با ‌احتمال قریب به یقین عضویت قطعی در اتحادیه اروپا در مرحله نهایی در ۲۰۲۰) راه‌اندازی کسب‌و‌‌‌کار برای بازار هدف ایرانی‌ها و خارجی‌های مقیم یا گردشگران، بسیار کم‌رقابت و کم‌سرمایه‌بر و در نتیجه عالی است. این تبلیغات تاکید دارند حتی اگر شما سابقه راه‌اندازی کسب‌و‌‌‌کار یا مغازه‌داری ندارید، جو رقابت راحت و کم‌سرمایه اینجا به شما اعتماد به نفس لازم را خواهد داد. جالب اینجاست که بعد از این همه اظهار خدمت به سرمایه‌داران، راه را برایشان باریک می‌کنند و می‌گویند در شروع و قبل از داشتن اطلاعات بومی و آشنایی با رفتار مصرف‌کننده بومی، خرید آپارتمان در گرجستان بهترین سرمایه‌گذاری است. حال یا به منظور اجاره دادن آن با اجاره‌های به نسبت دوبرابر ایران یا به‌منظور تکمیل آپارتمان در گرجستان و فروش سریع و با سود آن، در این بازار داغ و پر تقاضای ملک در گرجستان است.
قول سود نمی‌دهیم
این بازار داغ باعث شده تا برخی افراد پول‌های خود را به صورت قانونی یا غیرقانونی از کشور خارج کرده و در این کشورها سرمایه‌گذاری کنند. صحبت اصلی اینجاست که آیا واقعا این سود نصیب سرمایه‌داران می‌شود یا خیر؟ برای بررسی این موضوع به چند شرکت مشاوره در زمینه سرمایه‌گذاری در این کشور مراجعه کردیم که اغلب آنها معتقد بودند در صورت سرمایه‌گذاری در گرجستان می‌توانیم به کشورهای دیگر سفر کنیم.
از سوی دیگر هیچ کدام از آنها مفاد تبلیغات مبنی بر سود در زمان کوتاه را تایید نکردند و گفتند ما نمی‌توانیم تضمین کنیم که شما حتما سود ببرید. از سوی دیگر برخی افراد سودجو در این راستا اقدام به کلاهبرداری می‌کنند و سرمایه‌ها با این‌که از کشور خارج می‌شود، اما از سرمایه‌گذاری و سود خبری نیست.
مرغ همسایه غازه
ترکیه هم یکی از کشورهایی است که مدام قصد جذب سرمایه‌های ایرانی را دارد. این تبلیغات بعد از کاهش ارزش پول ملی ایران و ترکیه بیشتر شد و ترکیه قصد دارد از طریق سرمایه‌گذاری‌های خارجی بخشی از کاهش ارزش پول ملی خود را پوشش دهد. در تبلیغات ترکیه هم تاکید می‌شود این کشور به بزرگ‌ترین دریافت‌کننده سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در غرب آسیا تبدیل شده است و خرید ملک در ترکیه (اعم از آپارتمان، ویلا، هتل و ملک تجاری) علی الخصوص در آنتالیا، آلانیا و استانبول و روند رشد سرمایه‌گذاری بین‌المللی در زمینه املاک، در راستای درک سرمایه‌گذاران از امنیت سرمایه و سود حاصله از خرید مستغلات و مشارکت در پروژه‌های ساخت و ساز املاک، سرعت شکل‌گیری تسهیلات حقوقی را توسط بخش دولتی در بازار املاک ترکیه نمایان ساخته است.
کارشناسان دلایل سیاسی و اقتصادی را برای خروج سرمایه از کشور مطرح می‌کنند و معتقدند به‌دلیل بی‌ثباتی اقتصادی در ایران سرمایه‌داران ترجیح می‌دهند پول خود را از کشور خارج کنند. کاهش ارزش پول ملی در طول سال‌های گذشته بخصوص در یک‌سال اخیر باعث شده سرمایه‌داران برای حفظ ارزش پول خود اقدام به سرمایه‌گذاری در بخش‌های غیرمولد داخلی یا در کشورهای خارجی کنند. به‌طور معمول سرمایه‌داران اطلاع ندارند که هیچ اقامت دائمی با سرمایه‌گذاری داده نمی‌شود.
اول پول، بعد دیپورت
سرمایه‌گذاری ایرانیان در گرجستان درحالی تبلیغ می‌شود که چندی پیش این کشور برخی ایرانی‌های مقیم گرجستان را دیپورت کرده بود. با این‌حال تبلیغات برای جذب سرمایه‌های ایران انجام می‌شود. با این تفاسیر ظاهرا تنها پول ایرانی‌ها برای این کشورها اهمیت دارد و بعد از مدتی حتما برخوردهای قهری به منظور ترک آن کشور صورت می‌گیرد.

زرق و برق را ببینید، اما جدی نگیرید
عباس آرگون، عضو کمیسیون سرمایه‌گذاری اتاق بازرگانی ایران درباره خروج سرمایه از کشور به منظور سرمایه‌گذاری در کشورهای خارجی به خبرنگار ما گفت: برخی سرمایه‌گذاری‌‎هایی که عنوان می‌شود می‌تواند سود مطمئن نصیب سرمایه‌داران کند کلاهبرداری است و سرمایه‌داران نباید فریب تبلیغات پرزرق و برق این شرکت‌ها را بخورند.
وی تاکید کرد: غالبا در تبلیغات عنوان می‌شود با کمترین میزان سرمایه‌گذاری می‌توانید اقامت آن کشور را دریافت کنید، اما بعد از این‌که سرمایه‌گذاری انجام شد، افراد متوجه می‌شوند که اقامت آنها موقت است و برای دریافت اقامت دائم باز هم باید اقدام به سرمایه‌گذاری کنند.
به گفته آرگون، برخی افراد هستند که قصد زندگی در خارج از کشور را دارند و بحث آنها متفاوت است، اما تبلیغات پرزرق و برق اقتصادی که عنوان می‌شود اغلب به دور از واقعیت است و آن‌طور که بیان می‌شود صحت ندارد.
وی تاکید کرد: همه کشورها به دنبال سرمایه‌گذار خارجی هستند، اما هرکدام از آنها شرایط خاص و ویژه‌ای دارند. قطعا خروج سرمایه از کشور می‌تواند منجر به کاهش تولید ناخالص ملی در ایران شود و سود این پول به کشورهایی برسد که وارد آنجا می‌شود و در ورای آن می‌توانند چشم‌انداز اشتغال و توسعه را ترسیم کنند.
عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران تصریح کرد: ایران باید به دنبال جذابیت‌های اقتصادی برای ورود سرمایه به بخش تولید باشد تا نه‌تنها پولی از کشور خارج نشود بلکه با سرمایه‌گذاری داخلی بتوانیم مشکلاتمان را حل کنیم.
این کارشناس اقتصادی معتقد است، اقتصاد ایران وابستگی زیادی به سیاست دارد. به همین دلیل ثبات مسائل سیاسی و بعد از آن ثبات اقتصادی می‌تواند زیرساخت سرمایه‌گذاری را در داخل فراهم کند.
آرگون با بیان این‌که ما نه‌تنها باید به دنبال حفظ سرمایه‌های خودمان باشیم بلکه باید سرمایه‌های خارجی را نیز جذب کنیم، افزود: بهبود فضای کسب و کار و همچنین تامین زیرساخت ایجاد شغل می‌تواند علاوه بر حفظ سرمایه‌های داخلی، به جذب سرمایه‌گذاری خارجی منجر‌شود.
وی با بیان این‌که باید ریشه و میل خروج سرمایه از کشور را در سطح مردم بیابیم، گفت: قطعا حفظ ارزش پول و کسب سود بیشتر مورد توجه صاحبان سرمایه‌های خرد است که با تسهیل فضای داخلی می‌توان این امکان را برای آنها فراهم کرد.

ریسک سرمایه‌گذاری را در تبلیغات نمی‌گویند
محمدرضا زهره‌وندی، عضو کمیسیون سرمایه‌گذاری اتاق بازرگانی ایران با اشاره به این‌که در تبلیغات ریسک سرمایه‌گذاری گفته نمی‌شود به جام‌جم تصریح کرد: برخی افراد که در کشورهای خارجی به منظور سود بیشتر سرمایه‌گذاری می‌کنند غالبا از اصول تجارت آگاه نیستند. به این دلیل که سرمایه‌گذاری در هیچ کشوری قابل تضمین نیست و ریسک‌هایی دارد که بعد از مدتی کوتاه با آن روبه‌رو می‌شوند.
وی به بیان این مشکلات پرداخت و افزود: اگر حساب افراد صاحب سرمایه در یکی از کشورهای خارجی مسدود شود آنها هیچ کاری از دستشان برنمی‌آید و معلوم نیست چطور و بعد از چه مدتی می‌توانند پول را از آنجا خارج کنند.
عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران با تاکید بر این‌که مشکلات اقتصادی ایران دلیلی برای خروج سرمایه از کشور است، گفت: بی‌ثباتی در اقتصاد ایران و همچنین کاهش ارزش پول ملی باعث شده میل افراد صاحب سرمایه به خروج سرمایه از کشور بیشتر شود.
وی معتقد است، سرمایه‌داران به دلیل شرایط سخت اروپا برای پذیرش و ورود سرمایه‌هایشان به کشورهایی رو می‌آورند که در همسایگی ایران قرار دارند و از رشد اقتصادی بهره‌مند هستند. البته ناگفته نماند رشد اقتصادی در این کشورها به‌دلیل ورود همین پول‌هایی است که به آنها تزریق می‌شود.
به گفته این فعال اقتصادی، در ایران افراد برای حفظ ارزش پول خود به بازارهایی وارد می‌شوند که غالبا تولید در آن جایی ندارد، در حالی که اگر تولید در ایران صرفه اقتصادی داشته باشد می‌تواند محلی مطمئن برای سرمایه‌گذاری باشد.
زهره‌وندی با بیان این‌که تولید در دو سال اخیر شرایط بسیار سختی پیدا کرده افزود: بسیاری از تولیدکنندگان با وجود مشکلات مختلفی که پیش رویشان است و به اصطلاح سود خود را اکنون به ضرر نکردن خلاصه می‌کنند، حاضر نیستند کشورشان را با هر شرایطی که دارد ترک کنند، اما دولت و مجلس در این زمینه باید اقدامی انجام دهند و مانع خروج پول از کشور شوند. ضمن این‌که باید توجه داشت برخی از این تبلیغات واهی بوده و هیچ واقعیتی پشت آنها نیست.

واقعیت را بگویند همه چیز درست می‌شود
«وقتی همه چیز را در داخل گل و بلبل نشان می‌دهند معلوم است سرمایه‌ها خارج می‌شود.» این گفته احمد کیمیایی اسدی، عضو کمیسیون سرمایه‌گذاری اتاق بازرگانی تهران است که در گفت‌وگو با خبرنگار ما تاکید کرد: خروج سرمایه از ایران و سرمایه‌گذاری در کشور دیگر به معنای تولید بیکاری در داخل و ایجاد اشتغال در خارج از کشور است و دولت و مجلس در این زمینه باید توجه بیشتری داشته باشند.
وی افزود: طی سال‌های گذشته تبلیغات در مورد سرمایه‌گذاری خارجی بسیار مشاهده می‌شود که غالبا معطوف به کشورهای ترکیه و گرجستان بود اما همه کشورها به‌دنبال ورود سرمایه‌های خارجی هستند و به‌دلیل همسایه بودن این دو کشور با ایران توجه سرمایه‌داران داخلی بیشتر جلب شده است.
عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران ادامه داد: مسؤولان دو کار را باید انجام دهند که به ترتیب مقابله با خروج سرمایه از کشور و دیگری معرفی جایگزین برای سرمایه‌گذاری در خارج است.
کیمیایی اسدی معتقد است، آنچه در تبلیغات سرمایه‌گذاری خارجی گفته می‌شود صحت ندارد و بیشتر ارزش پاسپورت ملاک سرمایه‌گذاری خواهد بود. اکنون با پاسپورت ترکیه می‌توان به بیش از 120 کشور دنیا بدون ویزا سفر کرد و برخی افراد صاحب سرمایه و تاجر ترجیح می‌دهند در این شرایط تحریم و محدود از این امکان بهره ببرند. البته وزارت خارجه و مسؤولان دولتی در این زمینه نقش موثر و بسزایی دارند و باید برای بالا بردن ارزش پاسپورت ایران در جهان اقداماتی را انجام
دهند.
وی با اشاره به این‌که باید مباحث فرهنگی و ملی‌گرایی را در کشور تشریح کنیم، گفت: خروج پول از کشور ایران آن هم در شرایط فعلی که درگیر جنگ اقتصادی هستیم می‌تواند عواقب ناخوشایندی را به دنبال داشته باشد. البته اکنون قوانین محکم و سختی در مجلس برای مبارزه با پولشویی تدوین شده که منشاء و مبداء پول را مشخص می‌کند که تاحدی می‌تواند مانع خروج سرمایه از کشور شود.
عضو کمیسیون سرمایه‌گذاری اتاق بازرگانی ایران به سرمایه‌دارانی که قصد سرمایه‌گذاری در کشورهای خارجی را دارند توصیه کرد: شرکت‌ها با بزک کردن موضوعات قصد دارند سرمایه‌های خارجی را جذب کنند و بیشتر از این‌که نفع سرمایه‌دار برایشان مهم باشد، ایجاد اشتغال و رونق اقتصادی خودشان اهمیت دارد؛ در نتیجه سرمایه‌گذاری در داخل کشور به مراتب مناسب‌تر، مطمئن‌تر و پرسودتر خواهد بود.

محمدحسین علی‌اکبری

اقتصاد