حفظ زیستگاه‌ حیات‌وحش، اولویت دنیا

از دست دادن زیستگاه‌های حیات‌وحش، یکی از بزرگ‌ترین تهدیدهای محیط‌زیست و تنوع زیستی است. فعالیت‌های مختلف انسانی، بخش اعظمی از زیستگاه‌های حیات‌وحش کره زمین را به خطر انداخته است که می‌تواند موجب نابودی تنوع زیستی در دنیا شود. به همین دلیل در کشورهایی که اهمیت این مساله را درک کرده‌اند، برنامه‌های مختلفی به منظور حفظ زیستگاه‌های حیات‌وحش ترتیب داده شده است.

کد خبر: ۱۱۲۵۱۴۹

کانادا

در کانادا به زیستگاه‌های حیات‌وحش اهمیت بسیاری داده می‌شود. دولت برای مناطق روستایی و مناطق شهری، قوانینی به منظور حفظ محیط‌زیست گونه‌های جانوری و همچنین گیاهی ترتیب داده است. کشاورزی در مناطقی که تنوع زیستی آن در خطر است، بسیار محدود است. همچنین در برخی مناطق به منظور حفظ آرامش حیوانات و تولیدمثل آنها، تدابیری در نظر گرفته شده تا هیچ‌کس اجازه ورود به این مکان‌ها را نداشته باشد. بعلاوه در زمینه قطع درختان نیز محدودیت‌هایی وجود دارد و فقط در محدوده‌هایی که دولت تعیین کرده است، می‌توان به چنین اقدامی دست زد. از طرفی مناطق شهری بیشترین صدمه را به زیستگاه حیات‌وحش می‌زنند. دولت با بررسی دقیق، بخش‌هایی از مناطق شهری را که نیاز به حفظ و مراقبت دارند، تعیین کرده و اجازه هیچ نوع فعالیت انسانی از جمله ساخت و ساز را در آن مناطق نمی‌دهد.

فنلاند

فنلاند که یکی از ثروتمندترین کشورهای صنعتی جهان است برای حفظ زیستگاه‌های گونه‌های مختلف زیستی و همچنین سالم نگه‌داشتن محیط‌زیست، سرمایه‌گذاری‌های عظیمی انجام داده است. یکی از اقدامات این کشور حفظ جنگل‌هاست و نسبت به گذشته حساسیت بیشتری در این زمینه نشان می‌دهد و اجازه قطع بی‌رویه درختان را نمی‌دهد. در ضمن مناطق زیستی مهم حیوانات را از تمام فعالیت‌های انسانی محفوظ نگه‌داشته است. البته افزایش گردشگر در این کشور باری اضافی بر دوش محیط‌زیست محسوب می‌شود، اما دولت از درآمد حاصل از گردشگری، تسهیلات مراقبتی از محیط‌زیست و زیستگاه‌های حیوانات را تامین می‌کند. البته مناطق شهری فنلاند هنوز بسیار کم است و بیشتر مناطق این کشور، روستایی است و دولت به منظور حفظ زیستگاه حیوانات و گونه‌های گیاهی می‌کوشد ساختمان سازی را نزدیک زیرساخت‌های ضروری بنا کند و محل زندگی گونه‌های مختلف جانوری و گیاهی را دستخوش تغییرات عمده نکند. به دلیل سرمای بسیار فنلاند، کشاورزان به استفاده انواع آفت‌کش‌ها مجبور نیستند، اما همان مقدار کم مورد استفاده هم می‌تواند اکوسیستم این کشور را به خطر اندازد، زیرا مواد شیمیایی در هوای سرد براحتی و به‌طور طبیعی تجزیه نمی‌شود و اثرشان باقی می‌ماند. به همین دلیل تنها برخی از مواد شیمیایی که به دقت مورد آزمایش قرار گرفته‌اند، استفاده می‌شود. به‌این ترتیب خطرات احتمالی نسبت به اکوسیستم حذف می‌شود.

مالزی

در مالزی به موجب قانونی که در سال 1997 تصویب شد، مدیریت و محافظت از زیستگاه‌های جانوری و گیاهی بهتر صورت می‌گیرد. در این قانون بسیاری از زیستگاه‌های در خطر که نابودی آنها موجب از میان رفتن تنوع زیستی و محیط‌زیست‌های طبیعی می‌شود، به‌طور کل از تمام فعالیت‌های انسانی از جمله شکار، قطع درختان یا ساخت‌و‌ساز دور ماند. دولت به موجب این قانون به حفظ یکپارچگی و تنوع زیستی طبیعت پرداخت. البته برای کنترل جمعیت برخی از زیستگاه‌های جانوری، مجوز شکار صادر اما شکار در مناطق پرخطر را کاملا محدود کرده است و در ضمن شرایط زیستی مناسبی برای زاد و ولد گونه‌های مختلف جانوری در خطر درنظر گرفته است. به عنوان مثال، اجازه ورود افراد به این مناطق داده نمی‌شود. همچنین بسیاری از زیستگاه‌های مهم را به پارک تبدیل کرده و به‌این ترتیب آنها را از هر نوع فعالیت انسانی دور نگه داشته است.

هند

هند هفتمین کشور بزرگ جهان و دومین کشور بزرگ در آسیاست و تنوع زیستی بیولوژیکی فراوانی دارد. این کشور از منابع طبیعی، جنگل‌های سبز، منابع ماهی فراوان و... برخوردار است، اما سال‌ها مدیریت غلط در این کشور موجب از بین رفتن بخش عظیمی از زیستگاه‌های جانوری و گیاهی این کشور شده است و انواع حیوانات از پرندگان، پستانداران، خزندگان و دوزیستان در خطر انقراض قرار گرفته‌اند. به همین دلیل این کشور به مراقبت از حیوانات در معرض خطر مانند ببر، فیل، لاک پشت و زیستگاه‌های جانوری مهم این کشور روی آورده است. در این زمینه قوانین مختلفی وضع کرده که به موجب آن بیشتر این زیستگاه‌ها به پارک‌های ملی تبدیل و هر نوع فعالیت انسانی در این مکان‌ها ممنوع شده است. همچنین در برابر تخلف‌ها، مجازات سنگینی اعمال و در ضمن تمام زمین‌های مرطوب این کشور جزو مناطق حفاظت‌شده محسوب شده‌اند. در زمینه قطع درختان و تولید الوار قوانین بسیار سختی تنظیم شده است. در مورد آلودگی محیط‌زیست حیوانات و همچنین آب مورد نیاز آنها نیز قوانینی تنظیم شده و با ترفندهای مختلف جلوی آلودگی زیستگاه‌های جانوری و گیاهی را نیز گرفته است. معدنکاوی نیز در مناطق حفاظت‌شده ممنوع است.

ایالات متحده

زیستگاه‌های حیوانات در خطر در آمریکا بشدت توسط سیستم قانونی تحت کنترل است. کنگره آمریکا، برخی فعالیت‌های انسانی را که موجب انقراض گونه‌های جانوری و البته گیاهی می‌شود، محدود کرده است. بسیاری از زیستگاه‌های مهم این کشور به پارک‌های ملی و مناطق حفاظت‌شده، تبدیل و در این مناطق هیچ نوع شکاری مجاز نیست و ورود انسان به این مناطق کاملا کنترل شده صورت می‌گیرد. در ضمن به منظور حفظ زیستگاه‌های آبی هر نوع قایق‌سواری، ماهیگیری و فعالیت‌هایی از این دست در مناطق حفاظت‌شده، ممنوع است و قوانین سختی برای آنها وضع شده و استفاده از آفت‌کش‌ها در کشاورزی به دلیل این‌که عوارض جبران ناپذیری روی محیط‌زیست می‌گذارد، بشدت کنترل شده و اجازه استفاده از هر نوع آفت کشی داده نمی‌شود. مدیریت آب نیز تحت کنترل است و دولت به موجب قوانینی از آلوده شدن آب‌ها به دلیل فعالیت‌های انسانی پیشگیری می‌کند.