دندان شیری؛ راهنمای دندان دائمی

تا سن 12-13 سالگی.

وظایف دندان‌های شیری چیست؟

دندان‌ها در حفظ زیبایی، صحبت کردن و تغذیه اهمیت دارند. علاوه بر این دندان‌های شیری برای رویش دندان‌های دائمی حفظ فضا می‌کنند. همچنین این دندان‌ها، راهنمای دندان دائمی هستند تا در مسیر صحیح رویش کنند. اگر دندان شیری نباشد، دندان دائمی دچار چرخش می‌شود. 80-70 درصد مشکلات دندان دائمی از‌جمله نامرتبی و به هم ریختگی دندان‌های دائمی از بی توجهی به دندان شیری ایجاد می‌شود.

علت پوسیدگی دندان‌ها چیست؟

شایع‌ترین بیماری عفونی، پوسیدگی است. میکروب‌ها در ایجاد پوسیدگی دندان نقش دارند. میکروب‌های مولد پوسیدگی به کمک مواد قندی تکثیر می‌یابند و به سطح دندان می‌چسبند و با کمک تجزیه مواد قندی اسید تولید می‌کنند و اسید باعث تخریب دندان می‌شود. مهم‌ترین میکروب در این زمینه استرپتوکوک مونان است. این میکروب،‌ موجب تشدید گلو درد چرکی در کودکان هم می‌شود و همچنین قادر است، سیستم دفاعی کودک را مختل و مشکلات داخلی برای او ایجاد کند.

مراقبت از دندان چگونه انجام می‌شود؟

مراقبت به دو دسته تقسیم می‌شود؛‌ یکی مراقبت داخل منزل است که با مسواک و خمیر دندان و نخ دندان انجام می‌شود.

بخش دیگر مراقبت در مطب انجام می‌شود. توصیه می‌کنم،‌ افراد مراقبت از دندان‌های کودکشان را با مشاوره قبل از تولد کودک آغاز کنند؛‌ از بدو تولد هم روزی یک یا دو بار با گاز یا تنظیف تمیز، لثه کودک را از مواد ناشی از شیر مادر پاک کنند. البته تمیز کردن لثه شب قبل از خواب توصیه می‌شود. بعد از رویش دندان با مسواک مخصوص یا مسواک انگشتی این کار انجام شود.

استفاده از خمیر دندان برای کودک از چه زمانی باید آغاز شود؟

استفاده از خمیر دندان برای کودک زیر دو سال خیلی کم باید باشد و برای کودک زیر یک سال شاید لازم نباشد و کشیدن مسواک معمولی روی سطح دندان کافی است. مسواک زدن تا شش هفت سالگی کودکان باید توسط والدین انجام شود.

در صورت افتادن زود هنگام دندان شیری چه باید کرد؟

با مراجعه به‌موقع به مطب دندانپزشکی، دندانپزشک ممکن است از «فضا نگهدار» استفاده کند. فضای دندان شیری باید حفظ شود تا زمانی که دندان دائمی رویش کند.

لک‌های دندانی ناشی از قطره آهن چگونه درمان می‌شود؟

قطره آهن در ایجاد پوسیدگی کمترین نقش را دارد و فقط تغییر رنگ ایجاد می‌کند، اما می‌تواند موجب نمایان شدن پوسیدگی مخرب دندان در کودکان شود که شب‌ها در دفعات زیاد شیر می‌خورند. در این موارد، مراجعه به مطب توصیه می‌شود. شاید این لک نشان‌دهنده پوسیدگی باشد.

در مطب دندانپزشکی چه اقداماتی به منظور پیشگیری یا درمان انجام می‌شود؟

معاینه‌های دوره‌ای می‌تواند به صورت بروساژ و فلوراید تراپی باشد. دندان‌های مشکل دار فیشورسیلنت می‌شوند. فیشور سیلنت موجب پیشگیری از ایجاد شیارهای عمیقی می‌شود که عامل اصلی پوسیدگی است. گاهی اوقات، شیارهایی در سطح جونده دندان وجود دارد که حتی با چند بار مسواک زدن، مواد غذایی از آنها خارج نمی‌شود. قبل از این که شیارها دچار پوسیدگی شوند، پزشک از فیشور سیلنت (پرکننده) استفاده می‌کند، اما فلوراید تراپی بر سطح صاف دندان بیشتر تاثیر دارد و می‌تواند عامل کمک‌کننده باشد.

چندبار فلوراید تراپی نیاز است؟

بسته به میزان فلوراید موجود در آب منطقه فرق می‌کند. اگر میزان فلوراید در حد کم است، چهار تا شش ماه یک‌بار، تحت مراقبت دندانپزشک، آن هم به صورت موضعی ممکن است کافی باشد.

درباره افتادن زود هنگام دندان شیری بر اثر حوادث و سقوط چه نظری دارید؟

کودک باید نزد دندانپزشک برده شود تا اقدامات لازم را انجام دهد.

دکتر غلامحسین رمضانی

متخصص دندانپزشکی اطفال