انواع روش‌های تشخیصی دیابت

یکی دیگر از آزمایش‌هایی که برای تعیین قند خون انجام می‌شود، اف. بی . اس (FBS) است که فرد برای انجام آن، باید حداکثر 12 ساعت ناشتا باشد. علاوه بر دو آزمایش یاد شده، آزمایش دیگری با نام جی.سی.تی (GCT)، برای پی بردن به دیابت وجود دارد. چنانچه قند ناشتا عددی کمتر از 140 میلی‌گرم بر دسی‌لیتر(mg/dl)، را نشان بدهد و فرد مشکوک به دیابت باشد، از تست تحمل گلوکز (GTT)، کمک گرفته می‌شود. به طور کلی، در آزمایش‌های جی.سی.تی و جی.تی. تی، مقداری ماده قندی (گلوکز) به‌صورت پودر یا شربت، به فرد داده خواهد شد و بعد از آن در فاصله‌های زمانی مختلف، خون‌گیری (نمونه) انجام می‌شود که معمولا چنین کاری در دو تا چهار نوبت انجام خواهد شد. آزمایش قند دو ساعته (2hpp) و آزمایش اچ.بی.ای. وان . سی (HbA1C)، انواع دیگری از آزمایش‌هاست که برای بررسی قند مورد استفاده قرار می‌گیرند. در کنار اچ.بی.ای. وان . سی (HbA1C)، معمولا متوسط قند خون (EAG) را نیز محاسبه می‌کنند که در واقع متوسط قند خون در دو تا سه ماه گذشته را مشخص می‌کند. امروزه آزمایش قند خون، با استفاده از دستگاه‌های خودکار و نیمه‌خودکار در آزمایشگاه‌های تشخیص طبی انجام می‌شود و دقت تمامی آزمایش‌ها بالاست، اما با این حال درصد پایینی از خطا نیز می‌تواند وجود داشته باشد که یکی از عوامل بروز خطا، استفاده فرد از داروهاست؛ به همین دلیل مصرف هر نوع دارو، باید پیش از آزمایش، به مسؤولان آزمایشگاه اطلاع داده شود. ناشتا بودن پیش از آزمایش قند خون، مساله‌ای ضروری محسوب می‌شود و فرد باید حداقل هشت ساعت ناشتا باشد البته نوشیدن آب پیش از آزمایش مشکلی را ایجاد نمی‌کند. فردی که می‌خواهد آزمایش قند خون بدهد، نباید بیش از اندازه گرسنه بماند چون گرسنگی بیش از 16 ساعت، میزان قند خون را به صورت کاذب، بالا می‌برد. همچنین داشتن استرس شدید نیز می‌تواند عاملی برای بروز خطا در آزمایش باشد در نتیجه فرد نباید استرس شدید پیش از آزمایش داشته باشد. به طور کلی، همان‌طور که همه می‌دانند، همیشه پیشگیری بیش از درمان حائز اهمیت است؛ به همین دلیل افراد بهتر است هر شش ماه یک‌بار چکاپ‌های دوره‌ای را انجام بدهند و با پزشک در ارتباط باشند تا از وضعیت بدن و سلامت خود، آگاه شوند. تشخیص و درمان زودهنگام دیابت نوع دو، می‌تواند مانع پیشرفت این نوع دیابت شود به همین دلیل افراد باید به نشانه‌هایی که می‌تواند مرتبط با دیابت باشد، توجه ویژه کنند.

دکتر محسن منشدی

متخصص علوم آزمایشگاهی بالینی و کارشناس عالی انتقال خون