روایت نبرد 49روزه از زبان «مینو »

مجموعه مینو بعد از مجموعه وضعیت سفید یکی از سنگین‌ترین پروژه‌هایی بوده که در آن حضور داشتید. این طور نیست؟

مینو عاشقانه‌ای است در بطن محاصره 49روزه خرمشهر و از یک طرف مایه‌های تاریخی کار که باید اتفاقاتی در نزدیک به چهار دهه قبل را نمایش دهد و از طرف دیگر مایه‌های جنگ باعث شد کار پرزحمت و پرچالشی باشد. این یک افتخار در تاریخ ایران است که مردم خرمشهر دقیقا 49 روز در برابر نیروهای بعثی مقاومت کردند و مینو این مقاومت را به تصویر می‌کشد. داستان مینو از یک طرف روایتگر روایتی عاشقانه است و از طرف دیگر از اواسط سریال وارد مقوله جنگ و مقاومت مردمی خواهیم شد که پر است از جذابیت.

نقش خودتان هم که در اینجا محوری است و درگیر و دار یک درام عشقی.

نقش محوری داستان مینو را به عهده داشته‌ام و درام عشقی داستان هم با حضور کاراکتر من شکل می‌گیرد. بعد از مدت‌ها دوری از تلویزیون، هم به لحاظ فیلمنامه و هم شخصیت و هم گروه تولید با مجموعه استانداردی روبه‌رو بودم. مینو هرچند در دل بحران‌های جنگ روایت می‌شود اما یک کار گرم و بشدت دوست داشتنی است.

منتقدان مجموعه‌های تلویزیونی تأکید بیش از حد بر دیالوگ به جای اکت را پاشنه آشیل بخش عمده سریال‌ها می‌دانند. مینو انگار بیشتر از حرّافی به سمت کنشگری رفته است.

خوشبختانه مینو پر از اتفاق و ماجراست و برخلاف سریال‌های مشابه به جای آن‌که چند قسمت ابتدایی را صرف معرفی کاراکترها کند از همان قسمت‌های آغازین به دل اتفاقات می‌زند و از طریق بروز اتفاقات است که آدم‌ها را می‌شناسیم و متوجه ارتباطاتشان با یکدیگر می‌شویم. این سیکل پراتفاق بودن در سریال ادامه می‌یابد و در نقاط اوج سریال هم دوز اتفاقات است که بالا می‌رود. اصلا این‌که قبول کردم در این سریال بازی کنم همین فضای فیلمنامه‌ای پرکنش آن بود؛ چون ابدا دلم نمی‌خواهد درگیر کارهایی شوم که حرفی تازه برای گفتن ندارند.

مهدی پوروزیری کارگردان «مینو» را چطور دیدید؟ همکاری با ایشان سخت بود یا آسان؟

وقتی کارگردان بداند از بازیگر چه می‌خواهد و وقتی بازیگر بداند نقشش از او چه می‌خواهد، قطعا حتی دشوارترین پروسه‌های تولید هم آسان می‌شود. پوروزیری کارگردانی است کاربلد، باانگیزه و بسیار جسور که به نظرم بعدا از او بیشتر خواهیم شنید و خواهد توانست در مدیوم‌هایی جز تلویزیون هم جلب توجه کند.

بجز مجموعه مینو اخیرا در دو فیلم هم ایفای نقش کرده‌اید؛ یکی من یوسفم مادر و دیگری شب‌لرزه/پری‌سا. کدام یک از این دو فیلم امکان جلب نظر مخاطبان را دارد؟

شخصا برای ایفای نقش در هر دو فیلم انرژی کافی گذاشتم و اصلا هم به این فکر نمی‌کنم کدام به جشنواره می‌رسد. مهم این است مخاطب، فیلم‌ها را درست ببیند و با نقشم ارتباط برقرار کند. «من یوسفم مادر» فیلمی است با روایتی از جنگ عراق با حال و هوای خاص؛ زاویه دید فیلم به جنگ از منظری خاص است.

«شب‌لرزه» با لحنی رئالیستی درباره یک معضل اجتماعی سخن می‌گوید؛ معضلی به نام اسیدپاشی که در این سال‌ها مدام درباره‌اش شنیده‌ایم. اسیدپاشی معضل یا شاید بهتر است بگویم یک بیماری مهلک است که باید برای درمانش از طریق ارائه محصولات آسیب‌شناسانه کار فرهنگی شود.

ایفای نقش یک اسیدپاش در شب‌لرزه چقدر برایتان چالش‌برانگیز بود؟

موضوع آن قدر ملتهب است که از نظر روحی بشدت برایم دردناک بود ولی در بازیگری هر اتفاق دردناکی همین قدر روح را درگیر می‌کند. اصولا آدمی هستم که در بازیگری به سختی و رنج کشیدن معتقدم و فکر می‌کنم اگر رنج یکی‌شدن با نقش را تحمل نکنم، نقش قابل اعتنایی به جا نخواهد ماند.

پیرامون اسیدپاشی پیشتر هم آثاری تولید شده است؛ از رستگاری در هشت و بیست دقیقه تا مستانه و لانتوری. آیا شب‌لرزه حرف تازه‌ای در زمینه اسیدپاشی دارد؟

همان طور که طرز تلقی از هر بحران دیگری هم می‌تواند با روایت‌های مختلف ارائه شود، درباره اسیدپاشی هم هر فرد صاحب ایده‌ای می‌تواند محصول هنری خلق کند. روایت شب‌لرزه روایتی خاص از اسیدپاشی است، بخصوص قصه پیچ در پیچ آن به جلب مخاطب کمک خواهد کرد.

از جمله بازیگرانی هستید که با رسانه ملی مشهور شدید و همچنان کار برای این رسانه را ادامه می‌دهید. جایگاه امروز این رسانه را چطور می‌بینید؟ اصلا مخاطب رادیو و تلویزیون خودمان هستید؟

صداوسیما جایگاه بسیار مهمی در فضای رسانه‌ای دارد و معلوم است که مخاطبش باشم اما این نقد را هم به دوستان و همکاران دارم که در سال‌های اخیر نتوانسته‌اند جایگاه درخشانی برای این مدیوم ایجاد کنند. البته نقدم به این معنا نیست که هیچ کس تلاشی برای خوب‌شدن نکرده؛ اتفاقا هم مدیران و هم زیردستان نسبتا تلاش‌هایی کرده‌اند ولی مشکل اصلی که گزینش نیروهای عملیاتی است درست رخ نداده. کار در تلویزیون شوخی نیست. رسانه ملی آدم‌هایی را می‌خواهد که ششدانگ بوده و برای آن بیش از هر مدیوم دیگری ارزش قائل باشند. فیلمسازی که در سینما شکست خورده و برای جبران ضرر مالی به تلویزیون می‌آید معلوم است که نمی‌تواند محصول قابل اعتنایی تولید کند.

یعنی فکر می‌کنید با استخدام کاربلدان، رسانه ملی خواهد توانست رقبای فراوانش را شکست دهد؟

هنوز هم آدم‌های کاربلد در تلویزیون هستند و اینها هنوز هم برایشان کار باکیفیت کردن مهم است ولی نیاز داریم که بیش از اینها به کاربلدان پروژه دهیم.

تعارف که نداریم، در این سال‌ها برخی همکاران تلویزیون کم‌کاری‌هایی داشتند که. اگر می‌خواهیم دوباره به اوج برگردیم باید محصول ارزنده تولید کنیم؛ محصولی که بازیگرانش جرأت دفاع از آن را داشته باشند و به خود ببالند که اسمشان در تیتراژ این مجموعه‌هاست نه آن که آن قدر محصول بی‌مایه و ضعیف باشد که حتی عواملش هم با بهانه‌هایی مانند کمبودهای اقتصادی از زیر بار مسؤولیت بگریزند.

تاریخ تلویزیون پر است از امثال حمید نعمت‌ا...، کیانوش عیاری، داوود میرباقری، علی حاتمی، محمدرضا هنرمند و بسیاری دیگر از کارگردانان که کافی است به آنها اعتماد شود تا باز هم محصولات درجه یک برای مخاطبان تولید کنند. این اعتماد را از کاربلدان‌مان دریغ نکنیم.

مینو سریال پرمخاطبی خواهد شد

محمود پاک‌نیت در سریال مینو یکی از نقش‌های اصلی را بازی می‌کند. وی درباره این سریال به جام‌جم گفت: سریال مینو قصه‌ای دارد که از قبل از شروع جنگ آغاز می‌شود و در روزهای جنگ و در شهر خرمشهر می‌گذرد. قصه پیرامون خانواده‌ای می‌چرخد که پسری جوان دارند که می‌خواهد با دخترخاله‌اش وصلت کند. این دختر پیشتر ازدواج کرده و حالا جدا شده است. ضمن این‌که اینها درگیری خانوادگی هم دارند و در سریال، باجناق-شخصیتی که من نقش آن را بازی می‌کنم -خصومتی با این شخصیت دارد، چرا که در یک تصادف همسرش فوت کرده و او فکر می‌کند باجناقش عامل کشته شدن او بوده است. در این گیرودار هم یک جاسوس عراقی وارد ایران می‌شود و...

این بازیگر عنوان کرد: شخصیتی که من نقش آن را ایفا می‌کنم عباس نام دارد و پدر پسری است که شخصیت اصلی و قهرمان قصه است. عباس مردی بسیار آرام و صبور است. او با همسرش زندگی عاشقانه‌ای دارد و اهل خانه و خانواده است و همسر و پسرش را بسیار دوست دارد.

پاک‌نیت درباره همکاری با کارگردان این سریال توضیح داد: آقای پوروزیری، کارگردان حساس و کوشایی هستند و بسیار دوست داشتنی و نتیجه این سریال کاری خوب و آبرومند است، چرا که همه تلاش‌شان را در این مسیر کرده‌اند.

بازیگر سریال روزی روزگاری با اشاره به این‌که سریال مینو داستانی پر افت و خیز دارد اظهار کرد: این سریال پر از جلوه‌های ویژه است و داستان گیرایی دارد. سریال پر از تعلیق و حادثه است و می‌تواند تماشاگر را به خود جذب کند.

پاک‌نیت در پایان تاکید کرد: من فکر می‌کنم با توجه این‌که قصه سریال بسیار گیرا و برای مخاطب دیدنی خواهد بود طبعا به مجموعه‌ای پرمخاطب نیز تبدیل خواهد شد. همان‌طور که گفتم آقای پوروزیری با حساسیت خاصی سریال را کارگردانی کردند و من با این‌که نمی‌دانم در مونتاژ برای سریال چه اتفاق‌هایی افتاده، ولی با توجه به دقت و حساسیتی که این کارگردان جوان دارند مطمئنم نتیجه کار برای مخاطب رضایتبخش خواهد بود.

رخدادهای سال‌های دفاع مقدس

مهدی همایونفر، تهیه‌کننده سریال مینو درباره این‌که چرا تهیه‌کنندگان و کارگردانان کمتر سراغ جنگ می‌روند، توضیح می‌دهد: سال‌های دفاع مقدس پر‌از رخداد است که هر کدام از آنها می‌تواند دستمایه ساخت آثار نمایشی متنوع شود، اما با توجه به دشواری تولید چنین آثاری، سازندگان آثار نمایشی کمتر به این سمت گرایش دارند. امیدوارم تولید چنین کارهایی بیشتر از قبل شود.

بخش عمده‌ای از سریال تلویزیونی مینو در بوستان ولایت تهران تصویربرداری شده است. همچنین شهرک سینمایی دفاع مقدس، خرمشهر و آبادان از دیگر مکان‌های فیلمبرداری این سریال است.

امیرمهدی پوروزیری، کارگردان سریال درباره کارگردانی این اثر گفت: قصه سریال مینو صرفا جنگی نبوده، بلکه یک درام عاشقانه در دل جنگ است. شخصا نسبت به سال‌های دفاع مقدس دغدغه دارم و علاقه‌مندم آثار متفاوتی را با این موضوع بسازم. به همین دلیل انرژی و تمرکز زیادی برای ساخت این اثر گذاشتم و با جان و دل کار کردم.

خانواده‌ای که گرفتار جنگ می‌شوند

سیاوش طهمورث از دیگر بازیگران سریال مینو درباره این سریال و حال و هوای آن گفت: در این سریال نقش یک پدر را بازی می‌کنم که میاندار ماجرایی است که در قصه پیش می‌آید. سریال مینو حال و هوای دفاع مقدسی دارد و با بودجه‌ای بسیار پایین‌تر از سریال‌هایی که در این رده ساخته شده است، تولید می‌شود.

بازیگر سریال معمای شاه در ادامه افزود: در داستان این سریال می‌بینیم که خانواده‌ای مشغول زندگی و کار خود هستند و گذران روزگار می‌کنند اما به خاطر وقوع جنگی ناخواسته و تجاوز به کشوردرگیر مسائلی می‌شوند.

وی عنوان کرد: در داستان می‌بینیم پدر خانواده شاهد سختی و رنج اعضای خانواده‌اش است و کاری هم از دستش برنمی‌آید و تماشای رنجی که مردم در حاشیه یا بطن جنگ می‌کشند به خودی خود مضمونی ضد جنگ است که در سریال می‌بینیم. درواقع این مضمون حتما نباید در قالب شعار و حرف باشد و روایت داستان این مهم را بر عهده داشته است.

طهمورث درباره همکاری با کارگردان جوان این سریال ادامه داد: آقای پوروزیری کارگردانی جوان و متبحر است و برعکس جوانان که در این سن و سال خیلی پر شر و شور هستند، بسیار آرام و صبور است (می‌خندد). عوامل سریال هم اغلب جوان اما بسیار علاقه‌مند به کار و کوشا بودند و برعکس برخی از کارها هیچ حرف و حدیثی حین فیلمبرداری وجود نداشت و کار خیلی خوب و آرام و منظم پیش رفت. انصافا همه عاشقانه سر این کار حاضر شدند.

بازیگر فیلم کیمیا و خاک در پایان افزود: بازی در این سریال برای من یکی از راحت‌ترین و بی‌حاشیه‌ترین کارهایی بود که انجام داده‌ام. همان‌طور که گفتم کار منظم و خوب پیش رفت و همه چیز سربرنامه بود.

به خاطر خرمشهر بازی در این سریال را پذیرفتم

پروانه معصومی بازیگر پیشکسوت و با تجربه کشورمان در مورد حال و هوای سریال مینو توضیح داد: من در 15 قسمت ابتدایی این سریال نقش دارم. قصه سریال در زمان جنگ می‌گذرد و من نیز به این دلیل بازی در سریال را پذیرفتم که داستان در خرمشهر آن زمان می‌گذرد. همیشه فکر می‌کنم چقدر در سینما و تلویزیون ما به خرمشهری که در آن زمان ناگهانی در مقابل یورش دشمن غافلگیر شد، کم پرداخته شده است در حالی که قصه‌ها و روایت‌های بسیاری در آن مقطع زمانی در این شهر گذشت. خانواده‌های بسیاری عزیزان‌شان را از دست دادند و جنگزده و بی‌خانمان شدند.
معصومی درباره کیفیت سریال و پیش‌بینی‌اش درباره اقبال مخاطبان از آن تاکید کرد: سریال‌ها موقع ساخت روندی را طی می‌کنند که ممکن است دچار تغییر شوند به همین علت نمی‌توانم در مورد کیفیت کارنظری بدهم اما می‌دانم عوامل همه تلاش‌شان را برای رسیدن به مجموعه‌ای که مردم دوست داشته باشند کردند. در مورد اقبال مخاطبان هم واقعا پیش‌بینی خاصی ندارم اما امیدوارم مردم سریال را تماشا کنند و آن را دوست داشته باشند.
وی افزود: سریال، قصه خوبی دارد و یکی از صدها هزار قصه‌ای است که در خرمشهر سال‌های جنگ رخ داد.
بازیگر پیشکسوت کشورمان گفت: نقش من در این سریال یک زن معمولی خانه‌دار است که زندگی‌اش به نحوی با جنگ گره خورده و دچار گرفتاری‌ها و پیامدهای آن می‌شود. این زن همسر و مادر است و در طول سریال می‌فهمیم که به‌خاطر عشقش که همسرش است به خانه و خانواده پشت پا زده است و ...
معصومی درباره همکاری با پوروزیری کارگردان سریال مینو عنوان کرد: ایشان جوانی فوق‌العاده با استعداد و دوست‌داشتنی هستند.
در کارگردانی بسیار قابل انعطاف و اهل مشورت هستند. خوشبختانه کارگردانی کاربلد هستند و در طول کار هم کاملا مشخص بود به کار تسلط دارند و به اصطلاح می‌دانند چه می‌خواهند.
معصومی در پایان گفت: بازی در آثاری که مربوط به دفاع مقدس باشد برایم در اولویت است و بی‌نهایت به بازی در چنین فیلم‌ها و سریال‌هایی علاقه‌مندم. حتی اگر قصه هم برایم آنچنان جذابیت نداشته باشد اما درمورد جنگ و حواشی آن باشد آن را به واسطه علاقه‌ام به این ژانر قبول می‌کنم.
در مورد سریال مینو هم این‌که نقش زنی را بازی کنم که درگیر جنگ است برایم جذاب بود.

فاطمه عودباشی
آرشام خدادوست
رسانه